De politiek is medeverantwoordelijk voor de belastingontduiking

Verscheidene onderzoeksjournalisten hebben de afgelopen maanden uitgeplozen welke enorme bedragen via belastingparadijzen en andere constructies worden weggesluisd. De verontwaardiging hierover is terecht groot, maar ook hier is sprake van politieke onwil om veranderingen door te voeren, waardoor deze situatie al jaren kan bestaan.

Al in 2008 bij het uitbreken van de crisis namen de politici van de G20 zich plechtig voor om het financiële systeem aan te pakken en een herhaling te voorkomen. Ook zouden belastingparadijzen aangepakt worden. Het bankgeheim zou zijn langste tijd hebben gehad.

Inmiddels 5 jaar verder zijn we geen stap verder gekomen. Het drama van Cyprus laat zien dat de schimmige constructies nog volop bestaan. Alle plechtige beloftes ten spijt. De Russische rekeninghouders zijn vooral verontwaardigd dat zij moeten meebetalen aan de reddingsconstructie. Maar verder verandert er weer weinig.

In Nederland steekt de politiek zijn hoofd ook diep in het zand. Onlangs werd nog een motie aangenomen, waarin wordt afgesproken Nederland geen belastingparadijs te noemen, terwijl dat wel degelijk het geval is. Internationaal opererende bedrijven maken graag gebruik van postbusconstructies om hun geld van het ene land naar het andere land te sluizen, op zoek naar het laagste belastingtarief. De Nederlandse politiek durft het niet aan om hier een einde aan te maken uit angst dat de financiële middelen naar andere landen worden weggesluisd. Maar gaat rechtvaardigheid dan niet voor winst?

Bedrijven kunnen dankzij internationale wetgeving via prijswaarderingen tussen gelieerde bedrijven ook hun winsten boeken in gunstige landen en verliezen nemen in andere landen. En ook al dient de waardering marktconform te zijn, is deze uitweg in veel gevallen uitermate gunstig. De belastingbetaler heeft ondertussen het nakijken.

Het onderzoek van de journalisten laat niet alleen de enorme rijkdom zien in handen van weinigen. Het laat vooral zien dat de politiek onmachtig dan wel onwillig is om de situatie aan te pakken. Er zijn dringend maatregelen nodig om grensoverschrijdend betalingsverkeer beter te regelen, samenwerking dient verstevigt te worden en banken dienen gedwongen te worden tot volledige openheid. Niet alleen om de ondoorzichtige constructies aan het licht te brengen maar ook om de werkelijke financiële situatie van de banken zelf te kunnen beoordelen. Want enkele jaren geleden werden de Cypriotische banken nog gezien als toonbeeld van standvastigheid en financieel gezond bankieren. Anderzijds is transparantie noodzakelijk voor de politiek om het vertrouwen van de burger weer terug te winnen als de politiek tenminste nog wilt aantonen dat zaken als ethiek en rechtvaardigheid er nog toe doen in onze maatschappij.

Dit artikel verscheen ook op het weblog van Hans Groen. Volg Hans ook op Twitter.