Dodenherdenking bewijst: giftige woorden behoren tot het nieuwe normaal

De Nationale Dodenherdenking kwam aan als een mokerslag. Of beter gezegd twéé mokerslagen want zowel de lezing van Arnon Grunberg als de toespraak van de koning verdienen die kwalificatie ten volle. Allebei gaven ze op hun eigen manier dezelfde waarschuwing. De grootste misdaden beginnen met giftige wóórden of met een bordje bij de ingang van het park waar je makkelijk aan voorbij loopt als het verbod niet jou betreft.

Het was allemaal nog niet verklonken, of op duizenden, misschien wel tienduizenden toetsenborden werd het protest getikt met woedend gekromde vingers. Dat ging de hele Bevrijdingsdag door.

Zo schrijft Gaia of the universe: “Zo’n toespraak van Grunberg, bedoelde hij nu te zeggen dat de Joden vroeger ook hun eigen maffia hadden, oververtegenwoordigd waren in de criminaliteit, een allesoverheersende religie aanhingen, en vrouwen op straat nasisten?” Spoednickje meldt: “Zou Grunberg ook weten dat ten tijden van de Holocaust het Joodse volk geen eigen land had om heen te vluchten? Naar Marokko gaat binnenkort weer iedere dag een vlucht. Just saying, ze moeten hier niet zijn, hè.” Jo de Coeck vraagt: “Weet iemand hoeveel auto’s de nieuwe joden van Grunberg afgelopen nacht nou weer in brand hebben gestoken in Leidschendam?” Gerhard Verwox, zich noemende Germaan op de Heuvelrug meent: “Als we het over Marokkanen hebben, hebben ze het over mij, aldus Grunberg. Die vent is echt stapelgek” en: “Waarom is, in godesnaam die idioot van een Grunberg uitgenodigd om een toespraak te houden?”

Ook een aantal reaguurders van GeenStijl laat zich niet onbetuigd. Tussen complimenten voor de koning door staan veel hatelijkheden. Vliegend Tapijtje: “Tijd voor bezinning aan de zogenaamde “deugers” Waarom halen jullie Jodenhaters en allerlei respectlozen naar Nederland?? Terwijl misschien je broer Homo is bijvoorbeeld en deze ook ooit eens aan de beurt kan komen. Ga in een hoekje staan en je schamen verdrinkend in je eigen hypocrisie”. Anti-fatwa zet daarbij: “+100”. Rick de Dick vraagt zich af: “Gaan de mensen straks nog voetballen met de kransen of blijft iedereen thuis?” Mr. Natural constateert: “Wat is die Grunberg een mager scharminkel, een betere naam voor hem is Arnonfood”. Markl D..Nl mag gloriëren met de volgende observatie: “Mooi, het meest schijnheilige kudt deug moment van het jaar is weer voorbij. Heeft Asscher nog een Excell Sheet gelegd ter nagedachtenis aan zijn opa, die van de Joodse Raad?” Ruime Denker reageert met “Zielepoot”. Dat laat Mark D. Nl niet op zich zitten. “Maar ik heb wel gelijk”.

De troepen waren al een half etmaal of zo op mars voor de officieren in actie kwamen. Jan Roos op Saltmines.nl: “En onder dat dunne laagje deugersvernis kolkt de haat. Want als je het niet eens bent met Hans, Gerdi, Arnon en Claudia ben je een fascist. En daarmee toont ze aan werkelijk niets te hebben begrepen van de oorlog, van onderdrukking, van verzet en van vrijheid. Maar ik heb een tip voor ze. Laat Arnon Grunberg met een keppeltje op en Claudia hand in hand met haar vrouw een rondje door Kanaleneiland lopen. Dan weten ze weer wat onvrijheid is.”

Prof. dr. Paul Cliteur, dat bekende sieraad van de Leidse universiteit, toch het Praesidium Libertatis, stelt op De Dagelijkse Standaard onder meer het volgende: “Grunberg zou hebben gezegd: “Voor mij was het van begin af aan duidelijk: als ze het over Marokkanen hebben, dan hebben ze het over mij. (…) Juist in deze geseculariseerde tijden rust, meen ik, een speciale verantwoordelijkheid op Kamerleden, op ministers om het goede voorbeeld te geven, om het woord géén gif te laten zijn, om altijd voor ogen te houden dat de staat noodzakelijk is maar tevens een potentieel kwaad dat met achteloze vanzelfsprekendheid mensen, bevolkingsgroepen kan vermorzelen”. Het lijkt mij niet dat Kamerleden of ministers een speciale verantwoordelijkheid hebben om het woord geen gif te laten zijn. Die plicht hebben we allemaal. Ik weet dat er zelfs rechterlijke uitspraken zijn waarin die speciale verantwoordelijkheid voor politici tot uitgangspunt wordt genomen, maar dat lijkt me quatsch. Gevaarlijke quatsch zelfs.”

