Een religiedebat is onzin

Net als elders woedt ook op JOOP een continue ideeënstrijd rondom religie en dan met name de islam. Dit levert doorgaans retorisch interessante stukken op, met dito reacties. Los daarvan schijnen er nog altijd mensen te zijn die denken dat debatten tussen gelovigen en niet-gelovigen de mensheid daadwerkelijk dichter bij elkaar brengt. Dat men elkaar beter gaat begrijpen als men maar met elkaar debatteert.

Hierbij wordt volledig voorbij gegaan aan het feit dat een geloof iets volstrekt anders is dan de rede. Een realistischer standpunt is dan ook dat het religiedebat in Nederland, of waar dan ook, volstrekt dood is. Sterker; een religiedebat is in feite een contradictio in terminis.

Immers, de gelovige baseert zich op een voor hem of haar heilig boek; een bundel dogma’s die weinig ruimte laat voor discussie. Géén ruimte zelfs, als de gelovige in kwestie zuiver in de leer is. Zijn niet-gelovige tegenhanger twijfelt nu juist aan die dogma’s. Dat is allebei prima, maar een écht open debat ontstaat zo niet. Zonder twijfel kun je iemand namelijk niet overtuigen, waardoor er een gesprek ontstaat als tussen een dove en een blinde, waarbij de blinde maar blijft herhalen dat de dove eens moet luisteren en de dove de blinde verwijt dat hij het maar niet wil zien.

De vraag hoe de gelovige en de niet-gelovige kunnen worden verenigd is één van de meest urgente van onze tijd. Het grootste probleem aan beide kanten is wat ik retorisch cliëntelisme zou willen noemen: anno 2013 is iedere mediabewuste deelnemer (politici, imam of paus, etc.) aan een publiek debat zich bewust van zijn of haar achterban en handelt daarnaar. Staan voor je punt en vooral geen centimeter buigen luidt het huidige adagium voor een debat tussen gelovigen en niet-gelovigen: men wil immers niet slap overkomen voor de achterban. Dat heeft misschien iets te maken met het verdedigen van het vrije woord, maar niets met toenadering tussen groepen mensen.

Volg Dennis l’Ami ook op Twitter

Dennis l’Ami schreef De Eeuwige Mens