De Übermensch

Wie had dat durven denken, dat we het in 2017, zo’n kleine 80 jaar na de Tweede Wereldoorlog, weer zouden hebben over verschillen tussen menselijke rassen. Jawel, rassen, dat overblijfsel uit ons koloniale verleden waarover we in Nederland nog steeds niet serieus hebben gesproken. Het resultaat is dat we nog steeds leven in een postkoloniale cultuur die diep geworteld is in een hiërarchische indeling van mensen gebaseerd op geslacht, en huidskleur. Zolang dit verleden onbespreekbaar blijft, kunnen we onmogelijk de strijd aangaan met de racistische demonen die voortleven in onze cultuur.

Het is onderhand overduidelijk: een arbitrair systeem dat mensen indeelt naar uiterlijke kenmerken is nonsens, omdat de kenmerken niet gerelateerd zijn aan de kwaliteiten of waardigheid van een mens. Universiteiten, bedrijven maar ook potentiële romantische partners prefereren mensen derhalve (meestal) op kwaliteiten die wél wat zeggen over jouw potentie als mens, namelijk of je brein de wetenschap aankan, je een goed stel handen en hersens hebt om auto’s in elkaar te zetten of gewoon een charmante kop hebt die aantrekkelijk is voor de ander.

Ras van mensen met een volle bos haar Als we mensen gaan indelen op nonsenskenmerken en spreken over de dreigende homeopathische verdunning van ons ‘ras’, vanwaar dan juist dié kenmerken? Waarom is een van de kenmerken het gehalte melanine in de huid? Waarom baseren we de verdunning niet op de bos haar op je hoofd? Misschien zie ik mijn toekomstige kinderen en andere landgenoten liever met een volle bos haar op hun hoofd. Echter, als we doorgaan met het trouwen en mengen met kale mensen, of mensen met een optrekkende haarlijn, dan kan dit betekenen dat we in de toekomst een land vol kale mensen hebben. Dan is mijn ‘ras’ gebaseerd op een hoofd met een weelderige volle bos haar, verdwenen. Ook vele politici, met hun optrekkende haarlijn, die zo bang zijn voor de hedendaagse homeopathische verdunning, zouden in dat geval zelf bijdragen aan een homeopathische verdunning van het ras van mensen met een volle bos haar.

U begrijpt de nonsens van dergelijke indelingen. Het is gebaseerd op een subjectiviteit die enkel mij en andere volbehaarde mensen een privilege verschaft. Dat is fijn voor de mensen, zoals ik zelf, die binnen de kenmerkende groep vallen, maar vervelend voor alle andere minder behaarden, die als minderwaardig beoordeeld worden en (terecht) roepen dat hun haardos niets zegt over de kwaliteiten van hen als mens.

En dat is het hem nu juist. De indeling gebaseerd op uiterlijke, biologische kenmerken is subjectief omdat hij voortkomt uit een cultuur waarin een selecte groep mensen bepaalde kenmerken naar voren schoof en die als het ‘best’ bestempelde. Uiteraard waren dit de kenmerken van henzelf. Kenmerken die hen privilege verschaften.

Een classificatie naar ras of huidskleur is niet alleen ethisch en moreel verwerpelijk, het is met geen redelijkheid te verdedigen. Welk ras ben ik? Ik ben een geboren en getogen Nederlander, mijn moeder is Friezin, mijn vader is Noord-Afrikaans maar ook met Frans en zelfs zigeunerbloed. Mijn moeder is wit, mijn vader is bruin en ik ben, wat ikzelf noem: lichtbruin. Welk ras ben ik? U kunt zeggen, je bent een mix. Ja maar gebaseerd op welke ‘rassen’? Het Nederlandse ‘ras’? Maar ook iedere Nederlander heeft voorouders die van andere nationaliteiten en etniciteiten komen. Goed, dan baseren we het simpelweg op huidskleur. Dan ben ik van het, wat, niet-witte ras? Bijna-witte ras? Ik kan u vertellen, er zijn mensen zo wit als mijn Friese moeder die Noord-Afrikaans zijn, witter dan ik. Zijn zij dan meer Nederlander dan ik? Zonder ooit een woord Nederlands (of welke Europese taal dan ook) gesproken te hebben? Als je wit bent, behoor je tot het witte ras? Ongeacht je Turk, Egyptenaar, of Nederlander bent? En als je donkerder getint bent, of je nu Spaans, Italiaans of Iraaks bent, dan behoor je tot een ander ras? Hoe werkt zoiets?

Afijn, het boeit mij ook niet want mijn levenservaring heeft mij al vroeg geleerd dat het indelen van mensen gebaseerd op kenmerken die ik enkel kan waarnemen omdat ik kan zien, omdat er een bepaalde golflengte op mijn retina valt, je reinste nonsens is. En politici die anno nu nog steeds in dergelijke termen denken, lopen niet alleen achter maar hebben iets heel zieligs. Als een verwend kind dat zijn bevoorrechte positie niet wil opgeven.

Nu in 2017, waarin we kunnen zien dat beste sporters, de knapste koppen en de interessantste artiesten van alle kleuren en geslachten zijn, weten we dat het koloniale systeem gebaseerd op kleur en geslacht totale onzin is. Zelfs de meest extreme proponent van rassenleer weet dit. Maar diep daarbinnen weet hij (of zij) dat dit ook betekent dat de eeuwen oude opgebouwde traditie van wit mannelijk privilege haar einde nadert. En dat doet pijn. Heel veel pijn.

Maar ik kan u verzekeren dat een dergelijke wereld, ook voor witte mensen, een veel fijnere plek zal zijn.