Als klap op de vuurpijl is daar Repel. Op Saltmines schrijft deze: “Er moest weer eens gedemoniseerd worden, en als Jood – en bovendien zoon van overlevenden van de Holocaust – kan je natuurlijk alles maken. Dan heb je een vrijbrief om politieke tegenstanders weg te zetten als erfgenamen van de nazi’s. Dan heb je een alibi om democratisch gekozen volksvertegenwoordigers te censureren, want begon de Holocaust niet met woorden?”

Hoe moeten wij dit alles begrijpen? Bij het vinden van een antwoord helpt ons Wierd Duk die in de ochtend van Bevrijdingsdag zijn duiderspet opzette. Hij tweet: “Al met al heeft Grunbergs opmerking een al gepolariseerde bevolking alleen maar meer gespleten. Hij heeft bovendien Marokkanen die hier niet om vragen gebruikt en hen in een slachtofferrol gedrukt. Dat kan niet de bedoeling zijn van een toespraak op 4 mei.”

Dat is ondanks alle venijn een belangrijke vaststelling Nederland kent inderdaad een gespleten bevolking. Het is de verdienste van Arnon Grunberg dat hij dit gegeven door de zorgvuldige keuze van zijn woorden duidelijker dan ooit heeft blootgelegd.

De reacties op de Dodenherdenking tonen aan dat giftige woorden waaraan, niet onmiddellijk maar uiteindelijk wellicht wel, vervolging en/of massamoord ten grondslag liggen, dat zulke woorden in ons land deel uitmaken van het nieuwe normaal. Zij zijn niet uitzonderlijk. Je kunt er op behoorlijke schaal stemmen mee winnen. Ze schenken clicks. Je kweekt er volgers mee. De epigonen staan in de rij om je te imiteren. Die woorden. Dat soort taal. Dit levensbeschouwelijk gif. Ze zijn een verdienmodel.

Bedenk daarbij dat Marokkanen maar één voorbeeld zijn. Ook loopt de scheidslijn niet tussen de Baudettianen met de Wildersaanhang en de rest van Nederland. Afgeven op de volksaard van Spanjaarden, Italianen en Oost-Europeanen is een heel geaccepteerde tactiek om je als politicus of toetsenbordheld geliefd te maken. Wegkijken van de toestanden op Lesbos net zo goed.

We mogen dit dreigingsniveau niet onderschatten. Hoor de hoofdrolspelers hun teksten declameren. Luister naar de bijval van het koor. Zit van schrik achter in je stoel maar word niet bang. Houd je handen van elkaar als het applaus opklinkt. Wees waakzaam.

Update: De NOS en FunX zijn gezwicht voor de bedreigingen met de dood door islamitische sektariërs die eisten dat presentator Morad El Ouakili het programma Ramadan Late Night uit de ether haalde omdat Allah muziek verboden heeft of zo. In een verklaring zegt de omroep weliswaar dat ze luistert naar respectvol gebrachte bezwaren uit gelovige hoek, maar dat is natuurlijk flauwekul. Men heeft zich laten intimideren. Dat is een daad van lafheid en daarmee is juist op deze dag de zaak van de vrijheid een slechte dienst bewezen. Om het maar zachtjes te zeggen.

Dit is echter geen reden om nu complete etnische groeperingen of aanhangers van een buitengewoon diverse godsdienst ter verantwoording te roepen. De bedreigers van FunX bevinden zich op de grens van soort giftige woorden én giftige daden waar Grunberg het over had. Zij ook. Van hetzelfde laken één pak. Overigens is het vreemd dat de presentator van de Ramadan Late Night, Morad El Ouakili niet gewoon een paar door de wol geverfde islam theologen de uitzending in haalt om uit te leggen wat een schriftgeleerden van lik me vessie die bedreigers zijn.