De kou is weer een bedreiging voor de armen

Er komt een tweet langs: “Kledingbank van #Nieuwland #Schiedam met spoed op zoek naar volwassenen en kinder winterkleding. Inleveren in het wijkcentrum Dreesplein.”

Dit zet de schijnwerper op een tot nog toe onbekend aspect van de armoede in Nederland: de winter wordt net als in de afgelopen eeuwen een echte bedreiging, niet een tijd van schaatsen en ijspret, maar van kou en ellende. Anders had de kledingbank deze noodkreet niet op het internet gezet.

Wij zien dus hoe een groeiende groep Nederlanders afhankelijk wordt van ouderwetse charitas. Zij kunnen alleen overleven dankzij de steun van de voedsel- en de kledingbank. Het nieuwe kantoortje dat de PvdA in het kader van de raadsverkiezingen in de plaatselijke winkelstraat heeft geopend, fungeert tevens als afgiftepunt van de Voedselbank. Dat is op een bepaalde manier ook tekenend voor het nieuwe Nederland.

De cijfers laten ondertussen nog steeds zien dat Nederland een van de rijkste landen ter wereld is. De export gaat van record naar record. De spaarquote is enorm. Met zijn allen hebben we het toch maar goed, luidt de suggestie, maar dat klopt niet. Daar zorgt de crisis wel voor. Dat is een buitengewoon oneerlijke verdeler van de lusten en de lasten. De regering staat er bij en slaat de ontwikkelingen goedkeurend gade.

Net als in de crisis van de jaren dertig kwamen de mensen die hun werk wisten te behouden er genadig af. Zij gingen er niet of nauwelijks op achteruit. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de grote schaal waarop zij onder de crisispremiers Ruysch de Beerenbrouck en Colijn radiotoestellen kochten. Pas als je uit het arbeidsproces werd gestoten, ging het mis. Je viel dan terug op een zeer laag steunbedrag, waarmee met veel passen en meten net te overleven viel.

Deze situatie wordt door de coalitie van PvdA en VVD met steun van de gedoogpartijen in ere hersteld. De nieuwe, vooral door D66 gesteunde, maatregelen zorgen ervoor dat de meeste werklozen binnen een paar maanden op het minimale bijstandsniveau terugvallen.

Geloof niet dat je recht hebt op een jaar normale WW en dan nog 12 maanden op bijstandsniveau. Je moet echt tientallen jaren premie betaald hebben om dit geluk deelachtig te worden. De meeste mensen die nu een uitkering krijgen, zijn zo meteen al na een paar maanden aan de bijstand toe. Dan vallen zij in handen van hardvochtige ambtenaren die hen behandelen als undeserving poor , armen die te lui zijn om te werken.

De kans is groot dat je eerst een maand op een nul-inkomen wordt gezet met de plicht om je te pletter te solliciteren. De Rotterdamse PvdA-wethouder Florijn durfde het tot voor kort  zelfs aan om mensen die op een beslissing wachtten, te dwingen tot gratis werk in de straatvegerij.

Een bijstandsuitkering garandeerde in de jaren tachtig nog een zeer sober maar wel waardig inkomen. Dat is allang niet meer het geval. De koopkracht lijkt op die van de steun in de dagen van Colijn. Ook als je toeslagen meetelt.

Wie nu zijn werk verliest, loopt grote kans moeilijkheden te krijgen bij het betalen van de vaste lasten. De klanten van voedsel- en kledingbank is dat al overkomen. Daarom is de winter in dit rijke land opnieuw een reële bedreiging. Dat is een ontnuchterende gedachte. En voor velen ook een vreeswekkende. Zij zitten er nu nog warmpjes bij. Dat is alleen omdat die reorganisatie nog niet heeft plaatsgevonden, omdat je werk nog niet is  geoutsourced , omdat je nog niet bent weggeconcurreerd door “vrijwilligers”, “geactiveerde burgers” of anderen die door de overheid in het nauw zijn gedreven.

En de Efteling speelt er de muziek bij.

Volg Han ook op Twitter

Het nieuwste boek van Han is De Mooiste Jaren van Nederland (1950-2000)