De ivoren torens worden bevolkt door oudere witte mannen

Donderdag werd wederom bevestigd wat we eigenlijk al langer weten: discriminatie op de werkvloer tiert helaas nog welig. Niet alleen wat betreft afkomst, ook op het gebied van sekse, of leeftijd. Werkgevers hebben nu eenmaal zo hun voorkeur voor blank, gemiddelde leeftijd en piemels.

Gelukkig heb ik zelf – voor zover ik weet – nog nooit last gehad van discriminatie op de werkvloer, maar om me heen heb ik het ontelbare keren zien gebeuren. Het inmiddels clichébeeld van Marokkaans-Nederlandse jongeren die maar geen stageplaats kunnen vinden, afgestudeerden met een ‘vreemde’ naam, die op hun CV een Nederlandse naam gebruiken, of de Nederlandse vriendin die een baan niet krijgt omdat ze in de verre toekomst een kind wil. “De vraag is heel gewoon”, verzekerde mijn zus me onlangs lacherig, omdat ik mijn verbazing erover uitsprak. “Het is eerder regel dan uitzondering.”

Het is dan ook goed dat de Sociaal-Economische Raad, het belangrijkste adviesorgaan van de regering, met een advies komt voor minister Asscher om discriminatie op de werkvloer tegen te gaan. Hoofdlijn van het advies: maak discriminatie op de werkvloer, formeel en informeel, bespreekbaar. De minister heeft beloofd zijn best te gaan doen, al denkt hij dat de overheid niets aan vooroordelen – toch wel de basis van discriminatie – kan doen. Een overheid die bovendien, zo blijkt uit de cijfers, zelf last heeft van vooroordelen en compleet tekort schiet wat betreft diversiteit. En, zo bewees premier Rutte onlangs met zijn Zwarte Piet-uitspraken, een idioot wereldbeeld heeft.

De heren – en mevrouwen – die iets aan discriminatie op de werkvloer en hopelijk ook aan discriminatie in het algemeen moeten gaan doen, doen dat vanuit een omgeving die doordrenkt is van, al dan niet moedwillige, discriminatie. Wie de cijfers erop naslaat, kan niet anders concluderen. De ivoren torens worden bevolkt door oude witte mannen, die zo nu en dan een vrouw in de buurt tolereren. Ja, dat zeg ik, een jonge allochtone vrouw, met het risico van Calimero-gedrag beticht te worden.

Tweede Kamer Op 58 van de 150 zetels in de Tweede Kamer zetelt een vrouw. Dat is zo’n 39 procent. Het is lang niet de helft, maar soit, ik zal niet te streng zijn. De jongste telg in de Tweede Kamer is 26 jaar oud, de oudste is 63. Veruit de meeste zetels gaan naar de leeftijdscategorie 40 – 49 jaar. Dat zijn er maar liefst 72. Wat betreft ‘allochtonen’ (een rotterm, maar deze omschrijft voor nu even het best wat ik bedoel) gaat het er in de Tweede Kamer een stuk minder divers aan toe dan in de samenleving. Slechts 9,3 procent van de zetels, ofwel 14 stuks. Van alle fractievoorzitters in de Tweede Kamer is alleen Marianne Thieme vrouw, en laten we eerlijk zijn: de kans dat de PvdD de grootste partij wordt en Nederland daarmee een vrouwelijke premier krijgt, is wel erg klein.

Eerste Kamer Tot dusver geen schokkende conclusies, maar wie naar de Eerste Kamer kijkt valt toch het een en ander op. De kloof tussen man-vrouw is er groter dan in de Tweede Kamer: 36% vrouw versus 64% man. De jongste senator is 31 jaar, terwijl de oudste tegen de 78 aanloopt. De leeftijdscategorie 60 – 78 jaar is er veruit de grootste met maar liefst 43 van de 75 zetels. Dat is meer dan de helft! En dan de allochtonen… Je zou denken dat het niet slechter kan dan in de Tweede Kamer, maar jawel hoor: in de Senaat is er slechts ruimte voor één.

Met de twee Kamers is echter nog niet alles gezegd. Premier Rutte en zijn kabinetsploeg trekken immers aan de touwtjes van het hele schouwspel. Van de dertien ministersposten staan er bij 5 vrouwen aan het roer. En van de zeven staatssecretarissen zijn er 3 vrouw. Bij het aantreden van het kabinet waren dat er overigens maar 2: Sharon Dijksma verving eind 2012 Co Verdaas na diens aftreden.

Maar, en nu komt de crux: de zwaarste ministersposten zijn alleen voor mannen: Algemene Zaken (Rutte), Binnenlandse Zaken (Plasterk), Buitenlandse Zaken (Timmermans), Economische Zaken (Kamp) en Financiën (Dijsselbloem). Bovendien bestaat het hele kabinet alleen uit middelbare autochtonen. Van de diversiteit in Nederland blijft helemaal niets meer over.

Topambtenaren Nu zou je willen dat we er dan wel zijn, maar helaas. Een ander belangrijk onderdeel van de Nederlandse regering is namelijk het ambtelijk apparaat. Het bestuur van alle ministeries wordt geleid door de secretaris-generaals: in totaal elf. Drie vrouwen en acht mannen. Ofwel 28 procent vrouw versus 72 procent man. Het is om je ogen uit je kop te schamen. Kajsa Ollongren, secretaris-generaal van Algemene Zaken, is bovendien formeel de eerste kandidaat van D66 in Amsterdam voor het wethouderschap. Te gek voor haar, maar mocht ze inderdaad die kant op vertrekken, dan volgt haar plaatsvervanger Van Poelgeest haar voorlopig op. En dat is, je raadt het al, een man, waarmee het percentage vrouwen zakt naar 18 procent. Een blankere ploeg met de gemiddelde leeftijd van 56 jaar kun je je niet voorstellen, want wederom is ook hier niet één allochtoon te bekennen.

Maar succes hoor, Asscher, met de adviezen van de SER en het bestrijden van discriminatie. Ik hoop van harte dat het je lukt. Misschien kan ik dan eindelijk van onder mijn eierdop vandaan komen.