Een verbouwing van Rutte III ligt het meest voor de hand

Het hoeft allemaal niet zo ingewikkeld te wezen: een meerderheid van de kiezers heeft haar vertrouwen uitgesproken in Rutte III. De formatie kan dus beperkt blijven tot een verbouwing van het kabinet, zó dat het de nieuwe verhoudingen in de Tweede Kamer weerspiegelt. Het CDA moet inleveren, D66 ziet haar positie versterkt.

Het ligt bijvoorbeeld voor de hand dat Wouter Koolmees het ministerie van Financiën krijgt. Hij heeft er een groot deel van zijn leven in topbanen gewerkt. En er valt uit de universiteiten wel een geschikte D66-professor of bestuurskundige te peuren om de baan van Ferdinand Grapperhaus over te nemen, die alles bij elkaar toch minder geschikt bleek voor de politiek. Dat geldt trouwens net zo goed voor Wopke Hoekstra, die de afgelopen weken zijn eigen overtuiging bevestigd zag dat hij als bestuurder beter op zijn plaats is dan als partijleider. Het hoeft niemand te verbazen als hij in de komende maanden de pleitvaart neemt. Er zijn in binnen- en buitenland genoeg banken die zo’n voormalig minister van Financiën wel aan boord willen hijsen.

Ongetwijfeld zal het CDA het pijnministerie van Coronazaken gaarne aan een andere partij gunnen. Voor Hugo de Jonge is zó een burgemeesterspost in een middelgrote gemeente te vinden. Omgekeerd wil D66 dan wel een pion in het kabinet offeren, die de afgelopen jaren minder sterk bleek.

Op zo’n manier krijgt Pieter Omtzigt dan toch vrij spel. Je weet niet hoe dat afloopt. Hij kán op zijn gezicht vallen maar wellicht óók de partij uit het slop trekken door de vernieuwde relatie tussen burger en staat uit zijn recente boek centraal te stellen. Dat zou een prima smeermiddel zijn voor een succesvolle formatie. Er staat veel in dat D66 toelacht en waar de VVD moeilijk serieus bezwaar tegen kan maken.

De ChristenUnie komt gewoon langszij. Je zult zien dat Gert-Jan Segers van de week al naar de markt loopt voor meloenen. Als hij iets te veel moeilijkheden maakt over voltooid leven of zo, dan trekt Rutte onmiddellijk de kaart van Volt of van de PvdA, die niets meer te verliezen heeft nu vier jaar oppositie ook al niet beloond is. Seegers kiest eieren voor zijn geld als puntje bij paaltje komt.

Dit is de logische en meest voor de hand liggende gang van zaken, vooral als het de politici menens was toen ze zeiden dat Nederland in deze crisissituatie snél een nieuwe regering nodig heeft. Of die in staat zal zijn de grote uitdagingen van dit decennium werkelijk het hoofd te bieden, is vers twee. Ooit – in 1957 – behaalde de Duitse CDU in West Duitsland een mega-overwinning onder de leuze Keine Experimente. Dat geeft de stemming onder de meerderheid in ons land goed weer.

De sociaaldemocratie heeft in al haar verschijningsvormen klop gehad. Boos Nederland zoekt zijn heil bij extreemrechts. Dat heeft – als je PVV, Forum en JA21 bij elkaar optelt – zijn positie versterkt. De zoekers van schuldigen, de aanwijzers van zondebokken, de racisten en de cryptofascisten vormen het belangrijkste oppositieblok. Daar zijn we lekker mee.

Voor het overige: je zult maar op je 28e bij je ouders wonen omdat je ondanks een redelijke baan toch met de liefde van je leven niet aan een huis kunt komen. Je zult maar vast zitten in een schuldencarrousel. Je zult maar als jongere acute psychische hulp nodig hebben en afhankelijk zijn van een armlastige gemeente. Je zult maar als senior afgescheept worden met minimale thuiszorg. Je zult maar in Groningen wonen. Je zult maar…

Enfin, begin volgende week is er weer zo’n persconferentie van Mark en Hugo…

Voor het overige ben ik van mening dat de toeslagenaffaire niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen. En de kwestie rond het Groningse aardgas evenmin.