De macht van subsidieverstrekkers is voorbij

Ontwikkelingssamenwerking staat momenteel volop ter discussie. De zekerheden waarop de structuur van de sector gebaseerd was, lijken langzaam af te brokkelen. Zo heeft minister Rosenthal recentelijk aangegeven dat NGO’s, indien hun activiteiten strijdig zijn met het beleid van de regering, voor hun subsidie kunnen vrezen. En dat terwijl de ontwikkelingsorganisaties altijd de rol hebben gehad van ‘countervailing power’ van de overheid, gedeeltelijk gefinancierd door diezelfde overheid. Die traditie stelt hij hiermee ter discussie.

Ontwikkelingssamenwerking staat al langer onder druk, er zijn veel kritische vragen met betrekking tot de effectiviteit van het werk, organisaties wordt institutionele belangen verweten en de gebrekkige beeldvorming over mensen in ontwikkelingslanden door ontwikkelingsorganisaties wordt gehekeld door anderen binnen de zelfde sector. Tegelijkertijd is er steeds minder sprake van ‘een sector’ omdat een toenemend aantal nieuwe actoren zich aandient.

Particuliere initiatieven, bedrijfsleven, overheden, mensen overal in de samenleving onderhouden vanuit verschillende structuren samenwerkingsverbanden met mensen en organisaties in ontwikkelingslanden. Er is dus ontzettend veel beweging en de huidige structuur moet al deze nieuwe ontwikkelingen herbergen.

Wij (JongOS, een netwerk voor jonge professionals werkzaam in ontwikkelingssamenwerking) geloven dat er heel veel goede dingen zijn gebeurd op het vlak van ontwikkelingssamenwerking en nog steeds plaatsvinden, maar er zijn zoals boven geschetst nog voldoende uitdagingen. In plaats van een nieuw debat, zoals er al zoveel zijn geweest, wordt het ons inziens nu tijd voor actie! Dat laatste hebben we als uitgangspunt genomen voor de organisatie van A Call 2 Action, een conferentie op 22 januari (vandaag) met aansluitend een jaar van gerichte vernieuwing. Uit het groot aantal aanmeldingen en actieplannen die worden ingediend blijkt dat interesse en actiebereidheid voor de vernieuwing van ontwikkelingssamenwerking groot is. Zo liggen er bijvoorbeeld plannen voor meer hybride samenwerking met de private sector en het creëren van een open cultuur van ontwikkelings organisties zodat jonge mensen beter kunnen aanhaken en meewerken. Op de korte termijn beogen we dat een aantal actiegroepen concrete veranderingen bewerkstelligen. Op de lange duur ambiëren we een zich constant vernieuwende praktijk van ontwikkelingssamenwerking, aansluitend bij de actualiteit. Momenteel is de tijd bijvoorbeeld rijp voor nieuwe vormen van internationale samenwerking zoals gebruik van nieuwe media; wij geven hier zelf vorm aan via een live stream op de dag waardoor mensen in ontwikkelingslanden zelf mee kunnen denken met de actie ideeën en feedback kunnen geven op alles wat er gebeurt. Maar over een tijd kunnen andere zaken voorop staan. Ons streven is bijvoorbeeld dat ontwikkelingssamenwerking zich niet laat regeren door de beslissingen van subsidieverstrekkers, maar proactief reageert en zichzelf steeds opnieuw blijft uitvinden op basis van beschikbare kennis en energie. Dáár doelen we met A Call 2 Action op. Hoe ziet de dag en haar vervolg eruit? Vanmiddag beginnen we met een gesprek tussen twee ervaren idealisten, namelijk Simon Jelsma (oprichter van OxfamNovib) en Hans Eenhoorn (voormalig voorzitter van Unilever en lid van de UN Taskforce for Hunger) en twee jongere idealisten, Ben White (medeoprichter van VC4Africa) en Marieke de Lange (Ubuntu Theatre). Zij spreken over wat hun idealen van toen waren en wat hun idealen nu zijn. Vervolgens komt Boom Chicago met een theatrale out-of –the-box sessie om iedereen wakker te schudden. In open space sessies worden vervolgens actieplannen geformuleerd en verder uitgewerkt door de deelnemers. Idealiter is eind 2011 een beweging ontstaan van ondernemende mensen die hun ideeën ten behoeve van internationale ontwikkelingssamenwerking omzetten in actie! ‘A little less conversation, a little more action is what we need’

Janneke Juffermans schreef dit artikel samen met Margreet van der Pijl, Charlotte van der Tak, Marianne Gybels, Bart Veenstra, Marieke Stopel, Maarten Kuijpers, Vanessa Nigten, Annabel Meurs namens de organisatie van A Call 2 Action.