Europa: 'Mag 't 'n onsje minder zijn?'

‘Europees wat Europees moet, nationaal wat nationaal kan’. Zo luidt het mantra dat het kabinet Rutte-Asscher heeft gekozen voor het uitzetten van zijn Europa-beleid. “De tijd van een ‘ever closer union’ is voorbij”, schrijft minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken deze week in een brief aan de Kamer.

De brief is bedoeld als antwoord aan al die eurosceptici die vinden dat Nederland teveel naar de pijpen van ‘Brussel’ danst. Een lijst van 54 Nederlandse actiepunten is opgesteld om duidelijk te maken, dat dit kabinet korte metten zal maken met de regel- en bemoeizucht van al die eurocraten in Brussel. Het BurgerforumEU staat door deze inzet in z’n hemd met zijn oproep tot een referendum over het Nederlandse EU-lidmaatschap, zo lijken Rutte c.s. te willen communiceren.

Schoolmelk Maar klopt dat beeld? Zet dit kabinet werkelijk de hakken in het zand? Ja, zo blijkt uit de lijst van ‘actiepunten’, de verstrekking van schoolmelk en schoolfruit heeft geen grensoverschrijdende dimensie . Dus dat is nationaal beleid. Hetzelfde geldt voor het beheer van onze bossen, het lawaai langs het spoor en de weg, de veiligheid van tunnels en de duur van het zwangerschapsverlof, om nog een paar andere ‘beleidsterreinen’ te noemen.

Tegen dit alles valt weinig in te brengen. En Nederland doet er ook goed aan in dit soort gevallen op de rem te trappen. Maar  snijdt het werkelijk hout, zijn daarmee de piketpalen weer van Brussel naar Den Haag verplaatst? Of heeft de olifant een muis gebaard?

Minister Timmermans geeft daar in zijn brief zelf het antwoord op. De financieel-economische crisis heeft geleerd, zo schrijft hij, “dat meer Europees toezicht, monitoring en handhaving nodig is om de eurozone goed te laten functioneren”. Anders gezegd: hoeveel de Nederlandse regering besteden wil is een Europese zaak geworden.

Maar het blijft daar niet bij. Ook als het gaat om energie, klimaat, asiel, interne markt, defensie, belastingfraude is “Europese samenwerking hard nodig”. Dus op terreinen waar het er toe doet is Europa niet alleen onvermijdelijk, maar ook zeer gewenst.

Verstand Ik ken Frans Timmermans als een bekwaam mens. Spreekt niet alleen zijn talen goed, hij heeft ook veel van verstand van het buitenland. Zeker van het stuk buitenland, dat Europa heet. Europa, Europese samenwerking, loopt eigenlijk als een rode draad door heel zijn carrière. Hij weet als geen ander dat Nederland niet zonder Europa kan. Andersom wel.

Toch wil hij met de brief de eurosceptici paaien. Tegen beter weten in. En dat is altijd een beetje het hopeloze van het Europa-debat in Nederland: eigenlijk voluit kiezen voor een toekomst in en met Europa, maar toch in ieder geval de schijn proberen op te houden dat ‘Den Haag’ niet onder doet voor ‘Brussel’.

Thuisfront Jammer genoeg blijft in de brief over de overdreven regelzucht van de EU dit onbelicht: Europa zit straks – na de toetreding van Kroatië – opgescheept met een voorzitter en 27 overijverige Eurocommissarissen. Allemaal nationale kopstukken uit de lidstaten,  die voor het thuisfront maar wat graag met eigen plannen en richtlijnen een stempel op de Europese geschiedenis willen drukken.

Maar er is in Europa geen werk voor 28 beleidsmakers. Een afgeslankte commissie naar het model van de Europese Centrale Bank zal een beter middel zijn tegen de stortvloed van overbodige regelgeving.

Kortom, zet het mes in het aantal commissarissen. En stop met die kruideniersmentaliteit van mag ’t ’n onsje minder zijn?  Wees juist eerlijk over de rol en betekenis van Europa en ga zo voor ‘het volle pond’.