Een waardevolle frikandel

Veel Nederlanders hebben een vaste patatboer. Ik ook. Een bezoekje naar een andere voelt zelfs een beetje als vreemdgaan. Waardoor ik eens in de zoveel tijd op dezelfde toonbank in dezelfde toko precies €1.50,- neerleg voor Neêrlands culinaire ‘hoogstandje’: de frikandel. Vreemd, want bij de Turk om de hoek betaal ik maar een euro, terwijl ik bij de bandieten op het station €2,- kwijt ben.

Kwaliteitsverschil, zou je denken. Een frikandel bestaat echter uit circa 15% varkensvlees, 40% kippenseperatorvlees en een nog nader te bepalen percentage paardenvlees. Je hoeft je geen econoom te zijn om te zien dat deze marges geen euro verschil kunnen opleveren. Waar zit die prijs/waardeverschil dan?

Wereldkampioen Als het gaat over de waarde van ons voedsel hebben wij Nederlanders het goed getroffen. We zijn er zelfs wereldkampioen in! Er is geen ander land in de wereld dat beter voedsel heeft voor een lagere prijs dan wij hier in Nederland. Deze ongekende welvaart heeft zo zijn effecten en toont zich in een grote diversiteit. De keuze is reuze en laat dat kiezen nu verdomd lastig zijn. Het duurt dan ook even voor ik bij de patatboer stamelend mijn bestelling heb uitgesproken. Ga ik vandaag voor: een frikandel speciaal, een viandel, een frikandel pinda, een pikanto of toch de normale frikandel?

De rijkdom die wij treffen als ‘wereldkampioen’ heeft ook een keerzijde, elk dubbeltje heeft twee kanten. Economieles nummer 1 leert ons dat wanneer er iets in overvloed is, de exclusiviteit van het product daalt en daardoor ook de interesse in het product. De waarde van dit desbetreffende product zal met de interesse meedalen. Vraag mensen op straat wat een normaal Nederlands gezin eerder verspilt: een frikandel of een stukje biefstuk? Het resultaat staat denk ik al vast. Het is simpel, de frikandel is een stuk gewoner dan een biefstuk en is wat dat betreft een stuk minder speciaal. Daar kan zelfs geen klodder mayo, een flats curry en een lepel uitjes tegen op.

Prijskaartje De kans dat uiteindelijk de frikandel de gang naar de prullenbak vindt is een stuk groter dan het stukje biefstuk. Terwijl het nota bene praktisch hetzelfde product is. Het bevat vlees, er hebben dieren voor geleefd en er is veel energie in gestopt om te produceren. Het heeft alleen een ander prijskaartje, waardoor het per direct een gedegradeerd product is. Of we dit nu willen of niet.

Ooit zijn wij begonnen om producten een prijskaartje te geven, zodat alles een financiële waarde heeft. In sommige gevallen, zoals van de frikandel, heeft dit slecht uitgepakt. De reden waarom je op het station 33% meer betaalt dan bij mijn vaste patatboer is de niche. Het is namelijk echt niet het product waarvoor je betaalt, maar het feit dat je snel iets te eten wilt hebben en er praktisch niets anders in de buurt is. De echte waarde van een frikandel zit hem niet in de financiële prijs, maar in het feit dat mensen waarde hechten aan het kopen van een snack. Zoals na een zware werkdag of een goede sportraining. Zo koop ik met plezier om de twee weken een verrimpelde frikandel in een langwerpig bakje met een geruite onderkant in een duf papieren zakje met de opdruk ‘eet smakelijk’. Een ritueel dat mij meer dan €1.50,- waard is. Het staat symbool voor mijn ‘ultieme’ zondag.

Dat uiteindelijk het laatste stukje in de prullenbak belandt, omdat ik vol zat? Och, het was maar €1.50,- en de beleving werd er echt niet anders van… Helaas.