De strijd tussen oud worden en jong blijven

Oscar-winnaar La Grande Bellezza was de ode van schrijver-regisseur Paolo Sorrentino aan Fellini’s La Dolce Vita. Zijn nieuwe film Youth gaat over een kunstenaar in een kuuroord die reflecteert op zijn prestaties als artiest en als mens, en verwijst daarmee overduidelijk naar 8 ½, een ander meesterwerk van Fellini. Kortom, Sorrentino legt de lat hoog. Maakt hij het waar?

De mooiste attractie van Youth is de chemie tussen Michael Caine en Harvey Keitel. De acteerveteranen spelen grote kunstenaars en boezemvrienden, die op een verschillende manier omgaan met hun oude dag. Terwijl componist Caine rust op zijn lauweren, gefrustreerd omdat hij wordt herinnerd om een niemendalletje, probeert regisseur Keitel nog altijd films te maken terwijl hij hij al lang over zijn hoogtepunt heen is. Onderwijl mijmert dit duo op onbetaalbare wijze over herinneringen aan hun carrières, ouderschap, (misgelopen) veroveringen en hun prostaatklachten.

Jane Fonda De twee heertjes worden omringd door kleurrijke personages, die vaak subtiel of minder subtiel verwijzen naar echte mensen. Paul Dano maakt zoals altijd indruk als een jonge acteur die niet weet of hij wil pleasen of provoceren; Rachel Weisz is beter en mooier dan ooit als Caine’s dochter die te kampen krijgt met dat rare moment waarop ze niet meer jong en nog niet oud is; en Jane Fonda heeft geeft in de film een gastoptreden dat een verpletterende indruk maakt. Verder worden we getrakteerd op een Madonna-figuur, een Miss Universe en een jonge masseuse met danstalent.

Wat deze bonte stoet aan personages bindt is dat ze allemaal op een bepaalde manier de deugden en ondeugden van jeugd zowel als ouderdom vertegenwoordigen. Het is een knappe prestatie van Sorrentino dat het hem lukt zo’n breed scala aan thema’s te smeden. Hij slaagt omdat hij als regisseur de mentaliteit heeft van een illusionist. Met wonderlijke, komische beelden kan hij alles op zijn kop zetten, hij vindt de schoonheid in het banale en het banale in de schoonheid.

Dat dit soort filmisch stuntvliegen regelmatig het plot overheerst, valt Sorrentino niet te verwijten. Wat wel stoort is dat Youth ook een flinke portie aan clichés, zwakke metaforen, afgezaagde plotlijnen en tegeltjeswijsheden bevat. Deze worden weliswaar vaak gebracht met een vette knipoog maar een knipoog is geen excuus voor het feit dat hij niets beters heeft verzonnen, zeker niet als hij in dezelfde film aantoont daartoe in staat te zijn.

Op zijn beste momenten laat Youth zoveel originaliteit en zeggingskracht zien dat de vraag zich opdringt of de zwakkere momenten niet vermeden konden worden. Dat is het slechtste wat er te zeggen valt over deze in het geheel genomen zeer mooie film.

Bart Juttmann, bekend van de webserie Ideale Liefde, bespreekt op Joop wekelijks een film. Volg Bart ook op Twitter