Opinie 24 januari 2014
3.011
43
Maarten van den Heuvel

Historicus, journalist

Maarten van den Heuvel begon zijn journalistieke loopbaan in de redactie van de talkshow I.S.C.H.A van Ischa Meijer. Na het abrupte einde aan dat programma werkte hij onder meer bij RUR en was hij als researcher in dienst van documentairemaakster Ireen van Ditshuyzen.

Zijn dienstverband bij de VARA begon bij het programma Barend & Witteman, eerst als redacteur, later als coördinator en kort als eindredacteur. Hij zette samen met Paul Witteman het populair wetenschappelijke programma Nieuwslicht op en werd er eindredacteur van. Vanaf het begin van Pauw & Witteman werkte Van den Heuvel er drie jaar als samensteller.

Daarna was hij betrokken bij de oprichting van Joop en een van de twee eindredacteuren van het documentaire-drieluik 'Vrijheid, gelijkheid, broederschap', waar hij ook het boek 'Vrijheid, gelijkheid, broederschap. Oude waarden in nieuwe tijden' over schreef. Dat boek werd geselecteerd voor de longlist van de Socratesbeker, de prijs voor het meest urgente, oorspronkelijke en prikkelende Nederlandstalige filosofieboek. Sindsdien is hij eindredacteur van diverse televisieprogramma’s bij BNNVARA zoals ‘Witteman ontdekt’ en ‘Groeten uit Holland’ en ‘Dat had je gedacht’ van Human.

De mythe van de bankensector

"De banken knijpen de financiële aorta van de economie af”

Vrijdagavond zendt de VARA de derde aflevering uit van een nieuwe reeks televisieprogramma’s over onze economie. Journalist Jeroen Smit, bekend van ‘De prooi’, vraagt zich daarin af wat we van de crisis hebben geleerd. In aflevering 3 van EZ (19.20 uur op Nederland 2) gaat het over de banken.

Gisteren kwamen twee berichten naar buiten die duidelijk maken dat ons land nog volop zucht onder de gevolgen van de crisis die in 2008 uitbrak. Het CBS liet weten dat de werkloosheid na een kleine daling weer stijgt. In december zijn er 15.000 werklozen bijgekomen, waarmee het totaal nu op 668.000 staat, 8,5% van de beroepsbevolking. De daling die eerder optrad, komt volgens het CBS doordat een groep mensen de zoektocht naar een baan heeft opgegeven, niet direct een positief teken. Op dezelfde dag presenteerde het CBS cijfers waaruit bleek dat in 2013 een recordaantal bedrijven failliet is gegaan. Het aantal van 12306 lag tien procent hoger dan het jaar ervoor.

Bij de Nederlandse banken gaat het in vergelijking een stuk beter. ABN Amro zag in het derde kwartaal de winst met 11% toenemen, wat voor topman Gerrit Zalm een bevredigend resultaat was. De winst van ING was weliswaar lager dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder, maar dat kwam door een eenmalige tegenvaller. De onderliggende winst was met een kleine 900 miljoen wel hoger, dus ook topman Ralph Hamers toonde zich ‘zeer tevreden’. En de Rabobank houdt ondanks de boete van 774 miljoen euro voor zijn aandeel in het LIBOR-schandaal zijn winstverwachting voor 2013 overeind.

Dat is goed nieuws, want dat betekent dat de banken makkelijker aan de nieuwe kapitaaleisen kunnen voldoen. Om te voorkomen dat de belastingbetaler wederom moet opdraaien voor het roekeloos gedrag van bankiers, zoals na de crash in 2008 het geval was, eist de politiek van de banken dat die de verhouding tussen eigen kapitaal en geleend kapitaal verbeteren. Banken kunnen in dat geval makkelijker zelf verliezen opvangen. Nu hebben de Nederlandse banken ongeveer 4% aan eigen kapitaal en dat zou volgens veel analisten minimaal twee keer zo hoog moeten liggen.

