De mannenblik die vrouwen depressief maakt

Op een wetenschappelijke bijeenkomst van de British Psychological Society werd deze week een onderzoeksverslag gepresenteerd waaruit zou blijken dat vrouwen die steeds op dieet zijn – om af te vallen – minder tevreden over zichzelf zijn en ongelukkiger in hun relatie.

Verrassend? Toen ik net was afgestudeerd als arts (1975) dacht ik dat de zorg moest veranderen: dichter bij de mensen moest staan. En ik was niet de enige. Daarom organiseerden we een gezondheidswinkel, waar mensen in en uit konden lopen met problemen waarover ze meer wilden weten.

Er waren zo vaak klachten over het juiste gewicht dat we besloten een afslankclubje op te zetten. Het draaide erop uit dat ik tussen een tiental vrouwen kwam te zitten waarvan ik dacht “DIK? Nou, dat valt wel mee”. Omdat ons uitgangspunt bestond uit het delen van ervaringen om zo te begrijpen waarom je met een probleem zit en professionele antwoorden te kunnen geven op vragen die ter plekke op tafel kwamen, zat ik daar en luisterde naar van alles waar ik geen weet van had.

Ik herinner me een goedlachse vrouw die misschien wel wat te zwaar was en zeker op zou moeten letten in de toekomst omdat het metabolisme als je ouder wordt steeds trager gaat werken, maar begreep toch niet goed waarom zij zich nu juist zoveel zorgen maakte. Tot ze op de tweede of derde bijeenkomst vertelde: “Dan zie ik hem naar andere vrouwen kijken, die wel slank zijn en dan voel ik me waardeloos. Het gekke is dat ik dan alleen maar meer ga eten en mijn man lacht me dan uit.”

Het oordeel over je lichaam bestaat alleen in de context van een omgeving die naar je kijkt en jij bent gevoelig geworden voor die blik. De mannenblik is in een geseksualiseerde wereld daarbij erg bepalend. Dat wordt alleen maar erger naarmate je onzekerder wordt en naarmate die blik dominanter wordt via advertenties, muziekclips, televisieprogramma’s en populaire films. Op het laatst lijkt iedereen zo naar je te kijken.

Voegt zo’n onderzoek nu nog wat toe aan het inzicht dat al zoveel mensen over zelfvertrouwen, afvallen en relaties hebben verworven? Ik denk van niet. Het onderzoek is gedaan met behulp van vragenlijsten bij 250 vrouwen en de conclusie is “vrouwen die zelfvertrouwen hebben wat betreft hun lichaam zijn beter in staat een goede relatie te houden en vrouwen die een goede relatie hebben zijn tevredener over hun lichaam”. Twee kanten op dus, maar hoe kun je die twee in hemelsnaam scheiden, en dat met een stel vragenlijsten?

In de afvalclub, zoals we dat in 1975 noemden, adviseerden we de vrouw om eens te onderzoeken of haar man dan zo’n Adonis was en bij een volgende bijeenkomst zijn uiterlijk in detail te beschrijven. Mannen hebben vaak zo’n uitgesproken oordeel over het uiterlijk van vrouwen. Laten we het dan maar eens over zijn bierbuikje hebben. Maar bij die volgende bijeenkomst bleek dat vrouwen ook een scherp oordeel hebben over het uiterlijk van andere vrouwen. Je kunt niet verwachten dat mensen zich buiten hun omgeving plaatsen. Bewustwording van hoe het precies zit gaat stapje voor stapje. Bovendien heb je nog niets opgelost als je het zelf begrijpt, want het zou mooi zijn als andere mensen het ook snappen. We doen dit immers elkaar aan.

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Het vorige Gezonde Weetje van de Dag:  Gebruik gerust een vrouwenlijf voor marketing, maar niet voor goedkope rommel

Het nieuwe boek van Ivan Wolffers is: Het gezonde lifestyleboek