Factcheck: vrijgezelle Syrische vluchtelingen

Zondag 9-7: CORRECTIE In onderstaand artikel interpreteer ik “de meeste” als “meer dan de helft”. Ongeveer 75% van de mensen blijkt een andere interpretatie te hebben, die beschouwen het als “de grootste groep”. Bij het volgen van die laatste interpretatie is het  aannemelijk dat de grootste groep Syrische vluchtelingen man, jong en vrijgezel is. De stelling is niet meer volledig te controleren omdat er nergens uitgesplitst gepubliceerd is wie van de Syrische vluchtelingen wel of niet vrijgezel zijn.

De opmerking dat “relatief hoogopgeleid” makkelijk verkeerd te interpreteren valt blijft van kracht. Tevens blijkt de uitdrukking “de meeste” ook verwarring te kunnen veroorzaken. Of deze stelling aannemelijk of  niet waar  is hangt nu niet meer af van de feiten maar van hoe je de tekst interpreteert. Geen geschikt onderwerp dus voor een factcheck.

Hieronder de factcheck die ik deed waarbij ik “de meeste” heb geinterpreteerd als “meer dan de helft”.

Einde correctie.

Op 1 juli publiceerde de Volkskrant het artikel  Smoorverliefd op een Syriër. Het artikel omschrijft een aantal relaties tussen een Syrische man en een Nederlandse vrouw. Ook worden er achtergronden gegeven. Leuk om te lezen.

Wat is het probleem? Het artikel begint met de volgende inleiding:

De anti-immigratie Twitteraars vonden hierin een bron van fakenews, verspreid door de Volkskrant. Hun voornaamste twijfels liggen bij het “relatief hoogopgeleid” zijn. Omdat ik niet alleen maar artikelen wil factchecken die negatief spreken over asielzoekers ben ik hier mee aan de slag gegaan.

De stelling is: ‘ De meeste Syrische vluchtelingen zijn man, jong, vrijgezel en relatief hoogopgeleid.’

Conclusie De stelling wordt door mij beoordeeld als  niet waar.

De auteurs van het artikel waren niet betrokken bij het opstellen van deze tekst. Die is van de pen van de eindredactie. De eindredactie heeft het aantal jonge vrijgezelle mannen onder de Syrische vluchtelingen overdreven. Tevens hebben ze de indruk gewekt dat het om hoogopgeleide vluchtelingen gaat, terwijl er alleen een vergelijking wordt gemaakt met de vluchtelingen uit Eritrea.

Rectificatie is wat mij betreft gewenst, aangezien het om een gevoelig onderwerp gaat en de betrouwbaarheid van de Volkskrant van het grootste belang is.

De factcheck Voor de factcheck heb ik de stelling opgesplitst in een een aantal losse stellingen, die ik een voor een ga behandelen.

Stelling: de meeste Syrische vluchtelingen zijn jonge mannen Als we kijken in  CBS StatLine  zien we dat in 2015 42% van de Syrische asielzoekers een man van tussen de 18 en de 35 was. Ik beoordeel deze stelling dus als  niet waar. Het is echter wel zo dat dit een bijzonder grote groep is.

Stelling: de meeste Syrische vluchtelingen zijn vrijgezel Aan de  cohortstudie asiel  van het CBS kunnen we niet eenvoudig zien hoeveel Syrische statushouders vrijgezel zijn, aangezien het kan zijn dat ze een partner in het buitenland hebben. In ieder geval is ongeveer 30% alleenstaand. Overigens is dat voor alle Nederlanders ongeveer 15%. Ik beoordeel deze stelling als  niet waar.

Stelling de meeste Syrische vluchtelingen zijn relatief hoogopgeleid Voordat we hier naar kunnen gaan kijken moeten we beslissen wat we met het woord “relatief” bedoelen. In het artikel wordt de vergelijking gemaakt met Eritreeërs, en het is dus relatief ten opzichte van vluchtelingen met een andere afkomst. Dit is bevestigd door een van de auteurs van het artikel.

Voor asielzoekers in opvang zien we het volgende:

Hieruit blijkt dat Syrische asielzoekers inderdaad relatief hoogopgeleid zijn als we ze vergelijken met asielzoekers uit Irak, Eritrea of Afganistan. Ik beoordeel deze stelling daarom als  waar.

Stelling: de meeste Syrische vluchtelingen zijn man, jong, vrijgezel en relatief hoogopgeleid Dan nu mijn oordeel over de oorspronkelijke stelling. Meer dan de helft van de Syrische vluchtelingen is geen jonge man en is geen vrijgezel. Daar gaat het al mis. Vergeleken met andere groepen vluchtelingen zijn ze wel relatief hoogopgeleid. Hoe we deze getallen ook combineren, nooit zal een meerderheid al deze aspecten hebben. Ik kan niet anders dan de gecombineerde stelling ook als  niet waar  beoordelen.

Rectificeren dus? Ja. Niet omdat in het artikel zelf zaken staan die niet kloppen, maar omdat veel mensen niet verder komen dan de kop en de introductie. Deze mensen kunnen wel degelijk een verkeerd beeld hebben gekregen van de situatie.

We moeten we in deze tijden van fakenews extra zorgvuldig zijn. Ik stel de volgende tekst voor:

Wat zeggen de auteurs van het artikel? Anneke Stoffelen, die het artikel samen met Irene de Zwaan schreef, heeft aangegeven dat de betreffende inleiding is toegevoegd door de eindredactie, niet door de auteurs. Ze geeft ook aan dat er waarschijnlijk “veel” had moeten staan in plaats van “de meeste”. Verder heeft ze verduidelijkt wat er met “relatief hoogopgeleid” bedoeld werd. Bedankt daarvoor!

Moet je nog iets kwijt? Ja, ik wil nog zeggen dat het hier om statistieken gaat. Er zijn zeker jonge, vrijgezelle en hoogopgeleide mannen die uit Syrië hierheen gevlucht zijn. Statistieken zeggen nooit iets over een individu.