Een troonrede van niks

De Rutte van 1845 heette Floris Adriaan van Hall. Ook hij stelde zijn soeverein een slap verhaal ter hand dat deze bij wijze van troonrede in de Ridderzaal moest voorlezen.

De Nieuwe Rotterdamsche Courant behoefde waarlijk niet den bal op te werpen der vooronderstelling dat de heer Van Hall de steller der troonrede zijn zou, Het gehele stuk ademt de onkieschheid, de verwatenheid, de wijsbegeerte, de onbeschoftheid, den transactiegeest van den verdediger der slechte grondwet en der bedorven aardappelen. Wil men die troonrede lezen zonder stuiptrekkingen of flauwten, men houde de aijnlfesch in de eene, de troonrede in de andere hand”.

U ziet: onze voorouders vonden ook dat alles geschreven moest kunnen worden. Uitgever C.A. Thieme kreeg een proces wegens majesteitsschennis aan zijn broek, dat hij uiteindelijk voor de Hoge Raad won. Maar dat doet er nu niet toe. Je hoeft geen voorzanger te zijn in de linkse kerk om van Ruttes tweede troonrede een flauw gevoel in de maag te krijgen. Die rede was een geestloze samenvatting van wat al in de miljoenennota te vinden was. Het bevatte niets van een visie. Het riep de Nederlanders op geen enkele wijze op om gezamenlijk de schouders eronder te zetten nu er serieus zwaar weer aan zit te komen. Het was opsommerig gezemel over een regenbui die misschien wel komt, terwijl in de verte al het geloei te horen is van de aanwakkerende storm. Als wij de commentator van de Arnhemsche Courant mogen geloven – het was overigens diens onbekookte zoon – dan werd Van Halls troonrede ten minste nog gekruid door onkieschheid, verwatenheid en onbeschoftheid, in die van Rutte is alleen transactie-geest (met iedereen dealtjes willen maken) te vinden. Aan wijsbegeerte kwam de premier zeker niet toe.

Inderdaad, het was een troonrede van niks, je kunt er alleen maar een flauw gevoel aan overhouden. Wilders noemde de troonrede een “serieus stuk”, maar ik denk dat de gemiddelde Nederlander er schouderophalend aan voorbij gaat, aan dat  serieuze stuk. Tegelijk klinkt vaag een dreigende echo van het verleden. Is dat schouderophalen inderdaad wat er in de boezem des volks omgaat? Hier is nóg een oud krantenstukje, ditmaal uit de Augsburgsche Allgemeine Zeitung van 1842. Door onze correspondent Heinrich Heine. Over de toestand in Frankrijk. Even vertalen:

Het is overal stil zoals in een winternacht met sneeuw –