De sterrenoorlog van Sharia4Belgium

Sinds de anti-islamitische film Innocence of Muslims (2012) is uitgekomen, staat de wereld weer in brand door vele (soms gewelddadige) protesten van diverse moslimgroeperingen. Het Franse satirische weekblad Charlie Hebdo wakkerde deze islamwoede verder aan door opnieuw Mohammed-cartoons te publiceren.

In het Nederlandse moslimprotest trekken vooral de jongemannen van Sharia4Belgium de aandacht. Zij roepen op hun geliefde profeet hier op straat te verdedigen. Deze verdediging gaat soms gepaard met de nodige (verbale) agressie. In Amsterdam bleef het bij dreigementen en verwijzingen naar de moord op Theo van Gogh. Zulke agressie wordt door deze groepering gelegitimeerd met het argument dat er wereldwijd oorlog wordt gevoerd tegen moslims en de islam.

Als men deze Westerse moslimjongens op de Dam zo tekeer ziet gaan, rijst de vraag wat hen precies beweegt en ontstaat angst voor verdere radicalisering van ‘onze’ jonge Nederlandse moslims. Sommige mensen denken dat dit gedrag typisch is voor extremistische islamieten. Zo verklaart ook islam-criticus Ayaan Hirshi Ali het agressieve gedrag van de betogers vanuit de fundamentalistische islam en een anti-Westerse ‘geloofscultuur’.

Zij stelt zelfs dat dergelijk fundamentalisme nu de hoofdstroming is binnen de huidige islam. Deze meerderheid van moderne, jonge en radicale moslims zouden geen respect hebben voor ‘onze’ waarden en normen (waaronder vrijheid van meningsuiting), geen scheiding van geloof en staat erkennen, en geïndoctrineerd zijn door ouderwetse, extremistische geschriften. Anderen, waaronder ikzelf, denken dat het agressieve protest beter is te begrijpen vanuit algemeen menselijke gedragsprincipes en groepsdruk, wat goed valt uit te leggen aan de hand van een andere, bekende film.

Alle jongens maken een tumultueuze ontwikkeling door als ze opgroeien: fysiek, psychisch en sociaal. Ze willen ontdekken, ondernemen en uitdagingen aangaan. Dit resulteert onder meer in een drang naar avontuur. Deze hartenwens is mooi weergegeven in de allereerste Star Wars-film: A New Hope (1977). De jonge Luke Skywalker leidt een ontevreden, geïsoleerd en marginaal leven op de boerderij van zijn oom en tante (zijn ouders zijn overleden vlak na zijn geboorte).

Hij heeft het gevoel dat er iets meer moet zijn dan het beperkte plattelandsleven. Hij wil onderdeel uitmaken van iets groots en spannends: een strijd tegen het kwaad. Wanneer twee voortvluchtige robots op zijn pad komen, krijgt hij contact met de oude, wijze oom Ben. Deze kluizenaar toont Luke het wapen van zijn overleden vader, een ‘lichtzwaard’. Ben vertelt hem dat hij eigenlijk afstamt van de ‘vrijheidsstrijders’ van het universum, ‘the Jedi’, die geloven in ‘the Force’ waardoor zij beschikken over bijzondere krachten. Dit verhaal prikkelt de avontuurlijke drang van de jonge Luke. En dan worden zijn oom en tante vermoord tijdens een zoektocht naar de voortvluchtige robots.

De daders zijn soldaten uit het leger van de ‘onderdrukkers’ van het universum, ‘the Empire’. Luke zijn keuze is nu snel gemaakt: hij sluit zich aan bij de ‘rebellen’ en begint als Jedi in opleiding zijn nobele strijd voor vrijheid en rechtvaardigheid in het universum.

