DSK: voer voor psychologen

DSK en de anderen. The story continues. A.s. maandag, in een rechtszaal in New York. Er zijn een aantal opvallendheden aan de nieuwsgaring rond de aanhouding – wegens onder andere poging tot verkrachting en ongeoorloofde vrijheidsbeneming – van de ex-topman van het IMF op zondag 15 mei.

Wat als eerste opvalt is het ongeloof dat velen uitten. Liesbeth Wytzes gelooft voorlopig niets van het DSK-verhaal. Strauss-Kahn’s goede vriend sinds 20 jaar, de Franse filosoof Bernard-Henry Lévy verdedigde zijn vriend op de maandag na de arrestatie meteen met verve in The Daily Beast :

And what I know even more is that the Strauss-Kahn I know, who has been my friend for 20 years and who will remain my friend, bears no resemblance to this monster, this caveman, this insatiable and malevolent beast now being described nearly everywhere. Charming, seductive, yes, certainly; a friend to women and, first of all, to his own woman, naturally, but this brutal and violent individual, this wild animal, this primate, obviously no, it’s absurd.

Deze invloedrijke man, mijn beste vriend, een verkrachter? Nee dat kan gewoon niet. We zien hier het sociaal-psychologische fenomeen van stereotypering aan het werk. Monsieur DSK, deze succesvolle top-econoom, dat kan geen verkrachter zijn. Verkrachters zien er heel anders uit, dat zijn monsters, dat zijn ‘losers’ die geen vrouw kunnen krijgen. Het deed me denken aan het aangrijpende boek van Ann Rule, The Stranger Beside Me , over Ted Bundy, de seriemoordenaar. Toen Rule begon aan haar research voor het boek waren de moorden nog onopgelost. Gaandeweg werd duidelijk dan Bundy de moordenaar was, en dat zij zelf vroeger zijn collega was geweest bij de King County Crisis Clinic. De filosoof Bernard-Henry Lévy had beter moeten weten: de ander blijft altijd– in elk geval voor een deel—een vreemde voor je.

Een tweede opvallend aspect aan de berichtgeving over de zaak DSK is de dominantie van sociaal-psychologische verklaringen voor het seksueel grensoverschrijdende gedrag van de man. Mannen in hoge posities, de zogenaamde Alpha males , hebben een ‘natuurlijke’ neiging hun overmatige testosteron achterna te lopen. Omdat ze aan de top van de hiërarchie staan, worden ze onvoldoende gecorrigeerd in dit gedrag, en dus gaan ze ermee door. Ze zijn als het ware seksverslaafd. Zo wordt DSK op een lijn gezet met Bill Clinton, Arnold Schwarzenegger, JFK en andere mannen die bekend staan om hun seksuele escapades. Hoogleraar Sociale Psychologie Roos Vonk deed dat aan tafel bij Knevel en Van den Brink op 17 mei 2011. Maar er is toch wel een groot en essentieel verschil tussen Bill Clinton’s ‘Monica-gate’en deze DSK-strafzaak, en dat is de mate van dwang en geweld die volgens de aangifte van het kamermeisje door Strauss-Kahn is toegepast. Dat laatste gegeven maakt deze zaak van een totaal andere orde dan de Alpha-man die het met meerdere vrouwtjes doet. Maar die alternatieve hypothese, dat we hier mogelijk te maken hebben met een verkrachter/aanrander, en mogelijk zelfs met een serie-verkrachter/aanrander, die lijkt niemand op te durven werpen. Omdat het hier een topman betreft misschien?

Sinds zijn arrestatie zijn opvallend veel verhalen over het seksueel intimiderende en dwingende gedrag van Strauss-Kahn naar buiten gekomen. Daarin lijkt het laatste slachtoffer, het 32-jarige West-Afrikaanse kamermeisje, tot nu toe het meest zwaar getroffen. Een ander schokkende verhaal komt van een bordeelhoudster uit New York , waaruit blijkt dat Strauss-Kahn een van haar prostituees in 2006 zou hebben mishandeld, waarna hij niet meer welkom was als klant van haar bedrijf. Journaliste Tristane Banon heeft in een TV-uitzending in 2007 verteld dat ze in 2002 seksueel was aangerand door Strauss-Kahn en zegt nu aangifte te gaan doen. Wie het Franse blog hierover leest, kan niet anders dan verbijsterd raken over de wijze waarop Banon zich fysiek vechtend van haar aanrander probeert te ontdoen. DSK zou daarna tegen haar gezegd hebben: ‘Ik weet niet wat me bezielde, ik ging volledig door het lint’. En dan is er nog de affaire uit 2008 met een onderschikte bij het IMF, de Hongaarse econome Piroska Nagy , die zegt dat hij zijn macht gebruikte om haar te dwingen tot de seksuele affaire.

De zin: ‘Ik weet niet wat me bezielde, ik ging volledig door het lint’, is interessant. Het is mogelijk dat Strauss-Kahn dit als excuus gebruikte, zoiets als ‘sorry, er is iets in me gevaren waarover ik geen controle had’. Het kan zijn dat hij heel goed wist dat hij zichzelf niet onder controle kan houden in aanwezigheid van vrouwen, bijvoorbeeld omdat hij seksueel opgewonden raakt van het dwingen van een vrouw tot seksueel contact, die aangeeft dat niet te willen (bijvoorbeeld orale penetratie; een vrouw bij de borsten grijpen). Het recidiverende patroon van Strauss-Kahn, dat uit de diverse mediaberichten opdoemt, geeft beslist aanleiding om deze hypothese nader te onderzoeken.

In de Verenigde Staten hebben ze hele deskundige forensisch psychologen, die Dominique Strauss-Kahn kunnen onderzoeken. Het is natuurlijk zeer de vraag of hij aan zo’n psychologisch onderzoek zal meewerken. Zijn advocaat zal het hem waarschijnlijk afraden, onder het mom: liever een gevangenisstraf dan voor pervers en gestoord versleten worden. Toch zou dat jammer zijn. Want een psychologisch onderzoek zou kunnen helpen te begrijpen hoe het zover heeft kunnen komen dat een top-econoom als hij nu is aangeklaagd wegens een ernstig zedendelict.

(Zie hier de officiële aanklacht)