De onbestaande werkelijkheid van Kamp

Sinds de historische datum 10-10-10 vormen de eilanden Bonaire, St. Eustatius en Saba ‘Caribisch Nederland’, kortweg CN. De bevolking hoopte dat daarmee een periode zou aanbreken van meer voorspoed, betere voorzieningen op Europees Nederlands niveau etcetera. Zo werd het niet.

Onlangs luidde de door de Kroon aangestelde Rijksvertegenwoordiger de heer Stolte (CDA) de noodklok. Stolte schat zelfs dat de helft van de bevolking een lager inkomen heeft dan de belastingvrije voet van € 7.700 per jaar. Afgelopen week bracht demissionair minister van Sociale Zaken Kamp een bezoek aan Bonaire en zei dat het goed gaat! Hoe vallen deze tegengestelde reacties met elkaar te rijmen? Als voormalig raadslid dat door Kamps opstelling zeer boos werd, besloot ik wederom in de pen te klimmen om aandacht te vragen.

Harde klappen: inkomens gemiddeld 60% lager dan in Europees Nederland! In eerdere artikelen meldde ik al dat het met Bonaire en de andere BES-eilanden slechter gaat dan ooit tevoren; dit komt onder andere door de verplichte dollarisatie, de internationale banken-/schulden-/voedselcrisis, het door Den Haag opgelegde vlaktax-belastingsysteem (Hoogleraar Fiscale Economie Kavelaars noemde dit modern fiscaal kolonialisme ) en het door de strot duwen van Nederlandse regelgeving. Met torenhoge inflatiecijfers, hogere voedselprijzen, maar geen stijgende lonen-uitkeringen is in leven blijven verworden tot een soort overlevingsstrijd.

Uitblijven koopkrachtonderzoek

Om te kunnen weten wat het bestaansminimum is in een land, is het noodzaak een koopkrachtonderzoek te houden zodat men in ieder geval weet welk inkomen je minimaal nodig hebt om te kunnen leven. Dit onderzoek wordt al jaren beloofd door Den Haag. Vorig najaar is in de Tweede Kamer een interdepartementaal koopkrachtonderzoek toegezegd dat voor Caribisch Nederland onder andere de armoedegrens moest vaststellen. Maar u snapt het wel: nog steeds heeft minister Kamp dat onderzoek niet laten uitvoeren. 

Den Haag weigert beloofde belastingmeevaller terug te storten na explosieve 41% stijging belastingdruk Begin 2011 werd het – door hoogleraar Kavelaars bestempeld als fiscaal kolonialistische – vlak-tax systeem ingevoerd. De bevolking voelt dat keihard in de beurs. Volgens oud-belasting inspecteur Wietze Koopman  bedroegen de opbrengsten van rijksbelasting en sociale premies uit Caribisch Nederland (CN) in 2011 rond 109 miljoen dollar ruim 25 procent meer dan begroot . Ongeveer 65 miljoen daarvan is belasting, de rest is premie voor zorg en sociale voorzieningen. De belastingdruk is op de Caribische eilanden in één jaar tijd met 41 procent gestegen ten opzichte van het oude niveau dat de staatssecretaris van Financiën in 2010 nog wilde handhaven in verband met de geringe draagkracht van de bevolking. 

Rijksvertegenwoordiger Stolte daarover:  “Indien maatregelen op zich laten wachten en de inflatie hoog blijft, zal met name de economisch meest kwetsbare groep inwoners in een armoedeval belanden.” Hij vindt dat de staatssecretaris de beloofde teruggave van de belastingmeevaller zo snel mogelijk vorm moet geven. De staatssecretaris van Financiën vindt de opmerkingen van Stolte voorbarig. Op zijn vroegst zal een eventuele teruggave in de fiscale wetgeving over 2013 worden opgenomen. 

