Eindelijk vakantie!

Niets in deze wereld is nog wat het was, maar dat kan ook niet anders. Volgens de Duitse filosoof Spengler leven wij in een Faustische cultuur, waarin alles rusteloos beweegt. Zo kan het gebeuren dat kwaliteitskranten opschuiven richting debiliteit. Leest u bijvoorbeeld de lovende commentaren van NRC, Trouw en Volkskrant, die worden getoond naast de ingang van het Beatrixtheater aan het Utrechtse Jaarbeursplein. ‘Overdonderend’, ‘Verplettert het publiek’ en ‘Niet minder dan een sensatie’ noteerden ze respectievelijk over de nieuwste Joop van den Ende-musical. Onderaan de muur staan vijf sterren van Jacques d’Ancona, daarmee moet je het als cultuurliefhebber doen anno 2021.

‘Eindelijk vakantie!’ was de titel van een album dat de Vlaamstalige rockband Gorki rond de eeuwwisseling uitbracht. ‘Er is geld en olie, voor nog honderd jaar, en dan is het afgelopen, de rapen zijn gaar’, klinkt de hese, melancholische stem van zanger Luc de Vos op een van de nummers. Tijdens de warme zomer van 2001 kwam dergelijk politiek engagement in de popmuziek mij archaïsch voor. Mentaal leefden we nog in de jaren negentig, de geschiedenis leek voorbij, een toekomst bestond niet. Wanhopig stortten we ons half september van dat jaar in de oorlog tegen terreur, het was tenminste iets.

Inmiddels is de geschiedenis terug, en daarmee de angst voor de toekomst. Waarschijnlijk is het officiële culturele leven daarom zo saai. Kunst moet verbinden en bruggen slaan, anders krijg je geen subsidie. In de kleffe benauwdheid die hierdoor ontstaat, ontmoeten Jacques d’Ancona en kunstredacties van serieuze kranten elkaar. Ondertussen gaat de echte cultuur gewoon zijn gang. ‘Deze sticker bedekt nazi-propaganda’, las ik op een sticker die over een andere sticker op een lantaarnpaal werd geplakt. Rusteloze, Faustische cultuur: we willen elkaar allemaal overheersen. Gaat u rustig slapen, het is eindelijk vakantie, tegen september bent u opgeladen voor de strijd.