Maar de banken willen daar niet aan. Zij stellen dat dat hun concurrentiepositie aantast en claimen dat het ten koste zal gaan van de hoeveelheid geld die ze aan het bedrijfsleven kunnen uitlenen. En dat kan toch niet de bedoeling zijn, schmieren ze. En inderdaad, de huidige daling van vooral de relatief kleinere leningen aan het MKB zit economisch herstel danig in de weg. In de woorden van hoogleraar economie Bas Jacobs: “De banken knijpen de financiële aorta van de economie af.”

Met deze redenering hebben de banken veel invloed. VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra gaat er volledig in mee, ondanks waarschuwingen van zijn partijgenoot Hans Hoogervorst in het programma Buitenhof. En de bankenlobby heeft het inmiddels voor elkaar gekregen dat de toezichthouders in Basel de kapitaalseisen onlangs naar beneden hebben bijgesteld.

Toch zijn er twee dingen die niet kloppen aan deze redenering. Ten eerste is het in de rest van Europa heel gebruikelijk om hogere buffers aan te houden. Het gemiddelde ligt in Europa al op 8% en de Zwitserse banken hebben besloten om toe te werken naar 10%. Maar bovendien klopt het niet dat het inperken van de hoeveelheid uitstaande leningen voor banken de enige manier is om hun balansen op orde te brengen. Banken kunnen ook heel goed zorgen voor meer eigen kapitaal. Dat kan bijvoorbeeld door flink in de winstuitkeringen van de aandeelhouders te snijden of door nieuwe aandelen uit te schrijven. Maar dat gaat allebei ten koste van de huidige aandeelhouders en daarom kiezen de banken hier maar zeer mondjesmaat voor. Zolang  banken op die manier het belang van hun aandeelhouders boven het maatschappelijk belang stellen van het vervullen van hun dienende rol in de economie, zitten ze economisch herstel danig in de weg.

Over deze en andere mythen buigt Jeroen Smit zich vanavond in EZ.

EZ met Jeroen Smit, vrijdagavond om 19.20 uur op Nederland 2.

Laatste publicatie van MaartenvandenHeuvel

  • Vrijheid, gelijkheid, broederschap

    Oude waarden in nieuwe tijden

    2014

Geef een reactie

Laatste reacties (43)

  1. cormol
    Waarom zouden de banken geld moeten lenen aan ondernemingen die niet op de export gericht zijn? Door het afknijpen van de binnenlandse bestedingen door dit kabinet is daar geen enkele reden voor. Tenslotte heeft dit kabinet zoals Bas Jacobs heeft aangetoond zo’n € 90 mld. en in elk geval 60 mld. bbp jaarlijks zoekgemaakt. Dat is alleen aan belastingen en premies al zo’n € 24- 36 mld. jaarlijks.

    Je kunt de banken moeilijk verwijten dat ze niet nog meer zombieleningen in hun leningenbestand willen creëren. De onroerend goed portefeuille is al zorgwekkend genoeg. Daar moet de belastingbetaler dan straks weer voor opdraaien.
  2. Grootbekje
    Wanneer ik naar het filmpje kijk, waarin een meneer heel obligaat open deuren intrapt, blijf ik het verbazingwekkend vinden dat de individuen die verantwoordelijk zijn geweest voor de crisis, – mensen met een naam, adres, telefoonnummer, kortom een duidelijke identiteit – het voor elkaar hebben gekregen om de media zoveel zand in de ogen te strooien, dat de schuldvraag tot een abstractie is verworden.

    Ik hoor Esther-Mirjam Sent zeggen: “We dachten, de bomen groeien tot in de hemel…” (01:28) en mijn maag draait om.

    Lieve Esther-Mirjam, je staat gewoon heel enthousiast te liegen, want als je dat echt dacht dan ben je in mijn ogen volslagen debiel en hoor je niet thuis in dit programma.

    Begin 2006 verschenen de eerste kritische stukken op internet, waarin precies werd uitgelegd wat er gaande was, wat het gevolg daarvan zou zijn, en dat het niet de vraag was of, maar wanneer die zeepbel uit elkaar zou spatten.

