Een ander plan voor Europa

De EU-besluiten over de strengere begrotingsnormen plus het jongste reddingspakket voor Griekenland van de vroege ochtend van 21 februari 2012 vormen een economisch averechts kaartenhuis. Het is de economie van de Gouden Standaard waarin burgers en bedrijfsleven in een keurslijf worden gedrongen, alleen maar om boekhoudkundige sommen uit een kortzichtig economisch model te laten kloppen.

De Brusselse tunnelvisie zet de parlementen weer voor het blok. Weer is er de dreiging van paniek op de financiële markten wanneer maar een enkel parlement dwars gaat liggen. Bij zo’n dreiging van paniek wordt economisch herstel op z’n zachtst gezegd dubieus.

Het kaartenhuis toont hoe gevaarlijk het Brussels centralistisch denken en het uitschakelen van de democratie is. Je moet van goede huize komen en een rechte rug hebben om democratie, economisch verstand, en het waardig bestaan van de Europese burgers te redden. Heeft het Nederlandse parlement die eigenschappen?

Er is namelijk wel een alternatief. Nu Brussel het scenario van de Gouden Standaard uit de jaren 1930 volgt, ligt het alternatief in het Plan van den Arbeid zoals opgesteld door Jan Tinbergen en de publieke werken zoals voorgesteld door John Maynard Keynes. Oftewel het Zweedse model van Rudolf Meidner en Gösta Rehn. Dit naar onze tijd vertaalde alternatief valt te vinden in mijn boek “Definition & Reality in the General Theory of Political Economy” of in dit interview door student Protesilaos Stavrou.

Kort aangeduid zijn er deze elementen: 1) minder EU-centralisme maar in ieder land apart een correctie op het falen van de Trias Politica middels uitbreiding tot een Tessera Politica met een grondwettelijke Economisch Hof dat erop toeziet dat de begroting betrouwbare informatie geeft

2) nationale investeringsbanken als noodzakelijk element voor het streven naar volledige werkgelegenheid

3) pragmatisch begrotingsbeleid (“functional finance”) in plaats van rigide normen, maar wel met een “ladder” van verschillende regiems voor landen die meer dan 80% danwel 90% schuld hebben

4) de Europese Centrale Bank is momenteel een stiekeme centrale bank en wordt dat gewoon openlijk, met bijvoorbeeld de vrijheid om in bepaalde regimes rechtstreeks nieuwe schuld te ondersteunen, maar met ook de taak niet alleen de kosten van levensonderhoud te bewaken, maar ook te letten op werkgelegenheid en de inflatie van vermogensbestanddelen zoals huizen en aandelen.

Het herstellen van de fouten in het Verdrag van Maastricht uit 1992 waarbij de EU en EMU werden opgericht zal tijd kosten. Politici hebben ook te maken met neoliberaal denkende economen die door het neoliberalisme gemaakte fouten willen aanpakken met nog meer neoliberalisme. Deze politici dienen boven zichzelf uit te stijgen, scherp vast te stellen hoe deze wereldwijde crisis is kunnen ontstaan, en vervolgens weer vertrouwen te schenken aan Economische Hoven die het traject naar verbetering zullen begeleiden.

Deze politieke tijd kan worden gevonden door het tijdelijk accepteren van eurozone obligaties. Het lijkt me dat zulke obligaties geen lange termijn oplossing zullen zijn wegens de zinvolle no-bail-out conditie en wegens het alternatief van de genoemde regiem-ladder. Maar het is niet bezwaarlijk tijdelijk 3% per jaar van het GDP aan eurozone bonds uit te geven, en na 10 jaar is dan nog slechts 30% van het GDP daarmee gemoeid, en in die 10 jaar kan de nieuwe EU worden vormgegeven.

Maakt dit Plan voor Europa enig kans? Tot op heden had de PvdA geen echt alternatief en gezien het verband met het oude Plan van den Arbeid zou men interesse kunnen hebben. Laten we aannemen dat de PvdA zijn neoliberale economen Wouter Bos, Ed Groot, Rick van der Ploeg, Bas Jacobs en bijvoorbeeld Paul de Beer naar kritiek leert luisteren, en dan de eerste partij is die zich achter dit alternatief schaart.

VVD en CDA zullen wel achter de Brusselse onderhandelingsresultaten van Mark Rutte en Jan Kees de Jager staan, hoe onjuist ook. De PvdA speelt dan een sleutelrol. De PVV kan nog steeds een motie van wantrouwen laten sneuvelen. Wanneer de PvdA afwijst kan Wilders de staatsman spelen die met grote tegenzin met het kabinet meegaat “om de economie te redden” (maar in feite dus niet). Zelfs D66, GL of SP kunnen die verleiding van het staatsmanschap wellicht moeilijk weerstaan. Wat zou de strategie van de PvdA dan kunnen zijn?

Als eerste stap moet men Wilders dus vragen zich helder over het Brussels pakket uit te spreken. Wanneer deze zich wederom verzet tegen steun aan Griekenland dan heeft hij zich steviger vastgepraat.

Als tweede stap kan de PvdA dan VVD en CDA voor het blok zetten: 1) onmiddellijke beëindiging van de huidige coalitie 2) een interim-kabinet VVD-CDA-PvdA ter uitvoering van het Brusselse kaartenhuis maar bij nieuwe besluiten varend op de koers van de alternatieve aanpak 3) nieuwe verkiezingen gericht op het daarna samenstellen van een afspiegelingskabinet zonder die lange coalitieonderhandelingen.

Wanneer VVD en CDA niet akkoord gaan dan stemt de PvdA tegen de onderhandelingsresultaten, en mogen VVD en CDA uitleggen:

a) dat het kaartenhuis geen kaartenhuis is en dat de Gouden Standaard geen Gouden Standaard is b) dat men met steun van de PVV regeert c) dat juist VVD en CDA chaos in Europa accepteren om maar vast te houden aan dat kaartenhuis plus die steun van de PVV.

Op 1 maart staat de nieuwe EU-top gepland over werkgelegenheid en mogelijke eurozone obligaties. Laat de PvdA in gedachten houden dat arbeidersgezinnen in Griekenland en Spanje toch wel degelijk arbeidersgezinnen zijn, en dat het raar is dat arme Slowaken en Letten moeten bijspringen voor rijkere Grieken en ook Nederlandse bankiers die de echte fouten hebben gemaakt.