De Volt-files: Het Kamerwerk begint met een hoop organisatorisch gedoe

Nilüfer Gündogan loopt breed lachend het Tweede Kamergebouw uit. Ze is te laat voor onze afspraak, maar dat kun je nieuwe Kamerleden nauwelijks verwijten. We lopen een rondje langs de Hofvijver om bij te praten. Nilüfer stond op de tweede plek van de kandidatenlijst van Volt en is inmiddels met haar twee collega’s geïnstalleerd. We hebben afgesproken dat we elkaar vaker gaan spreken. Nilüfer wil graag transparant zijn in haar werk in de Kamer. Ze lijkt er bovendien wel plezier in te hebben dat juist ik met haar wil praten. Twee jaar geleden sprak ik haar al. Ze was toen kandidaat voor het Europees Parlement. Ik voorspelde dat we nooit meer iets van Volt zouden vernemen.

Ze heeft altijd in Volt geloofd, zegt ze. Deze verkiezingen stemden 41.352 mensen op haar. Nilüfer is trots dat ‘een kleine stad’ op haar gestemd heeft. Ze heeft nauwelijks de tijd gehad van de overwinning te genieten: ze had zich pas twee dagen van tevoren gerealiseerd dat je meteen op de dag na de verkiezingen in de Tweede Kamer wordt verwacht. Ze heeft nu een tweede telefoon en wordt de hele dag gebeld.

Voordat je als Kamerlid aan je idealen kunt gaan werken, is er veel organisatorisch werk te doen, zo leer ik. Er komt heel veel op Nilüfer af: om benoemd te kunnen worden moet je veel informatie aanleveren en allerlei formulieren invullen. Ondertussen moet Volt een organisatie opbouwen en medewerkers aannemen. Aanvankelijk was er helemaal geen ondersteuning. Nu is er tijdelijk hulp van mensen die ook aan de campagne hebben meegewerkt. Daarna moet er een definitieve invulling komen. Intussen moeten andere fracties inkrimpen vanwege hun verkiezingsnederlaag. Ze bieden secretariaatsmedewerkers aan die anders worden ontslagen.

Beslommeringen in de eerste weken Nilüfer heeft een introductie in de vergaderzaal van de Tweede Kamer gehad. Dat gaat vanwege corona in groepen, dus niet met iedereen tegelijk. Khadija Arib zei dat ze Nilüfer al meerdere keren op televisie heeft gezien. Dat gold voor de andere ruim 50 nieuwkomers kennelijk niet. De nieuwbakken Kamerleden hebben met de apparatuur geoefend. Bij de interruptiemicrofoon moet je op een pedaal gaan staan, leerden ze. Vroeger moest je een knopje indrukken, maar dat is vanwege corona veranderd. Ze mochten ook oefenen achter het spreekgestoelte, maar dat onderdeel heeft Nilüfer overgeslagen.

Er waren al voor de installatie allerlei besprekingen. Dat ging samen met pogingen de weg in het Tweede Kamergebouw te vinden. Nilüfer moest in de Thorbecke-zaal zijn voor een overleg van fractiesecretarissen. De fracties gingen in conclaaf over de huisvesting, zoals de indeling van de plenaire zaal. Ik herinner me meteen dat dat in de NRC stond : Volt was ontevreden over de plaats in de zaal, uiterst links achter de SP. Volt wilde in het midden. Opeens is Nilüfer niet meer zo spraakzaam: ze wil niets over de kwestie kwijt.

Waarom stond de onvrede van Volt dan in de krant, vraag ik. Dit blijkt voor Nilüfer een eerste kennismaking met de Haagse mores: de afspraak was dat men er niet met de media over zou praten. Volt hield zich naar eigen zeggen aan die etiquette, maar andere fracties hebben kennelijk wel gepraat. Nilüfer bezweert dat het verhaal in NRC in ieder geval niet van Volt komt. Ze vindt het jammer dat niet iedereen zich aan de afspraken houdt. Dat is een vorm van politiek waar ze een einde aan wil maken. Het is dezelfde soort politiek als dat de verkenners tijdens de formatie praten over de positie van Pieter Omtzigt.

Zo blijkt de kennismaking met de Tweede Kamer vooral een kwestie van organisatorische rompslomp. Ondertussen komen we wat mensen van het Binnenhof tegen. Nilüfer is duidelijk nieuw: de mensen groeten mij wel maar herkennen Nilüfer niet. Elsevier -journalist Eric Vrijsen geeft zijn visitekaartje af, de beroemde SGP-voorlichter Menno de Bruyne lijkt niet te begrijpen dat Nilüfer een nieuw Kamerlid is en ook voor GroenLinks-Kamerlid Laura Bromet is ze een totale onbekende. Het is een perfecte illustratie dat partijen die niet in de Tweede Kamer zitten op deze vierkante kilometer geen enkele rol spelen. Hier is Volt een grote onbekende en een soort verrassing, terwijl Nilüfer al ruim twee jaar met de partij bezig is.

En de inhoud? Inhoudelijk gebeurt er eigenlijk nog niets, vertelt ze. Vooralsnog wil Volt ook nog geen inhoudelijke keuzes maken waar ze spijt van kunnen krijgen. Nilüfer heeft al de eerste mailtjes ontvangen van burgers en lobbyisten. Die moeten nog even wachten. Ze wil een goede volksvertegenwoordiger worden die genuanceerd, deugdelijk en weloverwogen keuzes maakt, zoals Volt tijdens de campagne heeft beloofd. Ze wil een heel degelijk Kamerlid worden. Ze kijkt op tegen mensen als Keklik Yücel (PvdA), Renske Leijten (SP) en Joel Voordewind (ChristenUnie) die altijd een heel uitgesproken profiel hadden.

Laura Bromet wil graag weten wat Nilüfers ambities zijn. Ze wil een goede controle op de macht, vertelt ze. Bromet heeft slecht nieuws: dat is heel moeilijk. Het duurt sowieso lang voordat je het vak van Tweede Kamerlid goed beheerst. Bromet moest drie jaar geleden ‘ergens beginnen’ en bedacht dat ze bewindspersonen kon inspireren met goede ideeën. ‘Daar word je doodmoe van’, bromt ze. De afgelopen jaren kon je vanuit de oppositie weinig klaarspelen: zelfs stemmingen over oppositie-moties werden vooraf door de regeringspartijen afgestemd. Zo kreeg je nauwelijks iets voor elkaar.

Nilüfer stapt op want ze moet verder. Ze is van plan dezelfde Nilüfer te blijven als voorheen. Als ze de komende tijd opeens verandert, moet ik het vooral zeggen, vindt ze. Ik zeg toe dat ik haar zal waarschuwen.