Drones, alles behalve een 'succes'

Regelmatig verschijnen berichten over ‘succesvolle’ Amerikaanse drone-aanvallen. Wie zich meer verdiept in de drones, merkt dat het allesbehalve een succes is.

Illegaal De Verenigde Staten richten zich de laatste jaren steeds meer op drone- aanvallen. Deze aanvallen hebben plaats in oorlogsgebieden zoals Afghanistan. Steeds vaker worden ook drones (onbemande vliegtuigjes, red.) ingezet in landen als Pakistan en Jemen, waar helemaal geen oorlog woedt. De toename in het gebruik van de vliegtuigjes is zeer verontrustend. De Verenigde Naties maken zich hier grote zorgen over en zijn een onderzoek gestart. Deze zorgen zijn logisch, want drone-aanvallen zijn vaak illegaal, maken veel burgerdoden en zijn contraproductief in het tegengaan van terrorisme.

Verdacht gedrag? De inzet van drones is de laatste jaren fors uitgebreid. Het Britse Bureau of Investigative Journalism wijst erop dat de Amerikanen inmiddels zelfs aanvallen uitvoeren op reddingswerkers, die na een eerste aanval de gewonden verzorgen. Ook worden rouwenden bij begrafenissen gebombardeerd. Er worden zelfs groepen mensen aangevallen zonder dat men weet wie zij zijn: ze worden gedood op basis van verdacht gedrag.

Mensenrechtenorganisaties en juristen zijn het erover eens dat dit soort aanvallen, die zonder enige vorm van proces plaatsvinden, illegaal zijn. Nederland is tegenstander van buitenrechtelijke executies, maar zwijgt over de inzet van de drones.

De aanvallen zorgen, anders dan de Verenigde Staten beweren, voor veel burgerdoden. Alleen al in Pakistan zijn volgens het Bureau of Investigative Journalism bij ongeveer 350 aanvallen zo’n drieduizend mensen gedood. Onder hen waren vele honderden burgers en maar liefst 176 kinderen.

Het leven van veel Pakistanen is veranderd in een ware hel. De onbemande vliegtuigen hangen 24 uur per dag in de lucht en zaaien wekelijks dood en verderf. Men leeft continu in grote angst. Hier wordt terrorisme met terrorisme bestreden en is feitelijk sprake van een collectieve straf die in strijd is met de Conventie van Genève.

De situatie in Jemen maakt goed duidelijk dat het Amerikaanse beleid contraproductief is. Toen hier de drone-oorlog in 2009 begon, waren er enkele honderden leden van Al-Qaida in het land. Nu, vele tientallen aanvallen en honderden doden verder, is dit aantal ten minste verdrievoudigd, aldus Jemen-expert Gregory Johnsen.

Rechtsorde In de Nederlandse Grondwet is vastgelegd dat de regering de ontwikkeling van de internationale rechtsorde bevordert. De drone-aanvallen staan haaks op deze rechtsorde. Na jaren van stilte is het daarom de hoogste tijd dat Nederland dit grondwetsartikel serieus neemt en in internationaal verband duidelijk stelling neemt tegen de illegale aanvallen. Dat de VN de drone-aanvallen nu onderzoeken, is een extra reden om de huidige stilte te doorbreken.

D it artikel verscheen eerder in dagblad De Gelderlander