De woonparagrafen in de verkiezingsprogramma’s 2021

Het Planbureau voor de Leefomgeving vindt dat uit de verkiezingsprogramma’s van CDA, D66, GroenLinks, SP, PvdA en ChristenUnie naar voren komt, dat ze eigenlijk allemaal hetzelfde denken over de aanpak van het woningtekort. Wij hebben de woonparagrafen van 14 partijen bekeken en komen tot een andere conclusie wat betreft het brede spectrum aan woonkwesties.

Extreemrechts: ónze woningen voor ónze mensen Voor extreemrechts (PVV, Forum voor Democratie en JA21) is het simpel. De massa-immigratie is de oorzaak van de woningnood. Asielzoekers en statushouders verzieken de woningmarkt voor de autochtone Nederlanders.

Dus lossen ze de woningnood op door bepaalde bevolkingsgroepen weg te houden uit Nederland. Ook moet het afgelopen zijn met de voorrang van statushouders bij het toewijzen van gereguleerde huurwoningen.

Neoliberaal: goedkoop scheefhuren hard aanpakken De neoliberalen van VVD en D66 vinden nog steeds dat vooral de markt de woonproblemen moet oplossen. Bouwen, bouwen, bouwen, op veel nieuwe bouwlocaties. En die goedkoop wonende scheefhuurders moeten nu maar eens echt uit hun woningen vertrekken. Laten ze maar een marktconforme huur gaan betalen, dan zoeken ze wel wat anders.

De woningcorporaties moeten zich ook gaan richten op de achterban van deze partijen, de middeninkomens. De VVD stelt voor het puntenstelsel alleen nog maar te laten gelden voor de corporaties, niet voor particuliere verhuurders. Deze partij schurkt aardig tegen extreemrechts aan met haar voorstel dat mensen met een vitaal beroep voorrang krijgen bij de toewijzing van sociale huurwoningen en statushouders helemaal achteraan mogen aansluiten.

Christelijk: eigenwoningbezit is heilig Voor het christelijk smaldeel – CDA, ChristenUnie en SGP – blijft het eigenwoningbezit voor de middenklasse heilig. Particuliere huizenkopers, vooral koopstarters, moeten wel worden  beschermd tegen beleggers (buy to let). De CU pleit voor woonlastenondersteuning niet alleen voor huurders, maar ook voor kopers.  Dat de SGP aan de flank van de christelijke stroming bivakkeert, blijkt uit de neoliberale opvattingen op het terrein van scheefwonen en de huisvesting van statushouders.

Sociaaldemocratisch: betaalbare huren Hoe kijken de sociaaldemocratische partijen – PvdA, GroenLinks, SP en Denk – op dit moment tegen wonen aan? De PvdA maakt geen excuses voor haar in Rutte II samen met de VVD gevoerde huurbeleid, maar wel neemt zij het recht op betaalbaar wonen weer serieus. De sociale huursector en de woningcorporaties worden door de PvdA weer in de armen gesloten.

Alle vier de sociaaldemocratische partijen willen de verhuurdersheffing afschaffen en de huren aan banden leggen. De SP gaat het meest ver met haar pleidooi voor een jarenlange huurstop en inkomenshuren. GroenLinks wenst de huurtoeslag ook te laten gelden voor jongeren die veel betalen voor een kamer of onzelfstandige woning.

Bij het opkomen voor de ‘kleine’ kopers tegenover de ‘grote’ beleggers, gaat de PvdA op de populistische toer met haar Prins Bernhardbelasting voor grote pandjesbazen. Maar de jubelton moet er bij het viertal aan geloven, omdat dit de vermogensongelijkheid vergroot.

Denk eist strenge maatregelen tegen discriminatie op de woningmarkt, wil dat minimaal 30% van de beschikbare kavels wordt verkocht aan particulieren en meent dat een rentevrije hypotheek voor iedereen mogelijk moet zijn. En dan is er nog een voorstel van de PvdA, dat wel eens meer woonruimte zou kunnen opleveren dan vele andere maatregelen: de kostendelersnorm in de bijstand afschaffen.

Systeemveranderend: nationalisatie woningcorporaties Ten slotte de systeemveranderende partijen Partij voor de Dieren en BIJ1.

De Partij voor de Dieren stelt aan veel maatregelen groene voorwaarden. Deze partij bevriest de huren nog een jaar langer dan de SP. BIJ1 gaat op het punt van discriminatie verder dan Denk. En deze partij wil de kostendelersnorm helemaal afschaffen, niet alleen voor mensen in de bijstand, zoals de PvdA. Ook wenst BIJ1 de woningcorporaties te nationaliseren. Zij is voorstander van een totaal nieuw puntenstelsel en pleit voor een apart compartiment binnen het sociale huurgebouw: huren niet hoger dan €350 per maand voor de meest kwetsbaren.

Er valt dus best wat te kiezen.