De politiek heeft de realiteit uit het oog verloren

Dinsdagochtend legde BNR Nieuwsradio de volgende stelling aan het publiek voor: “Als het kabinet er vandaag niet uit komt met de bed bad en brood regeling, moet het opstappen.” Er is alle reden om hierop met hartstocht “Ja!” te zeggen, ook als de coalitie er wel uitkomt, want de vertoning van de afgelopen dagen is het zoveelste bewijs van een dieperliggend symptoom: de echte werkelijkheid, die van de straten en pleinen in Nederland, doet er niet meer toe op het Binnenhof. Het gaat om taal en intenties. Van de praktijk heeft men geen sjoege.

Op het stuk van bed, bad en brood luidt een realistische redenering: ‘Wij zitten met een groep afgewezen asielzoekers die we om tal van redenen niet kunnen uitzetten. Als we die aan hun lot overlaten en zonder eten of geld rond laten zwerven, richten we waarschijnlijk meer maatschappelijke schade aan dan wanneer we ze bed, bad en brood geven. Laten we dat in hemelsnaam maar doen.’

Komen zulke geluiden uit het Haagse? Nee, men heeft het over veronderstellingen als ‘aanzuigende werking’ of men eist dat van het uitzetten nu echt werk gemaakt wordt, al dan niet met de opmerking dat vluchtelingen ‘in de regio’ moeten worden ‘opgevangen’. Als dat allemaal maar scherp genoeg in de eindtekst van het compromis geformuleerd staat, is de VVD tevreden, het gaat er nu om de mate van scherpte te vinden die de PvdA-collega’s net nog pruimen. Daarom duurt het ook dagen. Aan de daadwerkelijke uitzetpraktijk verandert ondertussen niets.

Diezelfde dinsdag kopte De Telegraaf groot dat de dienders op straat tabak hadden van hun hoogste bazen. Die staat het zweet in de handen net als het geval zou zijn met  bestelauto-chauffeurs die plotseling achter het roer van een supertanker worden geplaatst. De Nationale Politie is ook zo’n voorbeeld van een gedrocht, geschapen door taal en intenties. In dit geval heeft de notie ‘schaalvoordelen’ een centrale rol gespeeld alsmede de gedachte dat een centrale aansturing leidt tot een optimale inzet van de politie en een daarbij passende veiligheid. In werkelijkheid is natuurlijk een bureaucratisch monstrum geschapen dat minder patrouillerende agenten dan ooit oplevert. Maar op papier klopt het en blijft het kloppen.

Merkwaardig genoeg gold voor de politie niet wat in Haagse ogen voor grote delen van de zorg wel het geval leek: laat de gemeente het doen want de gemeente staat dicht bij de burgers en kan daardoor ‘maatwerk’ leveren. Weer zo’n op straat loze kreet uit het Binnenhof.

Noodsignalen uit de samenleving gaan verloren in dit zwarte gat van abstracties en wereldvreemdheid. Zo blijkt een zorgkantoor van Achmea, dat in opdracht van de overheid de deugdelijke besteding van PGB’s controleert, tienduizenden euro”s terug te vorderen bij een aantal mensen met een verstandelijke beperking. Waarom? De zorginstelling kan de uitgaven voor hen niet verantwoorden en nu moeten ZIJ daarvoor opdraaien, hoewel ze nooit een cent hebben gezien. De overheid maakte het geld rechtstreeks naar de wanpresterende zorginstelling over. Al maanden tracht een advocaat samen met het programma RADAR de verantwoordelijke staatssecretaris Van Rijn in beweging te krijgen maar die laat niets van zich horen. Concrete problemen die concrete oplossingen vereisen, zijn onvertaalbaar naar Haags jargon. Het zijn usb-sticks waarvan de inhoud door de centrale computer niet wordt herkend.

Dat probleem komt dezer dagen tot uiting in alle gedoe rond de bed, bad en brood regeling. Het beperkt zich niet tot het kabinet alleen, maar strekt zich uit tot de hele politiek. De volksvertegenwoordigers zijn er net zo zeer debet aan als de ministers, de oppositie net zo zeer als de coalitie. Denk maar aan het geneuzel en het vliegen afvangen waarop het publiek bij wijze van debat voor de recente statenverkiezingen werd getrakteerd. Door haar fixatie op taal en intenties heeft de politiek de realiteit uit het oog verloren. Dat is het grote verhaal achter de tragikomedie van het bed, het bad en het brood.

 

Volg Han ook op Twitter

 

Het nieuwste boek van Han is De Mooiste Jaren van Nederland (1950-2000)