De kogel kwam van een extremist

Waar kwam de kogel die Jo Cox vermoordde, vandaan? Het is wellicht heel aanlokkelijk om allemaal heel hard van rechts te roepen, maar ik wil u toch vragen om dat niet te doen. Kogels komen namelijk altijd van dezelfde kant en het is hoog tijd om dat eens te benoemen. Deze kogel kwam, net als bijvoorbeeld de kogels in de Pulse, de Bataclan, het Mediapark en op Utøya, van de extremistische kant.

Wat de meesten van ons bindt, van links tot rechts, is onze afkeer van het gebruik van geweld om in een democratisch land politieke doelen te verwezenlijken. Ik neem vanochtend afstand van mijn linkse vrienden die naar rechts wijzen, zoals ik afstand neem van mijn rechtse opponenten die bij elke scheet naar links wijzen. Om nog maar te zwijgen van het geobsedeerde zooitje wat bij alles naar de islam wijst, of naar de zionisten.

Ik zeg niet dat het onbelangrijk is of Tommy Mair een rechtsextremist is. Maar hij is in de eerste plaats een extremist, en dat word je niet zomaar. We moeten begrijpen hoe het zo ver is gekomen en we moeten de strijd aangaan tegen de radicalisering. Alle radicalisering, links of rechts, religieus of seculier. De vijand van de democratie is hij die de haar verwerpt, hij die zich genoodzaakt acht om met geweld in te grijpen opdat het democratisch proces niet zal leiden tot een door hem gevreesde uitkomst. En deze figuren vind je overal. Salah Abdeslam was er een. Volkert van der Graaf was er een. Anders Breivik, Beate Zschäpe, Mohammed Bouyeri, Dylann Roof, Mehdi Nemmouche.

En de strijd tegen radicalisering begint bij nuance. Ik weet het – in bepaalde kringen is nuance een intens gehaat begrip. Dit zijn dan ook de kringen die de problemen veroorzaken, de kringen die de wereld het liefst in zwart of wit verdelen, heilig of des Satans, Echte Nederlander of landverrader, goed of fout. Dat is precies het denkproces wat tot radicalisering leidt. Daarom begint deradicalisering bij nuance.

Nuance is vervelend, je kunt het niet in hapklare brokken tweeten, en het is moordend voor de snelle humor waar we op internet zo langzamerhand aan gewend zijn. Nuance lijkt verdacht veel op kapotchecken. Liever verschansen wij ons in onze loopgraaf en gooien we dolkomische jijbakken naar de overkant. En Volkert dan! En Breivik dan! Maar dat is een vicieuze cirkel die alleen maar tot meer Volkerts en Breiviks leidt.

We moeten echter samenwerken – niet toevallig alweer zo’n woord waar men in bepaalde kringen gloeiend de pest aan heeft – op basis van wat ons bindt: onze onvoorwaardelijke afkeer van antidemocratisch geweld. Als dat betekent dat ik door één deur moet met de ‘verschrikkelijke’ persoon X, dan doen we dat gewoon, mits persoon X van goede wil is. En laat dan de extremisten maar woest brullen over vriendjessmet , over heulen met de vijand, over landverraad. Als alles goed gaat en we houden vol, zal het gebrul langzaamaan verstommen.

cc-foto: Alles Banane