Die staredown tussen Biden en Poetin moet afgelopen zijn

Wat nu gebeurt op het internationale  toneel is net een staredown, bijvoorbeeld die  tussen Badr Hari en Arkadiusz Hightower Wrzosek voorafgaand aan hun gevecht op 4 september.

Het is de vraag wie het eerst met de ogen knippert, de Verenigde Staten of Rusland of voor mijn part Biden en Poetin. Dan wel wie de zelfbeheersing verliest en een duw geeft. De rol van Oekraïne wordt gespeeld door de drie meisjes. Zij mogen er begeerlijk bij staan maar spelen verder geen rol. Je zou in Voice-termen kunnen denken: de overwinnaar mag straks zijn begerige handen naar ze uitstrekken.

Het is opvallend hoe totaal de regering van president Zelenski in Kiev wordt genegeerd terwijl de beide kemphanen elkaar proberen te intimideren. Ook voor de Europese landen is nauwelijks een rol weggelegd. Als NAVO-bondgenoten sturen zij troepen en materiaal naar de buitengrenzen van de NAVO maar voor het overige wordt hen niets gevraagd. Dat is niet alleen vernederend maar ook gevaarlijk.

Het zou voor iedereen het beste zijn als Oekraïne werd geneutraliseerd. Dat is ten tijde van de koude oorlog met Oostenrijk ook gebeurd. Dit land bleef van 1945 tot 1955 door Russen, Fransen, Engelsen en Amerikanen bezet. Uiteindelijk  besloten zij na lang maar vruchtbaar overleg hun troepen terug te trekken. Oostenrijk werd een neutraal land, dat zich noch bij westerse noch bij Oost-Europese bondgenootschappen mocht aansluiten. Een lidmaatschap van de NAVO of de EU was net zo onbestaanbaar als toetreden tot het Warschaupact of de Komekon, de vrijhandelszone van de communistische landen. Het maakte Oostenrijk tot een soort middelaar tussen oost en west, vooral als er een ambitieuze kanselier zat zoals Bruno Kreisky. Alles bij elkaar heeft de neutraliteit Oostenrijk geen windeieren gelegd. Na de ondergang van de Sovjet-Unie werd alles natuurlijk anders. Daarom kon Oostenrijk zich toen wel  bij de EU voegen.

Zo’n neutraliteit zou voor Oekraïne het meest voordelig zijn. In dat geval wordt de nationale integriteit tegelijkertijd gegarandeerd door de NAVO-landen en Rusland met bondgenoten. Het land zelf sluit zich bij geen enkele alliantie aan. Er worden afspraken gemaakt over de omvang van de eigen strijdkrachten. Ook moet de grondwet garanties bevatten met betrekking tot de bescherming van de verschillende talen en culturen die men op Oekraïens grondgebied aantreft. De Krim is een geval apart. Dat was tot de annexatie door tsarina Catharina de Grote in 1783 de kern van een islamitische monarchie die zich nauw verbonden voelde met het Ottomaanse rijk. Pas in 1954 werd het schiereiland aan Oekraïne toegevoegd en wel door de toenmalige sovjet dictator Nikita Chroetsjov. Het was een formeel gebaar dat nauwelijks consequenties had want zowel Rusland als Oekraïne maakten deel uit van de Sovjet-Unie. Ze werden met ijzeren hand geregeerd door een en dezelfde Communistische Partij van de Sovjet-Unie. Poetins annexatie in 2014 is tegen de achtergrond hiervan heel voorstelbaar. Over De Krim moet het Westen dan ook verder zwijgen. De uitweg voor beide partijen is hoe dan ook een neutralisering van Oekraïne zodat het westen én Rusland zich veilig kunnen voelen. Voorwaarde is natuurlijk wel dat Poetin van zijn kant alle plannen met Oekraïne laat varen.

Het wordt wél tijd dat Europa niet langer in de zijlijn blijft staan maar zelf optreedt zodat de staredown kan worden doorbroken zonder dat een van de twee partijen gezichtsverlies lijdt. Daarna kan ook de Oekraïense regering bij de onderhandelingen worden betrokken want een inbreng over het eigen lot is onmisbaar, wil men tot een houdbare oplossing komen. Haast is geboden: als een of andere gek de lont in het juiste kruitvat steekt, zijn we allemaal het haasje.

Update: het evacueren van ambassadepersoneel is bij uitstek een politiek signaal. Daarom moet het sein daartoe op politiek niveau gegeven worden. Toch laat minister Hoekstra het aan de personeelsleden van de Nederlandse ambassade in Kiev over om met hun gezinnen te vertrekken of niet. Over de positie van de lokale staf zwijgt hij ondanks het feit dat die het meeste gevaar loopt, mocht het tot een Russische bezetting van Kiev komen. Hiermee laat Hoekstra zien dat hij een volstrekt incompetente minister van Buitenlandse Zaken is. Je zou dit ook ontlopen van je verantwoordelijkheid kunnen noemen.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.