Een gouden kooi van loftuitingen

Maandagavond hingen er wolken wierook in de Nederlandse tv-studio’s. Je kon het thuis bijna ruiken. Op zowat elke zender trad een parade bekende Nederlanders aan, die een voor een een bijdrage leverden aan de heiligverklaring van koningin Beatrix.

Erica Terpstra spande bij Pauw en Witteman de kroon. Zij viel bijkans in onmacht van de lof. Niet alleen de vorstin maar ook de kroonprins werden de hemel in geprezen. Zo herinnerde zij zich juichend dat Willem Alexander ooit spontaan de tribune was afgedaald om zich bij triomferende hockey-dames te voegen. Hoe treffend! Hoe bijzonder.

Zelfs Ramsey Nasser van wie je toch beter mag verwachten, bleek een ster in dit genre. Op de achtergrond bromde het koor van de politici, die allemaal de grote vakkennis, de professionaliteit en de menselijkheid van Beatrix roemden. Het leek de Stalincantate wel. Dat waren dan dezelfde mensen die haar een paar maanden geleden nog achteloos terzijde schoven bij de kabinetsformatie – dit ondanks dertig jaar trouwe dienst. Weg. Niet meer mee bemoeien. Van de ene dag op de anders.

Beatrix heeft het koningschap ongetwijfeld naar behoren vervuld. Nederland kon voor de dag komen met een vrouw van haar statuur. Zij heeft het ambt eer aan gedaan net als moeder en grootmoeder vóór haar, maar alle overdreven  bewieroking maakt een echte beoordeling van deze prestatie onmogelijk. Haar werkelijk formaat blijft verborgen achter het heiligenbeeld dat de sycophanten hebben opgericht.

Onder al dat oh- en ah-geroep, onder al dat geslijm en gefleem school een heel ander script: Beatrix, Willem Alexander en Maxima werden hun plaats gewezen. Zij waren dan wel op een pedestal geplaatst maar zij moesten niet proberen daar vanaf te komen – door bijvoorbeeld een eigen opvatting naar voren te brengen of iets te doen waar enige Nederlander een aanmerking op zou kunnen maken, iets wat in betekenis participatie aan het zaklopen op Koninginnedag ontsteeg. Zo meldde de Volkskrant dinsdagochtend waarderend dat de kroonprins met succes buiten alles was gehouden wat met schaarste aan water te maken heeft, want deze kern van de zaak is een te gevaarlijk, een te brisant onderwerp voor een prins van den bloede.

De vleiers trekken voor het koninklijk huis een gouden kooi van lofprijzingen op. Wuif, glimlach, maar houd je gedeisd want anders weten we je te vinden. Niets mag.  Het scenario is geheel uitgeschreven en wie van de tekst afwijkt, wordt gecorrigeerd.

Ik kreeg nog meer bewondering voor koningin Beatrix, omdat zij die valsheid, die dubbelheid van het jubelende land (copyright Jeroen Pauw) zo onaangedaan heeft geduld. En ook voor Willem Alexander dat hij deze beker niet aan zich voorbij laat gaan. Dat zijn wat je noemt verantwoordelijkheidsgevoel en plichtsbetrachting.

Volg Han ook op Twitter

Het laatste boek van Han van der Horst is: Nederland, de vaderlandse geschiedenis van de prehistorie tot nu