Echt bij Nederland horen kan niet

‘Maar je bent zo anders.’ Bij iedere borrel of nieuwe ontmoeting hoor ik de zin ten minste één keer. Men is tomeloos gefascineerd door waar dat donkere haar en die donkere ogen toch vandaan komen. Bij wijze van compliment wordt me medegedeeld dat ik in geen enkel opzicht lijk op mijn mede-Marokkaanse Nederlanders.

Soms wordt de zin door mijn gesprekspartner uitgesproken als vraag; “Maar je bent zo anders?” Immer vergezeld van een verdwaasde blik en afwachtende houding. De bedoeling is dan namelijk dat ik uitleg hoe ik toch zo “anders” ben geworden. Wanneer ik voor dom speel en dezelfde verdwaasde blik terugkaats, volgt steevast de vraag: “Maar ben je echt helemaal Marokkaans, of half?” Want half-wit bloed, van moeders of vaders zijde, zou mijn goede beheersing van de Nederlandse taal kunnen verklaren…

In een interview met VVD’er Malik Azmani in de Volkskrant doen journalisten Maarten Bakker en Ariejan Korteweg hetzelfde. Ze schrijven:

Aan Azmani (39) is niet meteen te merken dat hij een Marokkaanse achtergrond heeft. Hij bedient zich van het keurigste Nederlands dat er is. Met zijn strak gesneden pak en onberispelijk gekamde haar, een zweem van blond erin, ziet hij eruit als een typische liberaal.

Daarmee beweren zij impliciet dat iemand met een Marokkaanse achtergrond slecht Nederlands spreekt en er onverzorgd uitziet. De beweringen zijn geniepig en dragen niet alleen bij aan de stigmatisering van eenieder met een Marokkaanse achtergrond, ze maken er een karikatuur van.

Het idee dat Marokkaanse Nederlanders door en door verrot zijn, met een sterk accent Nederlands spreken, bontkraagjes of een hoofddoek dragen, ongeschoold of slecht geschoold zijn en crimineel, is kennelijk zo heersend, dat de journalisten van kwaliteitskrant de Volkskrant niet eens doorhebben dat ze meewerken aan de negatieve beeldvorming van Marokkaanse-Nederlanders. Het lijkt misschien alsof Azmani afwijkt van de norm, terwijl het tegendeel waar is.

Ik zal het maar herhalen: wij zíjn de norm. De liberaal Azmani, mijn zus – drs. ir. -, mijn nichtje – happy single en werkend bij de reclassering –, maar ook oud-collega Abdelkarim El Fassi, die samen met zijn zus het succesvolle productiehuis Zouka Media opzette. Wij zijn de belichaming van de Marokkaanse-Nederlander anno 2015.

Hoewel we allen al jaren actief en positief deel uitmaken van de Nederlandse samenleving, lukt het maar niet om het beeld van ‘kut-Marokkaantjes’ te corrigeren. Niet omdat die zogenaamde ‘kut-Marokkaantjes’ in zulk groten getale aanwezig zijn, maar omdat media opzoek gaan naar een verklaring voor ‘gewoon gedrag’. En die verklaring is bij voorkeur wit. Voor Azmani is het zijn witte, Friese moeder, die zijn gekamde haren hier en daar van wat blond heeft voorzien, voor mij was het vroeger mijn middelbare school, het Erasmiaans Gymnasium en is het tegenwoordig mijn witte blonde echtgenoot.

Als journalisten zelfs over VVD’er Azmani durven te schrijven dat zijn integratie geslaagd is (letterlijk: “Je kunt moeilijk zeggen dat Azmani’s eigen integratie mislukt is”), dan is de trieste conclusie die ik moet trekken dat écht bij Nederland horen, simpelweg niet kan. Hoeveel witte excuses er ook aan je kleven.