Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

De moord op Andrea Luten: Lessons to be learned

  •  
09-05-2010
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
217 keer bekeken
  •  
BNNVARA fallback image
Op 10 mei 1993 werd de 15-jarige Andrea Luten uit het Drentse Ruinen vermoord.
Nu is de vermoedelijke dader, de 41-jarige Henk F. uit Hoogeveen, tegen de justitielamp gelopen, omdat hij in verband met een ander misdrijf zijn DNA heeft moeten afstaan. Zijn DNA bleek te matchen met DNA materiaal dat op het lichaam van Andrea was aangetroffen. Na zijn arrestatie heeft de verdachte een bekentenis afgelegd, en het lijkt dus dat met deze twee bewijsmiddelen (het DNA en de bekentenis) voor het OM de weg geplaveid is naar een eenvoudige veroordeling door de rechtbank. De ouders van Andrea zijn opgelucht, en ook de Ruinense dorpsgemeenschap is verlost van jarenlange onzekerheid. Eind goed, al goed, toch?
Vrijwel alle getuigen die op de zitting zijn gehoord, zijn ook door de politie gehoord. Van die verhoren heeft de politie proces-verbaal opgemaakt. De politie heeft in de meeste gevallen niet letterlijk in het proces-verbaal weergegeven wat de getuigen hebben verklaard. Als de politie er voor kiest een verklaring niet letterlijk weer te geven, kan dit tot gevolg hebben dat hetgeen op papier komt niet geheel overeenkomstig de herinnering van de getuige is. De kans op verschillen tussen de afgelegde verklaring en de verklaring op schrift wordt nog groter, indien pas geruime tijd nadat de verklaring is afgelegd, proces-verbaal wordt opgemaakt. In deze zaak is soms zeer lange tijd verstreken (zelfs meer dan anderhalf jaar) tussen het afleggen van de verklaring en het opmaken van het proces-verbaal. Verder is het zo dat een aantal getuigen vaker dan één keer door de politie verhoord is, maar dat niet van alle verhoren afzonderlijk proces-verbaal is opgemaakt. Zo is [getuige1]. op 20 januari 2000 en op 27 oktober 2000 gehoord. Daarvan is (pas) op 8 oktober 2001 één proces-verbaal opgemaakt. Dat van twee verklaringen één proces-verbaal wordt opgemaakt heeft als belangrijk nadeel dat niet nagegaan kan worden wanneer de getuige wat verklaard heeft, waardoor bijvoorbeeld niet te achterhalen is of de verklaring is beïnvloed door berichten in de media die in de periode tussen het afleggen van de beide verklaringen zijn verspreid.’ [LJN: AE7057]
Het OM is wijselijk niet in hoger beroep gegaan tegen de vrijspraak van Richard Kelly. Hij heeft 128 dagen onschuldig in voorarrest doorgebracht, maar zijn naam was ondanks de vrijspraak blijvend ‘besmet’. De schadevergoeding van 38.000 euro die hij bij vonnis van de Rechtbank Assen op 2 mei 2003 (LJN: AF8237) kreeg toegewezen, dekt absoluut niet de materiële en emotionele schade die het OM de heer Kelly heeft toegebracht. Netwerk wijdde op vrijdag 7 mei een indringende reportage aan de gevolgen van het ‘verdacht en voor de rechter gebracht’ zijn. Kelly moest verhuizen uit de streek en is uiteindelijk rechten gaan studeren, aldus de reportage. Hij wil strafrechtadvocaat worden. Ik hoop dat hij niet teleurgesteld raakt, want binnen ons strafrechtsysteem is de macht zeer ongelijk verdeeld: het OM en politie hebben vele bevoegdheden en de verdediging kan vaak niet meer doen dan ‘reageren op’. Het OM heet officieel dan wel staande magistratuur, maar een magistratelijke opstelling is te vaak afwezig . Het OM laat haar oren hangen naar de vermeende wraakgevoelens en de behoefte aan vergelding van nabestaanden, slachtoffers en de samenleving.
De positie van de verdediging in strafzaken dient versterkt te worden. Op dit punt is de afgelopen jaren al het een en ander in de wetgeving verbeterd. Zo mag de advocaat nu bij de verhoren van zijn/haar cliënt aanwezig zijn. Die verhoren worden bij verdachten van serieuze misdrijven nu standaard op video opgenomen. In de praktijk maak ik echter nog te vaak mee dat een verdachte al een eerste keer door de politie verhoord is voordat er een raadsman/vrouw of een studioverhoorkamer beschikbaar was. Dat kan echt niet.  Het geval Richard Kelly maakt ook duidelijk dat het raadzaam is getuigenverklaringen op te nemen, bijvoorbeeld op audio, zodat altijd precies is na te gaan wat een getuige heeft verklaard.
‘Power tends to corrupt, and absolute power corrupts absolutely’, schreef de Britse historicus Lord Acton (1834-1902). Van hem zijn ook de volgende woorden : ‘Every thing secret degenerates, even the administration of justice; nothing is safe that does not show how it can bear discussion and publicity’. De Nederlandse magistratuur dient zich te realiseren dat het een noodzaak is veel meer aandacht te besteden aan deze thematiek. Om haar integriteit, en daarmee haar gezag en statuur in de maatschappij, te behouden.

Meer over:

opinie, leven
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.