    Nu pretendeer ik niet dat ik precies begreep wat daar stond, dus legde ik het voor aan iemand waarmee ik vroeger fikkie stookte en nog altijd dicht bij het vuur zat.

    Deze meneer verzekerde mij dat er geen woord aan die verhalen was gelogen en dat de boel inderdaad, mits er een wonder gebeurde, binnen toen (2006) en twee jaar uit elkaar zou klappen.

    “En dan?” vroeg ik.
    “Dan zijn een heleboel arme, domme mensen in een klap al hun centjes kwijt,” was het botte antwoord, terwijl hij een fles Batard-Montrachet ontkurkte.

    Proost!

    De onder- en bovenwereld zijn echt heel anders met elkaar vervlochten dan men ons wil doen geloven.

    ‘De bank anno nu’ bijvoorbeeld, die met ons belastinggeld overeind is gehouden, berekend – terwijl die bank zelf voor minder dan een half procent geld leent – achttien procent rente, wanneer u rood staat op uw betaalrekening.

    18%!

    Dat heet in gewoon Nederlands ‘woekerrente’.

    Hartstikke verboden.

    Laat een rechter hier een oordeel over vellen en ik verzeker u dat die het met hetzelfde woord zal bestempelen: ‘woekerrente’.

    Banken zijn geen fatsoenlijke instellingen die bijdragen aan onze welvaart, banken zijn criminele organisaties met tentakels tot in de hoogste regionen van de politiek.

    Vestzak, broekzak.

    Meneer Bos, meneer Zalm, noem ze maar op, ik bedoel , ’t is niet dat ik het uit mijn duim zuig.

    Wanneer de banken de aorta van de economie afknijpen, dan doen ze dat met goedkeuring van de politiek.

    Wie is er dus eigenlijk de baas in dit land en in het verlengde daarvan, Europa?
    2. Grootbekje
      Dankjewel.

      Kort samengevat: Banken zijn geen fatsoenlijke instellingen die bijdragen aan onze welvaart, banken zijn criminele organisaties met tentakels tot in de hoogste regionen van de politiek.
    3. Raven63
      Exact… het is alleen nog niet voor iedereen duidelijk dat het het Groot Kapitaal is, en in hun opdracht de Banken zijn die de wereld nu al mondiaal in hun grijpgrage klauwen hebben zitten.
  3. wvdstraat
    Enkele mythes:

    1) De bankensector ‘zegt’ dat men beseft dat dingen anders moeten.
    – Werkelijkheid: Men kan niet wachten met verdubbelde kracht door te gaan met waar men gebleven was.

    2) De bankensector ‘zegt’ mee te werken aan regels en toezicht.
    – Werkelijkheid: Men spant zich tot het uiterste in om regels af te zwakken en controle en toezicht te beperken (e.g. Basel)

    3) De bankensector ‘zegt’ (met in het kielzog andere grote bedrijven en bepaalde politici) dat “vrijheid” – ook in beloningen van de top – nodig is wegens concurrentieoverwegingen (“anders gaat men naar het buitenland”).
    – Werkelijkheid: De meeste buitenlanden stellen ook, en vaak meer, paal en perk aan vrijheden die men niet aan bleek te kunnen. Daarnaast bestaat een grote meerderheid van topbestuurders in Nederland uit buitenlanders. Drogredenen in het kwadraat, dus.
    1. mobilehome
      ” De bankensector ‘zegt’ mee te werken aan regels en toezicht.
      – Werkelijkheid: Men spant zich tot het uiterste in om regels af te zwakken en controle en toezicht te beperken (e.g. Basel) ”

      Zijn banken daarin iets bijzonders ?

      De EU heeft ooit geprobeerd het monopolie van dealerbedrijven op onderhoud en reparatie van auto’s te doorbreken, niet alles wat de EU doet is verkeerd.
      Het heeft tot niets geleid, autofabrikanten zijn er in geslaagd Brussel er van te overtuigen dat hun kennis van hun auto’s niet zomaar aan iedereen ter beschikking moet worden gesteld.
      Er is iets te zeggen voor dat standpunt.

