Economie en volksgezondheid staan altijd op gespannen voet met elkaar

Het zwalkend coronabeleid van de overheid is mede veroorzaakt door een natuurlijke spanning in het krachtenveld van economische belangen het belang van de volksgezondheid. Daarbij legt het belang van de volksgezondheid het bijna altijd af tegen belangen van de economie, aangestuurd en beïnvloed vanuit een omvangrijk lobbynetwerk uit het bedrijfsleven. Op voorhand sta je dan al vaak met 10-0 achter. Dat weten ook alle inwoners van IJmuiden en omgeving voor wat betreft de uitstoot van giftige gassen door de aldaar gevestigde staalfabriek. De vraag rijst waarom in de coronacrisis (zorg)economen zich niet meer hebben bezig gehouden met dit van nature aanwezige spanningsveld.

Met een overkill aan medische deskundigen moest de overheid aan de hand van rekenmodellen en onderliggende OMT-adviezen moeilijke keuzes maken. Vanuit de samenleving klonk de noodkreet om vooral het economisch belang niet te vergeten. Op de achtergrond speelden verschillende doemscenario’s over dreigende faillissementen in verschillende sectoren van de economie.

Zo’n moeilijke crisissituatie vereist competente en ervaren crisismanagers met politieke overtuigingskracht. En daar ontbreekt het helaas aan. Het OMT heeft zich keurig wetenschappelijk neutraal proberen op te stellen en de besluitvorming aan de bewindspersonen overgelaten. Die laatste groep heeft naar mijn oordeel terecht het belang van de volksgezondheid in al haar besluiten laten prevaleren, zolang de pandemie niet onder controle is. Daarover geen misverstand!

Alleen verdienen de inhoud van die genomen besluiten zeker niet de schoonheidsprijs vanwege de vele open eindjes. Het waren besluiten die gekenmerkt werden door veel te optimistische verwachtingen wat de coronatoekomst zou brengen. Ook werd er te laat gereageerd op voor de volksgezondheid onverwachte negatieve ontwikkelingen, zoals de opmars van meer besmettelijke varianten. Daarover was in het buitenland al voldoende informatie voorhanden. Die informatie was uiteindelijk met een behoorlijke vertraging in Nederland aanleiding tot het vragen van een nieuw OMT-advies.

Het meest heeft mij nog verbaasd dat vanuit het volksgezondheidsbelang reizigers niet duidelijk geadviseerd is om dit jaar een buitenlandse vakantie als een duidelijke second best- oplossing te beschouwen. De veiligheid van zo’n vakantie aflezen aan de hand van slechts een kleurcode vanuit ieders persoonlijke gezondheidsbelang is naïef. De kwaliteit en veiligheid van het zorgstelsel in ons land zijn top. Met een onverwachte coronabesmetting in Nederland weet je dat je goed en veilig behandeld wordt. Of dat in andere zonnige EU-lidstaten het geval is, als de Delta-variant echt snel om zich heen grijpt, is maar zeer de vraag. Daarover hadden de Nederlandse overheid en reisorganisaties veel meer inhoudelijke en eerlijke informatie moeten geven aan vakantiegangers.