De algemeen menselijke hartenwens van Luke Skywalker helpt ons om inlevend te begrijpen waarom islamitische jongens als die van Sharia4Belgium zich zo extreem opstellen (en sommigen een pad van radicalisering bewandelen). Ook deze jonge moslims zijn vervuld van dezelfde emoties, behoeften en wensdromen als de jonge Jedi. Zij leven in een wereld waarin hen op het hart wordt gedrukt dat zij deel uitmaken van een (geloofs)gemeenschap die wordt onderdrukt door een ‘empire’ van Westerse ongelovigen en andersgelovigen, in het bijzonder de Verenigde Staten en Israël. In het Midden-Oosten verliezen hun broeders en zusters zelfs op vergelijkbare wijze als Luke hun familieleden, geliefden en kennissen in de voortdurende, gewelddadige strijd tussen ‘vrijheidsstrijders’ en de ‘onderdrukkers’ (gezien vanuit het perspectief van de gelovige moslim).

Een wispelturige hormoonhuishouding en de ontwikkeling van het jonge, mannelijke brein, dragen er verder toe bij dat een aantal van deze jongemannen – net als Luke – emotioneel gezien klaar is voor de volgende stap: zich aansluiten bij de strijd tegen ‘het kwaad’ en een held worden. In navolging van de oude kluizenaar Ben – die ook een gewaad en een baard droeg – gebeurt het ook in Westelijke landen dat ontevreden en geïsoleerde moslimjongens worden benaderd door oudere, wijze mannen (met verkeerde bedoelingen).

Zo’n man kan een jongen vertellen dat er inderdaad meer is dan zijn onbevredigende leven in de marge van de Westerse samenleving (waarin hij expliciet wordt afgekeurd met stigma’s als ‘kut-Marokkaan’, ‘straatterrorist’ en ‘haatbaard’). Deze man drukt hem op zijn hart dat hij afstamt van een trotse lijn van islamitische strijders die in de naam van de Profeet het onrecht (tegen moslims) in de wereld bevechten, ‘by all means necessary’. Ook legt hij hem uit over het ware geloof dat deze strijders delen en hoe deze ‘kracht’ hen sterker maakt en beschermt, zelfs als zij sterven.

Eenmaal vervuld van deze fantastische verhalen en het gevoel te horen bij een stoere gemeenschap met hoger ideaal, ziet zo’n jonge moslim een uitzicht op het avontuurlijke heldendom waar iedere jongeman van zijn leeftijd over droomt. Als er geen belangwekkend tegengeluid komt van betrokken volwassenen die zo’n jongen weer met zijn pootjes op de grond zetten, is het nu nog slechts een kwestie van het juiste zetje. Eén incident of aanleiding en hij is klaar om hetzelfde te doen als Luke Skywalker: hij sluit zich aan bij de goede ‘rebellen’ om het kwaad van het ‘empire’ te bestrijden. Als ‘geloofssoldaat’ gaat hij zijn ‘kracht’ trainen om een echte ‘Jedi’ te worden. In zijn geval een geradicaliseerde Jihad-strijder.

Zo bezien kan elke ontevreden en geïsoleerde jongeman die deel uitmaakt van een ‘minderheid’ of ‘onderklasse’ radicaliseren, welke ideologie of geloof hij ook aanhangt. Zolang je maar een wispelturige en ontevreden jongeling bent zonder goede begeleiding, met een gezonde drang naar avontuur en de wens om als held te vechten tegen de onrechtvaardige behandeling van je broeders en zusters. Het is niet zozeer een kwestie van één specifiek ‘gevaarlijk’, ‘intolerant’ en ‘extremistisch’ geloof, zoals een fundamentalistische opvatting van de islam. Dat is slechts de aankleding van de poppenkast. Er hoeft alleen maar sprake te zijn van een onderdrukte ‘vriend’ en een overheersende ‘vijand’: een ‘wij’ en een ‘zij’.

Het bovenstaande verhaal had net zo goed kunnen verwijzen naar de ‘vrijheidsstrijd’ van Malcolm X, Che Guevara of zelfs die van de massamoordenaar Anders Breivik. Want op de planeet aarde zijn alle jongens een beetje Luke Skywalker. En terwijl de ‘Big Brother’ van de Westerse samenleving ze in de gaten probeert te houden, loert ondertussen ook oom Ben op hen.