Einde van de democratie?

Het ging al steeds beroerder met de democratie maar het laatste half jaar is het nog eens extra hard achteruitgegaan met de heerschappij (cratie) van het volk (demo). De Amerikaanse denktank Freedom House deed onderzoek onder 398 experts in 192 landen van de wereld. Hoewel het onderzoek een beetje dubieus is (gemiddeld 2 mensen per land) en de feiten eigenlijk wel bekend zijn blijft het interessant om naar het rapport te kijken.

In landen waar het al slecht ging met de democratie werden de duimschroeven extra aangedraaid. In ‘vrije’ landen als India en Polen werden steeds meer demonstraties verboden en nam het politiegeweld ernstig toe. En in niet vrije landen als China, Rusland en Turkije was de toename van repressie enorm. Noodwetten, noodtoestanden of gewoon willekeurig politie-ingrijpen zijn aan de orde van de dag.

In ons eigen land kennen we ook wel stromingen die het -hoewel niet openlijk- niet erg op hebben met democratie. Wilders met zijn partij zonder leden, Nagel die dit weekend zijn favoriete kandidaat voor het lijsttrekkerschap 50Plus liet “winnen”, een kabinet dat vergaande noodwetten aan ons opdringt. Het is natuurlijk allemaal niet zo erg als wat er in Wit-Rusland of op de Filipijnen gebeurt maar geeft wel aan dat de democratie zijn beste tijd heeft gehad.

Moeten we de reden ervan zoeken in de machtswellust van potentaten als Trump, Bolsonaro, Poetin, Xi, Duterte, Modi, Erdogan of is er iets anders aan de hand? Zijn het de mensen die hen aan de macht hielpen in ‘democratische’ verkiezingen? Gaat het erom of en hoe deze mensen zich laten informeren voordat ze stemmen op een (semi-) dictator? De kern van het probleem zit hem in de media, de sociale voorop. Zodra er geen onderscheid meer kan worden gemaakt tussen wat waar en wat fake is, zijn we aan de heidenen overgeleverd.

We zingen met z’n zeshonderden in een kerk in Staphorst, houden illegale feesten in Velserbroek of Zaltbommel, hebben schijt aan het dragen van mondkapjes in de supermarkten. Mogen we dan klagen als Rutte de macht grijpt en ons straks allemaal met de ME het Malieveld afjaagt, Facebook en Twitter op zwart zet en de verkiezingen uitstelt tot 2024?

Natuurlijk mag dat, dat moet zelfs. Maar een volk laten heersen dat zich weigert goed te informeren over wat er speelt en wat echt nodig is, lijkt ook niet echt de oplossing.

Een minuut voor twaalf: laat verstand en solidariteit heersen