Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

De moeder van alle stoppogingen

  •  
25-01-2013
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
BNNVARA fallback image
Afschuwwekkende foto's op rookverpakkingen werken niet. 'Speldenprikjes' op de verpakkingen hebben meer effect dan mokerslagen
Zo langzamerhand kun je er vergif op innemen: als dit kabinet een foute keus kan maken, dan laat het die kans niet voorbijgaan. Nu zullen rokers binnenkort worden verrast met enge plaatjes van zieke longen. Dit zou een afschuwwekkend effect hebben. Er komen ook plaatjes van ziekelijke baby’tjes, ter wereld gebracht door ontaarde rokende moeders.
Deze methode werkt voor geen meter. Men bereikt hier hoogstens mee dat mensen de doosjes gaan bewaren om zo hun verzameling compleet te krijgen. Misschien komen er nog wel ruilbeurzen van net als vroeger met Pokémon.
De dreigementen waarmee rokers het tot nog toe moesten doen, wekten tot nog toe vooral besmuikte hilariteit. Vooral de mededeling “Roken tast de vruchtbaarheid aan” gooit bij de liefhebbers hoge ogen. “Ik heb geen condoom, schatje, maar dat geeft niet want we hebben allebei de hele avond gerookt”.
Er is geen enkele reden om aan te nemen dat visuele chantage wel zal werken. Mensen houden namelijk alleen van gruwelpropaganda als het de onbekende ander betreft, niet henzelf. Dan komt een geestelijk mechanisme tot stand dat sinds de onderzoeker Festinger bekend staat als “cognitieve dissonantie”. Deze dissonantie ontstaat als je geconfronteerd wordt met een onaangename wetenschap. Je ontwikkelt nu een redenering om deze onaangename gewaarwording te neutraliseren. Bijvoorbeeld:
“Hitler rookte ook niet”. Of: “Laten ze eerst eens wat aan het fijnstof doen”. Of: “Mijn opa werd er negentig mee”. Of: “Ze zeggen altijd dat roken met zoveel procent de kans op longkanker vergroot, maar geen mens vertelt je hoe klein de kans is dat je überhaupt longkanker krijgt”.
Dreigementen – visueel of niet – wekken rokers alleen maar op om nieuwe rechtvaardigingen voor hun gewoonte te bedenken.
Helpt het dan om tabak nog duurder te maken? Sigarettensmokkel is al tamelijk normaal. Als die nog lucratiever wordt, bezorgen we de georganiseerde misdaad een nieuw werkterrein. Ervaring met de ondergrondse handel in genotmiddelen is er voldoende.
Wat werkt dan wel? Als stopper  – het is triest om toe te geven voor een vrolijke oproerkraaier van mijn makelij – heb ik veel gehad aan de rookverboden. Elke langere treinrit, elk congresbezoek betekende een gedwongen stoppoging. Het is ondanks de gezellige kout toch vernederend om met je lotgenoten onder een luifel te staan. Dat bracht me ertoe dan maar de moeder van alle stoppogingen te ondernemen om er voorgoed vanaf te komen.
De meest motiverende opmerking echter maakte zonder dat ze het zelf wist, de buurvrouw.
Ben jij soms met roken opgehouden, Han?” “Hoezo?” “We horen je nooit meer hoesten.
Pats! Die kwam aan. Als de overheid met reclame en propaganda de drogredenen wil ondermijnen waarmee rokers hun gedrag voor zichzelf aanvaardbaar maken, dan is een subtieler aanpak nodig. Dan is het noodzakelijk om door te dringen tot de kern van de zaak: roken is een verslaving. Het beheerst je leven. Het wordt een steeds wezenlijker onderdeel van je identiteit. Je lacht om al die tinten grijs, maar je bent zelf de gehoorzame slaaf/slavin van de sigaret. En dát moet je op zo’n pakje zetten. “Wie is de baas, jij of ik?” Met varianten:
O ja, kun je me laten liggen als je dat wilt?”.  “Gekuch in de morgen brengt kommer en zorgen”. “Ah, moet je weer van je werkplek af?” “Lekker hoesten met zijn allen voor de deur”.
Let op: de roker wordt hier niet gewezen op de vreselijke dood die hem te wachten staat. Evenmin wordt hij opgeroepen om zich sociaal te gedragen. Het gaat alleen maar om zijn of háár verhouding tot de tabak, die staat van onderworpenheid, de lulligheid van het leven waartoe het roken je veroordeelt. Inderdaad: dat is de Marlboro Man, niet als stoere cowboy maar als trieste mislukking.
Zulke speldenprikken vallen moeilijker te negeren dan de mokerslagen van de gruwelpropagandisten.
Althans, je zou het eens op die manier kunnen proberen. Het plan van zoveel Kamerleden om het rookverbod uit te breiden tot kleine cafés met de baas achter de tapkast bestrijdt die kleine cafés en niet het roken. Dat zijn namelijk geen plekken waar je verplicht naar toe moet, zoals je werkplek. Rokers gaan er gewoon niet meer naar toe. Dat is alles. Daarom heeft deze maatregel geen enkele zin.

Meer over:

opinie, leven
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.