De EU laat Merkel in de steek

Angela Merkel bevindt zich in een onmogelijke positie. Wie haar een beetje kent weet dat ze het liefst een lange neus zou trekken naar Erdogan, maar ze kan en mag het niet. Ze moet zich conformeren aan de Europese politiek ten opzichte van Turkije en die is meer dan alleen de deal ten aanzien van de vluchtelingen. Vooropgesteld; ik ben geen strateeg, maar gezond verstand vertelt me dat Turkije voor Europa een buffer moet zijn tussen het Midden-Oosten en Europa en dat bovendien Europa wil voorkomen dat Turkije onder de invloedssfeer van Rusland komt. De recente gebeurtenissen tussen Turkije en Rusland zijn maar een bagatel in het grote spel.

De positie van Merkel is om die reden niet een positie in Duitsland alleen, maar een positie in Europa. Haar houding wordt bepaald door Europa en het is daarom onverkwikkelijk om vast te stellen dat Europa haar niet openlijk steunt in het conflict over de Duitse cabaretier. Nog afgezien van de Europese belangen die zo’n nadrukkelijk een rol spelen is ook niet alleen de vrijheid van meningsuiting in Duitsland in het geding, maar die in heel Europa, in heel de westerse samenleving.

De deal met Turkije over de vluchtelingen leek aanvankelijk een redelijke oplossing. Niet de meest perfecte, maar toch een oplossing. Langzamerhand wordt duidelijk dat de voordelen het moeten gaan afleggen tegen de nadelen. Turkije gijzelt Europa, Turkije stuurt vluchtelingen terug de grens over, Turkije laat de meeste vluchtelingen in haar land aan hun lot over. Ondertussen kan datzelfde Turkije straffeloos doorgaan met aantasting van de persvrijheid, het zonder proces opsluiten van journalisten en andere haar onwelgevallige critici en kan Turkije zonder enige weerstand van de internationale gemeenschap de Koerden naar het leven staan.

Moet de deal herzien worden en wat is dan het alternatief? Een paar gedachtes daarover. Overwogen zou kunnen worden een afspraak te maken met Assad om de kuststrook van Syrië vrij te maken om daar een groot kamp in te richten. Misschien, maar veel vluchtelingen zullen toch de grens met Turkije over willen blijven of moeten steken en wat doet Turkije daar dan mee? En bovendien zouden we met een dergelijke deal ook door Assad gegijzeld kunnen worden. 

Wellicht moet overwogen worden om een min of meer permanent kamp in te richten in Griekenland. Een dergelijke opvang, vanzelfsprekend financieel, materieel en in menskracht ondersteund door de EU, biedt de vluchteling in ieder geval de garantie op veiligheid, iets wat in Turkije of in Syrië zelf allerminst gegarandeerd is. In de tweede plaats zou een dergelijk permanent kamp een bijdrage kunnen leveren aan de zieltogende economie van Griekenland. In de derde plaats komt de eerdere steun aan Griekenland, die haar in zekere zin tot een akkoord gaan met een dergelijke opvang verplicht, in een acceptabeler licht te staan. En in de vierde plaats en wellicht nog het belangrijkste; een groot kamp (zonder asielrecht) in Griekenland met een (semi) permanent karakter zal voor de ongetwijfeld aanhoudende stroom van vluchtelingen (uit Afrika bijvoorbeeld) een oplossing bieden.

We moeten hoe dan ook in een situatie komen die het Merkel en de EU mogelijk maakt om inderdaad die lange neus naar Erdogan te maken door de aangekondigde besprekingen over toetreding op de lange baan te schuiven en het Visum verdrag in te trekken. Wellicht dat zelfs de dreiging richting Turkije met een dergelijke move en de consequenties ervan Erdogan al tot inkeer brengt.

CC foto: Maxense