Een tête-à-tête met Erdogan en Assad

‘Buurman, asalaam aleikum.’ Een opgewekte premier Erdogan van Turkije schudt de hand van zijn Syrische ambtsgenoot. Ze treffen elkaar op neutraal terrein, gezien de gevoeligheid van de situatie.

‘Waleikum salaam,’ antwoordt de Syriër, die evenals zijn gesprekspartner jarenlang als een betrouwbare partner werd gezien over de hele wereld. Erdogan, die zich tijdens zijn bewind nog nooit voor zoveel oppositie geplaatst zag, wilde wel eens weten hoe je dat nou doet, een volk eronder houden. ‘Vertel eens meneer Assad; ik smijt met complottheorieën, ik trek scherpe grenzen tussen religieuze minderheden en mijn achterban, ik sluit journalisten op en geef media boetes als ze mijn autoriteit in twijfel trekken. Toch gaan de protesten maar door.’ Assad glimlacht vriendelijk. De man die, om zijn wankele positie te behouden, zoveel mogelijk landgenoten de dood injaagt, neemt een hapje baklava, meegenomen door Erdogan. De Turk gaat door met zijn verhaal. ‘Ik trek parallellen met Brazilië en leg tijdens toespraken uit dat dezelfde krachten die mij ondermijnen, ook dáár actief zijn. Ik mobiliseer tienduizenden mensen, maar het houdt niet op. Hoe kan dat toch?’ Assad, de geharde, doorgewinterde dictator houdt zijn kaarten voor de borst. ‘Abi, wat wil je van me? Je hebt Alevieten altijd veracht. Ik ben een Aleviet.’ ‘Dat weet ik.’ ‘Je trekt lijnen, zeg je. Deelt mensen in op religie, etnische achtergrond. Vind je het gek dat mensen zich niet vertegenwoordigd voelen? Op de belangrijke publieke posten in jouw land is niet één Aleviet vertegenwoordigd. Niet één! Er zijn talloze Alevietische televisiepersoonlijkheden, kunstenaars, zangers en acteurs, maar een Alevietische minister?’ ‘Hoe doe jij dat dan?’ De Syrische volksmenner gaat er eens goed voor zitten en schrokt zijn laatste hapje baklava weg. ‘Het volk is dom. Dommer dan jij en ik ons voor kunnen stellen. Als je ze de illusie geeft dat ze een beetje meedoen, kun je het eeuwen uithouden op de troon; kijk maar naar die Europese vorstenhuizen of jouw Osmaanse voorgangers. Ik hoorde dat je wetten wilt veranderen om een soort dictator te kunnen worden?’ ‘Leider! Leider wil ik worden. Een nieuwe Atatürk.’ Assad kijkt zijn gesprekspartner niet aan. ‘Ik behoor tot een minderheid in Syrië. Daarom heb ik me altijd omringd met andere etniciteiten. Niemand kan mij ervan beschuldigen geen oog te hebben voor de ander! Los daarvan zou ik geen wet voorleggen aan het parlement. Ik zou hem per decreet uitvoeren!’ ‘Ga door.’ ‘Ik heb mij altijd omringd met machtige bondgenoten als Iran en Rusland, in navolging van mijn vader. Voorlopig zit ik hier nog wel. Ik heb overal steun.’ ‘Een echte Turk heeft geen hulp nodig! Die dopt zijn eigen boontjes!’ ‘Dat kan wel zo zijn, maar een burgeroorlog overleeft Turkije niet. Turkije is geen Syrië. De helft van de bevolking steunt u. De andere vijftig procent kun je niet verslaan. Onmogelijk.’ ‘Hoe weet je dat? Ik ben Recep Tayyip Erdogan, uit Istanbul!’ ‘Meneer Erdogan, het kost u internationale steun, die nu al hard afbrokkelt, alsmede uw electoraat. Bovendien is de economische groei er wel zo’n beetje uit.’ ‘U verkeert op dit moment zelf in staat van oorlog!’ ‘Inderdaad. Ik ben een dictator en ik vermoord iedereen, inclusief mijn eigen Alevieten. Religie, afkomst, geld, huidskleur of honger naar macht doen er namelijk niet toe als je aan de macht wilt komen en daar blijven. Er is dan ook maar één groot verschil tussen u en mij, meneer Erdogan.’ ‘En dat is?’ ‘U wilt graag dicator worden. Ik ben er al jaren één.’