      Wat verkeerd is gegaan is dat de politiek heeft toegestaan dat er nauwelijks nog concurrentie tussen banken is, er zijn er te weinig, dat het heel lastig is van bank te veranderen, je kunt je rekeningnummer niet meenemen, en dat banken het betalingsverkeer in handen hebben gekregen.

      Ik kan niet zien dat banken zich anders gedragen dan automobielfabrikanten, ook dat zijn geen filantropen.

      De dienende functie van banken lijkt me een illusie, kijk eens naar de dienende functie van accountants.

      De overheid heeft een dienende functie, in de zin van het bedrijfsleven zo reguleren dat wij er wat aan hebben.
    1. Raven63
      CRUX: De eurocrisis raakt de middenklasse in de landen hard. Juist die is de lijm van de samenleving

      Hier draait het om. En dit wordt vernaggeld.
  6. RoelfTurksema
    ”En de Rabobank houdt ondanks de boete van 774 miljoen euro voor zijn aandeel in het LIBOR-schandaal zijn winstverwachting voor 2013 overeind.”

    Toch gaan ze nog eens 1000 mensen ontslaan. Als makke lammeren naar de slachtbank, de collega’s die nog even mogen blijven kijken ze meewarig na, denken dat ze beter zijn en gaan over tot de orde van de dag: geld verzamelen voor de allerrijksten………..
    3. wvdstraat
      Van de totale boete is slechts 70 miljoen aan Nederland verschuldigd, de rest aan het buitenland (vrnl VS). Dat betekent dan dat ruim 700 miljoen fiscaal aftrekbaar is. Winstbelasting bedraagt 25%, hetgeen dus een belastingvoordeel van meer dan 170 miljoen opbrengt.

      Er is momenteel maatschappelijke druk op de Rabo, af te zien van deze mogelijkheid die wettelijk mag. Doet men het toch, draagt iedere Nederlander (van 0 tot > 100) theoretisch € 10 bij aan die boete……..
    5. wvdstraat
      Rabobank betaalt het Nederlandse OM zeventig miljoen euro, de Britse toezichtautoriteit FCA 105 miljoen pond (bijna 123 miljoen euro), de Amerikaanse CFTC 475 miljoen dollar (345 miljoen euro) en de Amerikaanse justitie 325 miljoen dollar (236 miljoen euro). Aan DNB betaalt de bank geen boete – het OM richtte zich als strafrechtelijke autoriteit op een sanctie, DNB op maatregelen om herhaling te voorkomen.