Let wel: De belastingdruk (exclusief premies) in CN bedroeg volgens een berekening uit 2009 van de staatssecretaris van Financiën 14.7% van het Bruto Binnenlands Product (BBP). Het was niet de bedoeling de druk te laten oplopen tot het niveau in Europees Nederland, waar de belastingdruk in 2011 ruim 22% van het BBP is. Het BBP per inwoner in het Caribische deel ligt 60% lager dan in heel Nederland. De draagkracht bij de bevolking is navenant gering. Daarnaast is ook het voorzieningenniveau in CN veel lager. In dit licht is steeds de belofte gedaan dat een eventueel overschot op de geraamde belastingopbrengsten via de belastingen aan de Caribische eilanden zou worden teruggegeven. Volgens de oud-belastinginspecteur is het zo “dat de staatssecretaris relevante feiten heeft weggelaten en de Kamerleden op het verkeerde been zijn gezet” . 

Toenemende armoede onder working poor grootst! Naast alle toenemende lastenverhogingen, hebben de inwoners ook nog eens te maken met de keiharde werkelijkheid van ‘working poor’. Salarissen voor winkelpersoneel of bouwmedewerkers liggen rond de 1000 $/maand (770 euro). De prijzen in de winkels zijn bijna dubbel zo hoog als in Europees Nederland. Een gezin met 2 kinderen, 2 ouders is per maand alleen al aan voedsel zeker 800$ kwijt. Tel daarbij op elektra, benzine, water en je snapt dat het financieel niet meer haalbaar is. Armoede onder de working poor vertaalt zich in de praktijk in toenemende criminaliteit, toenemende honger, toenemende schulden. Was het tot voor kort zo dat deze mensen voor zo’n 4 dagen per maand geld moesten bijlenen om rond te komen, nu is hun salaris al na 14 dagen op en moet men dus nog meer bijlenen..Over mensen die moeten leven van een uitkering, zoals een AOW (hier AOV genoemd) zwijg ik helemaal: die uitkering is zo’n 500 euro per maand namelijk…

Uitspraken minister Kamp bezijdens de werkelijkheid! In een interview met het Antilliaans Dagblad op zaterdag 12 mei 2012 (getiteld: Henk Kamp: Met Bonaire gaat het goed) zegt de minister: ”ik heb gezien dat het goed gaat op Bonaire” terwijl de Rijksvertegenwoordiger, de oud-belastinginspecteur, het ex-raadslid en vele anderen aangeven dat dit niet zo is! Verder merkt de minister trots op “leidinggevende SZW is enige Europese Nederlander die voor deze eenheid hier werkt”. Leuk minister maar vertel dan ook over het immense salarishiaat tussen die Europese Nederlander en de lokale mensen. Saillant: een andere expat Europese Nederlander wiens tijd erop zit, vertelde me “niet te kunnen werken voor de lokale salarissen, want ik heb een gezin met 2 studerende kinderen te onderhouden. Wat denk je wel niet?”. Voorts zeg Kamp dat “er op Bonaire heel veel werk is, dat betekent eigenlijk dat er werk is voor iedereen”. Mooi minister Kamp dat er werk is voor iedereen, maar doe dan wat aan die lage salarissen! Hoe kun je rondkomen met een werksalaris van 1000 $ per maand? Dat is de harde werkelijkheid die Kamp vergeet te vertellen! Verder roemt Kamp de bouw van de landingsbaan en de gevangenis “zodat hun familie niet meer naar de gevangenis in Curacao hoeft als ze op bezoek gaan”….

Woonlandbeginsel niet genoemd Wat minister Kamp ook vergat te vertellen was dat hij met behulp van beide Kamers onlangs het zogenaamde Woonlandbeginsel heeft doorgevoerd voor bewoners van Caribisch Nederland. Concreet betekent dit dat Bonaire voor het woonlandbeginsel als “Buitenland” wordt aangemerkt en de AOW-ers hier een lagere AOW krijgen dan in Nederland. Naar mijn mening moet een AOW-er een precedent-rechtzaak tegen de Nederlandse overheid starten om een gelijke- of zelfs hogere AOW af te dwingen. De staat betaalt hen toch ook niet de ingehouden premies terug?

Ik roep de eindverantwoordelijke Kamerleden op te zorgen dat er een EENLIJNIG realistisch beleid word uitgedragen en niet twee tegenstrijdige verhalen zoals die van Stolte en Kamp. Neem daarbij een voorbeeld aan de Tweede Kamerleden Cynthia Ortega-Martijn (CU) en Wassila Hachchi (D66). Zij gingen zelf kijken hoe het leven op Bonaire echt is.

Volg Petra op Twitter