De revolutie in Egypte en de reactie in Nederland

Voor wie de afgelopen dagen aan het beeldscherm gekluisterd naar Al Jazeera heeft zitten kijken, is het ontnuchterend de Nederlandse kranten te lezen. Het is een ontnuchtering die snel overslaat in schaamte. Wat, geen sperzieboontjes meer uit Egypte?

Al Jazeera levert een kwaliteitsjournalistiek waar CNN bleek bij afsteekt. De zender uit Quatar blijft doorvragen over de dubbele bodems in het Amerikaanse buitenlandse beleid, over de good cop, bad cop strategie van de Egyptische regering, waarbij de ene minister de knokploegen organiseert terwijl de ander zich verontschuldigt en plechtig belooft de dingen tot op de bodem uit te zoeken. Eigenhandig levert Al Jazeera zo een bijdrage aan de democratisering in de wereld, die wel eens vele malen belangrijker zou kunnen zijn dan het gehypte facebook en twitter. De journalisten van Al Jazeera weten dat ze een historisch moment meemaken en handelen daar ook naar.

Hoe beschamend anders is het in Nederland. Dezelfde kranten die tot vervelens toe de discussie over de islam en de verlichting hebben lopen napraten, blijken nu de democratie in het Midden Oosten helemaal niet zo belangrijk te vinden. Tenminste, niet zo belangrijk als de zongebruinde Nederlandse vakantiegangers, die hun welverdiende uitstapje nu moeten onderbreken, en op Schiphol als helden onthaald worden. Niet zo belangrijk als Unilever, Heineken of Shell, die hun activiteiten in Egypte gedeeltelijk hebben moeten stilleggen. Niet zo belangrijk als Albert Heijn, dat nu geen sperzieboontjes en sugar snaps meer kan importeren uit Egypte, alhoewel we de geruststellende reactie krijgen dat ze ook andere boontjes in het assortiment hebben. Niet zo belangrijk als die talloze expats, die in grote aantallen een veilig heenkomen hebben moeten zoeken. We lezen tenenkrommende analyses waarin wordt verteld dat de revolutie in Egypte toch wel op een zeer slecht moment komt, want de economie stond er toch al niet zo goed voor.

Dat Egyptenaren leven onder een dictatuur, waar bloggers regelmatig zomaar jaren opgesloten en zelfs gemarteld worden, daar lezen we niets over. Waarom het oké is dat het Nederlandse bedrijfsleven en de toeristenindustrie al jaren een dictatuur ondersteunen zonder dat er in de media ook maar één kritische vraag wordt gesteld over de mensenrechten, daar hebben we ook nog niemand over gehoord. Kennelijk zijn er verschillende soorten dictaturen, waar het ons uitkomt vragen we naar de mensenrechten (eerst Irak, nu Iran) waar het ons niet uitkomt (Egypte, Dubai, Saudi Arabië) vragen naar de last-minute vakantiereizen.

De volle betekenis van het woord ‘reactionair’ als we het hebben over de Nederlandse pers, wordt ons duidelijk bij het lezen van de NRC van vrijdag 4 februari. Men interviewt de Amerikaanse veiligheidsadviseur Brzezinski die ons vermeldt dat Obama te ver is gegaan met zijn oproep aan Mubarak om af te treden. De Verenigde Staten mengen zich niet in de binnenlandse aangelegenheden van andere soevereine staten, lezen we in totale contradictie met de afgelopen vijftig jaar moderne geschiedenis. Zonder enige noot van scepsis of kritiek wordt dit door de NRC geslikt en gereproduceerd. Aan de linkerzijde hiervan lezen we een analyse over de Moslimbroeders (gematigd en geen bedreiging, zo lezen we), waarin doodleuk wordt vermeld dat de beste uitkomst voor iedereen een machtsovername door het Egyptische leger zou zijn. Op de voorpagina lezen we een artikel over de onderhandelingen tussen Amerikaanse diplomaten en het Mubarak regime. De Amerikanen ijveren voor een overgangsregering onder de bezielende leiding van de huidige vice president, Omar Suleiman.

Dat dit dezelfde man is die algemeen verantwoordelijk wordt gehouden voor het in elkaar slaan van demonstranten en journalisten wordt er niet bij verteld. Dat dit dezelfde man is die de geheime politie runt in Egypte, die nauwe banden heeft met de CIA; de man met het meeste bloed aan zijn handen in de dictatuur van Mubarak, wordt er ook niet bijverteld. De vraag waarom de Verenigde Staten haar beklag doet over het in elkaar slaan van demonstranten en journalisten en tegelijkertijd de man naar voren draagt die dezelfde journalisten en demonstranten in elkaar heeft laten slaan, dat vindt men maar lastig. Journalistiek, dat betekent het napraten van de macht, niet het bevragen van de macht, aldus de NRC.

Kunnen de ware democraten nu opstaan?