      bron: NRC
  7. brigitte
    Interessante reportage, waar het duidelijk wordt dat het om gedrag gaat: Als je eenmaal 2 tientjes in je hand heb gehad en er wordt er 1 afgenomen, dan ga je gokken om de tweede weer terug te winnen. Een theorie die opgaat voor bankiers en mensen in het algemeen. En daarmee is het niet alleen een banken-probleem, we moeten wel naar onszelf kijken en ons gedrag analyseren; Ik ken iemand die zich in de -achteraf- gelukkige positie bevond om geen ondernemerskrediet te krijgen, maar wel een te ruimte hypotheek – zo’n 10 jaar geleden. Er was geen andere keus dan het hypotheek bedrag te nemen: zo een met alle toeters en bellen. Maar omdat die persoon niet eerder 2 tientjes in haar handen had gehad, nam ze genoegen met een bescheiden huisje: Dankzij het ruime hypo krediet kon ze een groot gedeelte van haar eigen inkomen opzij leggen en sparen voor het kapitaal dat ze nodig had om een bedrijf te beginnen in de Emiraten, waar vrije (handels) zones zijn. In deze zones wordt geen inkomsten of corporate tax gerekend -zelfs niet voor freelancers-, wat het bedrijfskapitaalrisico vermindert en goed is voor de lokale economie.
    Misschien een hele stomme vraag, maar eer die banken in NL hun gedrag hebben verandert, zijn we een generatie verder. Tot die tijd krijgen ondernemers geen kapitaalleningen en inmiddels zijn de hypo kredieten ook niet meer vanzelfsprekend waardoor de economie nog verder zal slinken. Als crowdfunding -zoals de docu aangeeft- de norm wordt, lijkt me dat pijnlijk veel zeggen over het NL economisch systeem. Is het niet een idee om in NL vrije economische en handelszones te beginnen om kapitaal aan te trekken? Vrees voor ‘mensen die ons werk afpakken’ is er niet, want in een vrije handelszone mag alleen handel worden gedaan buiten het gastland (but who cares, de markt is internationaal). Die buitenlandse bedrijven hebben werknemers nodig en kantoorruimte, wat ze bekostigen met hun meegebracht kapitaal, dus dat is goed voor de NL economie. En de investeerders kunnen dan hun geld stallen bij een betrouwbare NL bank, zodat die hun reserves kunnen aanvullen. Als deze vraag inderdaad heel stom is, dan blijft er altijd de optie om zelf naar een economische vrije zone te verhuizen, kwestie van gedrag veranderen. Maar hoe moeilijk is dat in een land waar altijd de zon schijnt en het strand een paar haltes verwijderd van je kantoor? Dan kan de volgende EZ geproduceerd worden vanuit Dubai. Endemol zit er al, die wel.
    1. Raven63
      Dat gokken gaat misschien voor jou op, Brigitte, maar ik gok niet met mijn beetje geld. Ik gok nooit met mijn geld. Dat mag in jouw ogen wellicht raar zijn, maar waarom moet je perse gaan gokken om meer geld te verkrijgen?
  8. timtim
    In het begin van deze discussie heb ik inderdaad de oplossing gezien. Banken splitsen in een nutsgedeelte (laten we dat voor het gemak de Rijkspostspaarbank noemen) waarin het betalingsverkeer+spaarders met een laag risicoprofiel waarin eveneens bijvoorbeeld de Nederlandse hypotheken worden geparkeerd (in NL is dat laag risico). Personeel en directie krijgen een “normaal” salaris (graag geen off-topic discussie over wat “normaal” is).

    Dit alles zonder winstoogmerk en het depositogarantiestelsel is van toepassing. Verder de investment banks die hun funding krijgen uit de markt en daar ook de risico opslag voor betalen. Dus wil je hoge winst en hoog risico dan betaalt de investment bank ook een marktconforme prijs voor haar activiteiten.

    Als het mis gaat: dikke pech centjes kwijt. Depsitogarantiestelsel is niet van toepassing. Hoe moeilijk kan dit zijn?
  9. tinus1969
    Er is een aspect waar ik nog niemand over heb gehoord.

    De ideologie dat een grote overheid slecht is voor economische groei is een standaard visie onder neoliberalen. Een onderbouwing van deze stelling staat bv hier http://danieljmitchell.wordpress.com/2013/10/11/more-academic-evidence-that-bigger-government-means-less-prosperity/
    Maar de argumenten die hier worden genoemd, slaan volgens mij niet alleen op de overheid, maar ook op banken. Sterker nog, ik denk dat het effect van belastingen (aan de overheid) en schulden (rente aan de banken) in grote lijnen gelijk is: De overheid en de banken romen de inkomsten van de producenten (de enigen die welvaart maken) af. Die inkomsten worden vervolgens deels herverdeeld (bijstandsuitkeringen en dividenden) en deels opnieuw geinvesteerd (direct of indirect). Ook een investering van een overheid in wegen of spoorwegen, betaald uit belastingen, komt immers bedrijvigheid en dus welvaart ten goede. Omgekeerd, salaris en dividend van banken worden geconsumeerd (net als bijstandsuitkeringen), en komt dus de bedrijvigheid niet ten goede.
    1. bruces
      Wat is groot ? Hoe groot per 1.000 inwoners ? is slecht ?
      “De ideologie dat een grote overheid slecht is voor economische groei”.
      Wel een vage beredenering zonder getallen.
    1. MaartenvandenHeuvel
      Hallo Marc,

