Een dove journalist? Lisa had het kunnen zijn

Stel: je bent spastisch. Kan je dan naar de balletacademie? Ik denk dat je dan niet door de toelating komt. Maar stel: je bent doof. Kan je dan de journalistiek in? Dat is lastig in een vak dat multimediaal is geworden. Toch kwam het dove meisje Lisa Hinderks (17) met glans door de toelatingsprocedure van de School voor Journalistiek in Utrecht, constateert Max Sipkes. “Ze was dolgelukkig.”

Vlak voor de school begon kreeg ze te horen dat de kans dat ze haar diploma zou kunnen halen ‘minimaal’ zou zijn. En dat ze, als ze het diploma niet zou halen, een forse studieschuld zou hebben. De schrik in huize Hinderks was groot. In alle haast veranderde ze van studie. Om eerst een verontwaardigd Facebook-bericht te plaatsen. Dat werd meer dan duizend keer gedeeld en in de media opgepakt. Haar eerste primeur kan ze op haar cv schrijven.

Wat kan je niet als je doof bent? Kan je dan niet horen? Lisa: “Ik kan liplezen, ik kan kijken en ik kan praten zoals ieder ander”. Dat charmeert me. In het vak is kijken een essentiële vaardigheid. Is het zo’n ramp dat ze de stem er niet bij hoort? Ik geef toe, mijn eerste impuls was ook dat het wel heel erg moeilijk zou kunnen worden. Maar Lisa bracht me, in gesprekken op de chat, wel aan het twijfelen. Wat kan ze niet? “Ze kan sommige audiologische onderdelen niet voldoende afsluiten”, zegt de school. Voorbeelden? “Ze kan niet werken in een regiekamer waar iedereen door elkaar praat. En: ze kan geen geluid onder beeld monteren”. Dat is steekhoudend. Maar hoe essentieel is dat om een goede journalist te worden? Dat is het niet, geeft de school ook toe. Maar het is wel essentieel voor het diploma.

Zou ze spastisch zijn dan stond niets het diploma in de weg. Haar doofheid staat dat wel? Ik twijfel over de rechtvaardigheid daarvan. Ga het internet op en je kunt vaststellen dat doven uitgesproken vaardigheden hebben. De journalistiek zit te springen om specialisten. Dat merkte Lisa ook: diverse media boden haar nu al stageplaatsen aan.

Moeder Hinderks ziet haar veel liever eerst naar school gaan. “Ze is nog maar zeventien. Ze woont op kamers en verheugt zich op de geneugten van het studentenleven. Ze wil de wereld ontdekken. Deze school was haar gekoesterde droom”. Kan ze dan geen vrijstelling krijgen voor de vakken die ze niet kan halen?, vraagt ze zich af. De school: misschien kan dat. Al is er zelfs een kans dat de minister daar aan te pas moet komen. Dat is nog niet uitgezocht. De school benadrukt dat Lisa niet is afgewezen. En zegt zich van harte te willen inspannen om haar schoolloopbaan tot een succes te maken.

We hebben deze week veel contact gehad. En ik heb van alles uitgezocht. Er ging een kleine wereld voor me open. Dove mensen delen met elkaar de strijd om erkenning van hun kwaliteiten. Als ik dit schrijf weet ik dat Lisa zit te dubben. Ze is dan wel begonnen met een studie Nederlands, maar is dit wat ze wil? Ik vraag het haar. “Het lijkt me fantastisch om te doen wat jij doet. Een verhaal onderzoeken, achterhalen en mailen. Ja, ik wil eigenlijk journalist worden. Net als jij.” Lisa Hinderks heeft na een week piekeren toch gekozen voor een studie Nederlands. Ze zegt: “Ik heb het gevoel dat ze dit alleen maar doen omdat ze bang zijn voor een naderende rechtszaak. En dat ze nu ineens wel willen meewerken (terwijl ze dit absoluut niet wilden bij mijn gesprek), vind ik stom. Ik ben bang dat ik daar steeds onder een vergrootglas gelegd zal worden waarna er misschien geconcludeerd wordt: zie je nou wel, ze hoort hier niet.”