Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Die belastingaftrek komt niet ten goede aan de kunst

  •  
26-09-2011
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
BNNVARA fallback image
Nieuwe wet versterkt negatieve gevoelens over de kunstsector
De deze maand ingediende Geefwet regelt dat giften aan culturele instellingen meer belastingaftrek opleveren dan tot nu toe het geval is. Ik ben een liefhebber van kunst en cultuur en als lid van de raden van toezicht van twee culturele instellingen ben ik ook belanghebbende bij deze maatregel, maar het is een slecht plan.
Door de Geefwet wordt 150 procent van een gift aan een culturele instelling aftrekbaar. Giften aan andere goede doelen blijven voor 100 procent aftrekbaar. Dit betekent dat u 1.500 euro in mindering brengt op uw inkomen als u 1.000 euro schenkt aan een museum of aan een balletgezelschap. Dit fenomeen heet de multiplier.
Gevers aan culturele instellingen komen over het algemeen uit de hogere inkomensgroepen. Een dergelijke gift kunnen ze aftrekken tegen het maximale tarief van 52 procent. Uw gift van 1.000 euro levert u daarom een belastingteruggave op van (52 procent van 1.500 is) 780 euro. Per saldo betaalt u dus maar 220 euro zelf. De rest van de gift wentelt u af op andere belastingbetalers.
Is er nog wel sprake van vrijgevigheid als iemand maar 22 procent van de kosten zelf draagt? Hier wordt een grens overschreden.
Het is bovendien niet goed uit te leggen waarom uw buurvrouw, die haar geld schenkt aan Artsen zonder Grenzen, een veel lager belastingvoordeel heeft dan u. Behalve dat deze maatregel negatieve gevoelens over de sector versterkt – „die kunstminnende elite zorgt goed voor zichzelf” – is het de vraag of de culturele sector erop vooruitgaat. Het belastingvoordeel komt immers terecht bij de gever aan cultuur, niet bij culturele instellingen.
De maatregel geldt slechts voor vijf jaar. Dit is precies de looptijd van volledig aftrekbare, periodieke giften. Alleen gevers die in 2012 beginnen, profiteren dus van het volledige belastingvoordeel. Ook zijn veel discussies te verwachten met de belastingdienst over wat precies een culturele instelling is.
De multiplier is dus uitermate inefficiënt. Dit is des te schrijnender omdat de maatregel wordt gefinancierd door een bezuiniging op de aftrek voor monumentenpanden.
Deze aftrek is in 2009 geëvalueerd als zeer efficiënt en effectief. Het is onmogelijk voor de overheid om alle Nederlandse monumenten te bezitten of te onderhouden. Door de monumentenaftrek steunt de overheid particuliere eigenaars van monumenten. Zij regelen dat wij – en de ons land bezoekende toeristen – kunnen blijven genieten van onze grachtengordel, oude boerderijen en molens.
Als het kabinet desondanks deze bezuiniging wil doorzetten, laat dan niet de gevers aan cultuur, maar culturele instellingen het voordeel ontvangen. Dit kan eenvoudig worden bewerkstelligd, door de giftenaftrek gelijk te laten, maar culturele instellingen die giften binnenhalen een bonus te geven. Dit wordt matching genoemd.
Uw gift van 1.000 euro levert u dan een belastingvoordeel van op van 520 euro, maar het museum krijgt – behalve uw 1.000 euro – nog eens 260 euro van de overheid. De kosten voor de overheid blijven hetzelfde (uw belastingaftrek van 520 euro plus de betaling aan het museum van 260 euro is samen 780 euro), maar het museum krijgt door de matching 1.260 euro in plaats van 1.000 euro in de multiplier.
Ik hoop dat de culturele sector en de Tweede Kamer zich niet laten verblinden door de Geefwet. Achter de blinkende façade zit een blikken gedrocht. De culturele sector moet niet streven naar een onrechtvaardige, inefficiënte maatregel, waarvan het nog maar de vraag is of de cultuur erop vooruit zal gaan.
Dit artikel is eerst verschenen in NRC Handelsblad

Meer over:

politiek, opinie
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.