      Het lastige aan dit alles is, dat er zoveel verschillende manieren zijn om die kapitaalratio te wegen. Zie bijvoorbeeld het in de tekst genoemde interview met Hans Hoogervorst in Buitenhof. Ik baseer me op hoogleraar Banking and Finance Harald Benink van de Tilburg University, die vanavond in de uitzending zegt: “In Nederland is de kapitaalratio ongeveer 4%, maar er zijn genoeg landen, gemiddeld genomen ligt het in Europa rond de 8%, dus het verhaal dat het niet zou kunnen om op een normale manier kredieten te geven aan gezinnen en bedrijven met een kapitaalratio van zo’n 8% wordt in andere landen zoals Frankrijk en Oostenrijk gelogenstraft.”
    2. ratio
      Volgens mij gaat het hier mis met de cijfers zoals Marc Marc al aangeeft.

      Ik zou dat nog maar even goed controleren, want als het gaat over de Core Tier 1 ratio, liggen vrijwel alle banken in Europa boven de 8% en vaak boven de 10%, terwijl als het over de leverage ratio gaat, dan liggen volgens mij verreweg de meeste banken eerder rond de 3-5%.

      En ja, die cijfers zijn wsl. tot op zekere hoogte te manipuleren (leverage ratio niet, maar Core Tier 1 wsl wel), maar daar horen toezichthouders de laatste tijd toch echt wel bovenop te zitten.
    4. heralds
      De tweede bron is totale onzin natuurlijk.
      Uitspraken als dat er iets mis is met rente omdat het zorgt voor exponentiele groei (en exponentiele groei is natuurlijk heel kwaadaardig). Wiskundige gezien als iets meer van zich zelf maakt (zoals een appelboom) dan krijg je exponentiële groei, niets mis mee in principe. . . .
      Gelukkig zijn er meerdere zaken die exponentiele groeien of wel de exponentiele groei tegenhouden zodat we rustig kunnen slapen.
  11. OmaOeverloos
    “Dat kan bijvoorbeeld door flink in de winstuitkeringen van de aandeelhouders te snijden of door nieuwe aandelen uit te schrijven. Maar dat gaat allebei ten koste van de huidige aandeelhouders en daarom kiezen de banken hier maar zeer mondjesmaat voor.”

    Tja, dat kunnen staatsbanken als de ABNAMRO en SNS dus helemaal niet. Voorts is de RABO een cooperatieve bank, ook lastig om daar extra aandelen voor uit te geven.
    Maar dit wist U natuurlijk ook wel toen U dit stukje schreef, toch?
    2. OmaOeverloos
      U stelt “Nu hebben de Nederlandse banken ongeveer 4% aan eigen kapitaal en dat zou volgens veel analisten minimaal twee keer zo hoog moeten liggen. Maar de banken willen daar niet aan”

      Ik geef aan dat die banken momenteel misschien wel willen, maar niet kunnen. Als de banken weer op de beurs verhandelbaar worden gaan de inkomsten naar de staat. Natuurlijk kom je niet meteen na de eerste emissie, waarbij het nog volstrekt onduidelijk is of die in zijn geheel wordt afgenomen, met een uitbreiding van het aandelenpakket, dat zou de AFM nooit goedkeuren, dus het blijft gewoon een kwestie van niet kunnen. Pas over jaren kan er inderdaad eens gekeken worden of er een emissie mogelijk is om meer geld op te halen.
      Het is dus geen kwestie van ‘niet willen’, het is een kwestie van ‘niet kunnen’. Het ‘niet willen’ komt pas over een flink aantal jaren aan de orde.

