Europa is net het oude Duitse keizerrijk

Dinsdagavond kwam Peter Altmaier weer eens aan het woord. Deze Duitse politicus is fractiesecretaris van de CDU en als zodanig de contactpersoon tussen de christendemocraten in de Bondsdag en kanselier Merkel. In voortreffelijk Nederlands legde hij uit dat Nederland nog een week heeft om aan de begrotingseisen van de Europese Unie te voldoen. Kernpunt daarvan is de drieprocentsnorm.

Altmaier was te beleefd en te voorzichtig om daaraan toe te voegen dat het nu gevallen kabinet deze vorm van zuinigheid de afgelopen achttien maanden op hoge toon van andere landen had geëist en dat het hele idee van die drie procent een jaar of zestien terug in ons land is ontstaan.  Daarmee bepaalt de Europese Commissie de bandbreedte van de Haagse beslissingsbevoegdheid. Wij hebben blijkbaar min of meer onwillekeurig soevereiniteit ingeleverd bij een ongekozen college van hoogwaardigheidsbekleders die ooit door de regeringen van de lidstaten zijn aangewezen. Het is in dit verband nuttig om vast te stellen dat de veelgeroemde Neelie Kroes tot dit gezelschap behoort tot de club die de bezuinigingen afdwingt. Er bestaat wel een Europees Parlement maar dat is een leeuw zonder tanden. Die kan de Europese Commissie maar op zeer beperkt terrein terugfluiten.

Waar lijkt dat op? Waar hebben we dat nog meer meegemaakt? De Europese Unie van nu begint steeds meer te lijken op het Duitse keizerrijk  zoals Bismarck dat heeft vormgegeven. Ook dat was eigenlijk een statenbond  van meer dan dertig koninkrijken, groothertogdommen, gewone hertogdommen en zelfs vrije steden. Staatshoofd van dit geheel was de Duitse keizer, die de rijkskanselier en zijn regering aanwees. Al vanaf de oprichting in 1871 kende dit keizerrijk algemeen mannenkiesrecht. In de hoofdstad Berlijn vergaderde de Rijksdag die volgens dit systeem gekozen was.  Er vonden heftige debatten plaats en Bismarck draafde regelmatig op om zijn beleid uiteen te zetten. Alleen: de rijksdag kon de regering nooit afzetten. Die werd immers benoemd door de keizer en alleen door hem. Al die vorstendommetjes hadden de vrijheid om hun interne zaken te bedisselen. Zij kenden geen van allen een staatsvorm die de democratische toets kon doorstaan. Dat algemene kiesrecht gold alleen voor de machteloze rijksdag. En het waren de keizer en zijn kanselier die de bandbreedte bepaalden binnen welke de Duitse deelstaten hun zaken konden regelen.  En als het moest ging het ook dwars tegen de meerderheid van de Rijksdag in.

In die richting gaat de Europese Unie momenteel ook. De burgers worden afhankelijk van een supranationale overheid die nauwelijks democratisch wordt gecontroleerd.  Het Duitse keizerrijk is geen goed voorbeeld ter navolging. Daarom moet Europa zo snel mogelijk gedemocratiseerd worden.  Er moet een grondwet komen die uitgaat van de volkssoevereiniteit van alle Europeanen. Met een Europese Commissie die het vertrouwen nodig heeft van het Europees Parlement. Alleen zo is het Europese project en daarmee onze welvaart te redden. Want die twee zijn onverbrekelijk met elkaar verbonden – wat volksmenners van links en rechts ook mogen roepen.