Facebook beschermt digitale potloodventers

Seksuele intimidatie jegens vrouwen bestaat in 2019 nog steeds is door internet misschien wel erger dan ooit tevoren. Lees hoe meisjes en vrouwen in Nederland opgroeien.

Het is zomer 1981. De pas 12 jaar geworden Anja (fictieve naam) gaat voor het eerst naar de middelbare school. Anja is een lief, onschuldig, vlijtig lerend meisje dat thuis graag nog met Barbie-poppen speelt. Ze is geboren in een typisch Limburgs dorpje, waar ze ook haar lagere school bezocht. Die zomer echter verandert er veel voor haar: voor het eerst in haar leven zal ze naar de middelbare school moeten in een verderop gelegen stad. Zoals de meeste kinderen op die middelbare school zal Anja per fiets naar school gaan. Om van haar dorp naar de stad te fietsen, moet ze over een lange, eenzame weg die tussen velden ligt. De reis duurt ongeveer 25 minuten.

Anja heeft inmiddels kennisgemaakt met haar nieuwe klasgenoten. De meesten komen niet uit haar dorp en ze heeft ook een afwijkend lesrooster waardoor ze de route vaak alleen moet fietsen. Op zich zou dat geen enkel probleem moeten opleveren.

Op een dag fietst Anja terug met een mede-leerlinge die twee jaar ouder is. Ellie (fictieve naam) vertelt Anja aan het begin van de route dat ze veel angst kent om in haar eentje door de velden te fietsen omdat ze al herhaaldelijk last heeft gehad van een meneer op een brommer die zijn broek laat zakken wanneer ze hem passeert. Anja zegt tegen Ellie ‘we zijn met z’n tweetjes, dus het komt wel goed’.

De twee onschuldige meisjes beginnen vol goede moed aan hun fietsroute. Ze praten 1001 verhalen over ‘meisjesdingen’. Zoals over de muziek van Doe Maar, over de vakantie naar Frankrijk en over de mode van dat moment. Ellie vertelt ook aan Anja dat ze voor het eerst ongesteld is geworden. Anja heeft daar nooit van gehoord en Ellie legt haar uit wat dat betekent.

Anja vertelt Ellie op haar beurt over vreemde gebeurtenissen op school waar ze niet van gecharmeerd is. Het gaat erom dat de mannelijke gymnastiekleraar elke keer na het sporten de meisjes onder de douche komt controleren. Anja vind dit niet prettig, want die leraar kan haar gewoon naakt zien staan. Ze vertelt aan Ellie dat ze eraan denkt om hiertegen te gaan protesteren. Ellie geeft aan dat ze dat nooit zou durven. Giechelend fietsen ze door.

Na een tijdje beginnen ze zangspelletjes te doen, ze fietsen dan al over de lange, afgelegen weg tussen de velden. Opeens schrikt Ellie zich een hoedje… Ellie ziet de potloodventer in de verte op z’n brommer rijden. Hij komt de meisjes tegemoet. Anja zegt Ellie dat ze niet moet huilen of schrikken en dat Anja haar wel zal beschermen.

Twee minuten later passeren ze inderdaad de potloodventer die de twee jonge meisjes tracht te choqueren. Anja gebiedt Ellie door te fietsen, terwijl zij de man aanspreekt. Ze zegt tegen de man ‘zo’n kleine heb ik nog nooit gezien’, waarop de man boos en verward heel snel zijn broek optrekt en de andere kant oprijdt…

Vele jaren verstrijken. Het is februari 2019. Anja is inmiddels 49 jaar en feitelijk een lopend voorbeeld van de #metoo-campagne geworden. Vanaf haar 6e heeft ze te pas en te onpas moeten omgaan met ongewenst seksueel geweld, variërend tussen verkrachting-aanranding-ongewenste intimiteiten-potloodventers, etcetera. Met de komst van het digitale tijdperk heeft Anja er een nieuwe groep belagers bij gekregen: de zogenaamde ongewenste ‘dick pic’-verstuurders. Anja zit op Facebook en heeft een account met zo’n 3000 volgers. Ze neemt alleen nieuwe vriendschapsverzoeken aan van mensen die gedeelde vrienden hebben, zodat ze ‘safe’ zit.

Desalniettemin ontvangt Anja via de chatdienst Facebook messenger veel ongewenste berichten en foto’s. Anja geeft altijd meteen aan “ik chat niet”. Sommige mannen accepteren dat, anderen menen echter dat ze vervolgens kunnen beginnen met uitschelden en nog erger. Dergelijke mannen blokt Anja onmiddellijk. Ze heeft ondertussen al veel ongewenste naaktfoto’s ontvangen van mannen die soms zelfs naaktfoto’s van hun partners meesturen.

Op een dag ontvangt Anja ‘dick pic’ nr 25. Ene X.X. uit België stuurt haar eerst een foto van zijn blote torso en daarna de dick pic. Anja denkt… “alweer” en vraagt de man waarom hij dat doet. Hij geeft aan “ik wil je opgeilen”, waarna Anja duidelijk maakt daar niet van gediend te zijn en dat zij daarvoor hem niet nodig heeft. Ook merkt Anja op dat de twee toegestuurde foto’s niet met elkaar overeenkomen betreffende lichaamsbeharing, dus zegt ze “je foto en je profiel is fake”.

Vervolgens start X.X. een scheldkanonnade van de ergste soort. Hierop besluit Anja om het profiel en gesprek te rapporteren bij FB. Tevens meldt ze hem aan dat ze zijn naam en foto openbaar zal maken op Facebook. Dit doet Anja ook. De “dick pic” van X.X. verschijnt op haar Facebook-pagina en reageerders stellen dat de man moet worden gestopt.

Dan ontvangt Anja een mailtje van Facebook met de mededeling dat ze haar geblokkeerd hebben en dat het netwerkbedrijf de zaak gaat onderzoeken. Anja weet dat ze het niet had moeten doen en kan zich vinden in een tijdelijke blokkade in de overtuiging dat de dader een permanente blokkade zal krijgen. Tot haar verbazing ontvangt zij echter zelf van Facebook een mail met de mededeling dat ze permanent geblokkeerd wordt en nooit meer op Facebook mag terugkeren. Geen waarschuwing of eerste straf, meteen voor altijd stop.

Samen met haar dochter zoekt Anja het profiel op van de dader en tot haar verbazing ziet ze dat hij wel nog steeds toestemming heeft van Facebook om het sociale netwerk te gebruiken. Geen blokkade voor de dader….

Anja snapt het niet. Ok, ze had misschien niet voor eigen rechter mogen spelen en een dag geschorst moeten worden, maar zíj is wel het slachtoffer. Net als toen ze 12 jaar oud was en er een potloodventer tegenover had stond, stond er nu een digitale potloodventer tegenover haar. En weer werd dat niet gestraft en ging de dader vrijuit. Anja mailt nogmaals met Facebook met het hele messengergesprek, maar het bedrijf geeft geen krimp.

Waarom straft Facebook deze viezerikken niet? Waarom is het voor Facebook wel verachtelijk wanneer een slachtoffer een dick pic openbaar weergeeft, maar niet wanneer daders vrouwen ongewenst dick pics sturen via Messenger? Facebook moet stoppen vrouwen in dit #metoo-tijdperk niet te steunen!