      Overigens, dank voor de reactie, ik stel het erg op prijs dat U de moeite genomen hebt op mijn bijdrage te reageren.
  12. henkou
    “Als dit niet kan moet men de boel blijvend nationaliseren of als staat gaan concurreren met de bestaande banken”

    Dat hebben ze in Hongarije gedaan en daar hebben de banken net zo’n groteproblemen als bij ons.
    1. Truus
      Door de ( tijdelijke) nationalisatie betalen we al een hoge hypotheek rente. Genationaliseerde banken mogen geen marktleider zijn vlgs EU regels, ze mogen alleen maar volgen.
    2. Raven63
      Hoe hoog is hoog? 4%
      Ik had een eigen huisje in 1974-1975 en betaalde 12½% rente. DAT is een hoge rente. Als het al 4% zou zijn is dat lachwekkend laag.
  13. mobilehome
    Wat opviel in het De Prooi verhaal was de afwezigheid van enige financiële analyse, of uitleg.
    De laatste zin van het artikel gaat over de mythes die aan de kaak zullen worden gesteld.
    De laatste zin daarvoor is evenwel over de dienende rol van banken.
    Wordt nu betoogd dat die dienende rol een mythe is ?
    Dat die dienende rol er niet is is zonneklaar, een bankier verkoopt leningen.
    Anderen verkopen auto’s, dat kun je uiteraard ook zien als dienend.
  14. imbeciel
    De banken zijn terminaal ziek.
    Ze maken wel winst op papier.
    Hoe zijn de afschrijvingen op vastgoed en slechte leningen.
    Hoe vol zitten ze met obligaties en derivaten.
    Hoe waardeer je die.
    Om verdere schade aan de economie te voorkomen moet een bankensplitsing komen.
    Dan blijft het betalingssysteem overeind, en de rest kan failliet gaan.
    Liefst wordt dit Europees geregeld.
    Dit financieel systeem is onhoudbaar .
    Rente maakt het onmogelijk dit systeem in stand te houden, dan zullen we het niet hebben over fractioneel bankieren.
    Hoogste tijd dat we onze goudvoorraad uit de VS terug halen ( als dat nog mogelijk is ).
    Onze bankensector is 4 keer zo groot als onze economie.
    Tijd om ons in te dekken.
    Want we zullen weer aangesproken gaan worden als belastingbetalers, als we niet snel zijn.
    1. imbeciel
      Nog een kleine aanvulling.
      Ook aandelen natuurlijk.
      Het gaat namelijk uitstekend op de beurzen.
      Argentinie, Turkije en Zuid Afrika in de problemen omdat de VS gaat Taperen.
      Beurs min 2,5%.
      Goed nieuws voor banken.
  15. DefGrey
    De functie van banken (maatschappelijk) moet in de grondwet verankerd worden, zodat volkomen duidelijk is dat ze er voor ons welzijn horen te zijn en niet om winst te maken voor aandeelhouders.

    Als dit niet kan moet men de boel blijvend nationaliseren of als staat gaan concurreren met de bestaande banken.
    1. imbeciel
      Nee, niet nationaliseren.
      Banken splitsen.
      Het betalingsverkeer overeind houden en de rest failliet laten gaan.
      Nationaliseren betekent problemen over nemen.
      Dan komt de rekening alsnog bij de belastingbetaler.
    2. tinus1969
      Ik ben voorstander van splitsen in 3en:
      -betalingsverkeer
      -sparen en lenen (retailbanking, een voorziening die op beperktes chaal nuttig is)
      -zakenbankieren (maatschappelijke meerwaarde grotendeels afwezig)
    3. ratio
      Dat is een leuke gedachte, maar gaat direct in tegen het eigendomsrecht van de huidige bezitters van (aandelen van) banken. Als banken alleen maar het algemeen welzijn mogen dienen, moet je het fatsoenlijk doen en de huidige bankeigenaren uitkopen. Oftewel nationaliseren. Maar ik vind het pertinent onjuist om een privaat bedrijf opeens te verplichten alleen maar het algemeen belang te dienen. Wat is de volgende stap: als de melk te duur wordt, alle boeren te verplichten om melk tegen een lagere prijs te leveren en zo ‘het algemeen belang’ te dienen?
    6. Raven63
      Als banken alleen maar het algemeen welzijn mogen dienen, moet je het fatsoenlijk doen en de huidige bankeigenaren uitkopen. = zegt Leo van Loo.

      Oh, moet ik hieruit opmaken dat het beter dat banken ONFATSOENLIJK opereren?? Lekker dan.