Een gifvrije wereld is geen utopie

De recente uitspraken van het Europese Milieuagentschap (EEA) liegen er niet om: er is een relatie tussen giftige hormoonverstorende stoffen in ons milieu en ziektes als borstkanker of vruchtbaarheidsproblemen. Dit stelt het EEA in een nieuw overzicht van alle wetenschappelijke studies op dit gebied van de afgelopen vijftien jaar. De studies tonen onomstotelijk aan dat hormoonverstoring een serieus probleem is, met ernstige effecten voor het milieu en mogelijk ook voor mensen. Reden genoeg om nu eindelijk deze gifstoffen niet meer te gebruiken voor de productie van onze spullen.

Maar nee. Vorige week kwamen de antwoorden op de Kamervragen die D66-Kamerlid Stientje van Veldhoven stelde over een rapport van Greenpeace, Dirty Laundry Reloaded. Uit dit rapport blijkt dat bij het wassen van kleding de hormoonverstorende stof nonylfenol in het water terecht komt. Onder andere een kledingstuk van G-Star werd getest, en ook deze bleek nonylfenol te lekken in het afvalwater. Nonylfenol en zijn ethoxylaten zijn in de Europese Unie sinds 2005 verboden, omdat de stoffen zelfs in zeer lage hoeveelheden al schadelijk zijn. Ook hopen ze zich op in de waterketen. In zijn antwoorden verwijst staatssecretaris Atsma naar de al vastgestelde norm. Zijn boodschap: burgers, u kunt rustig gaan slapen, er is niets aan de hand. Maar de hormoonverstorende en giftige stoffen zitten al in ons water; het is onbegrijpelijk dat de alarmklokken niet worden geluid en onze regering niet wil ingrijpen.

Denemarken, Duitsland en Zweden deden dat wel. De afgelopen maanden besloten deze landen om verschillende hormoonverstorende stoffen van hun markt te weren. Terecht. Want hoe sneller je zorgt dat we deze chemicaliën niet meer gebruiken, hoe minder groot de gezondheidsrisico’s zijn. Maar de Nederlandse overheid zit onderuit gezakt te wachten tot eind 2013 op een voorstel van de Europese Unie.

Als het dan niet van de overheid komt, ligt de bal bij bedrijven. Zij gebruiken dit gif in hun productie. Zij hebben de verantwoordelijkheid maar ook de macht om van hun toeleveranciers te eisen dat ze stoppen met deze stoffen. Spijkerbroekenmerk G-Star is een goed voorbeeld. Van deze ambitieuze Nederlandse onderneming verwacht je dat ze, onmiddellijk nadat bekend werd dat dit gif in hun kleding zit, zouden stoppen met het gebruik ervan. In plaats daarvan kwam er een vage belofte. Grote sportmerken als Nike en Adidas, maar ook kledinggiganten als H&M en C&A, maakten vorige jaar wél duidelijke afspraken om te stoppen met het gebruik van gif. Ze presenteerden hun plannen nadat Greenpeace had onthuld dat de kledingproductie van dit soort merken in onder andere China voor ernstige milieuvervuiling zorgt.

Nu onomstotelijk is vastgesteld door het vooraanstaande en onafhankelijke Europees Milieuagentschap dat dit gif ons milieu en onze gezondheid bedreigt, moeten hormoonverstorende stoffen volledig worden uitgebannen. Grote kledingmerken moeten ervoor zorgen dat producten het water in productielanden, maar ook hier niet langer vervuilen. Onze overheid heeft de verantwoordelijkheid om kleding die deze stoffen bevatten uit de winkels te weren. Die druk is nodig om landen in het verre oosten aan te sporen ook daar gifvrij te gaan produceren. Een gifvrije wereld is geen utopisch ideaal maar vereist wel nu actie!