Feminisme is ook een mannenzaak

Dit hier vanavond – drie mannen als sprekers en twee mannen als gespreksleiders terwijl de vrouwen in het publiek moeten luisteren en na afloop misschien een vraag mogen stellen – is werkelijk een schandaal. Het debat dat zometeen gaat plaatsvinden is qua opzet eigenlijk de puurste vorm van vrouwenonderdrukking. Het is een regelrechte belediging.

Op 17 februari 2014 sprak Zihni Özdil deze tekst uit tijdens een bijeenkomst in Spui25 met de titel ‘Feminisme is ook een mannenzaak’. V.l.n.r. Zihni Özdil, Jaap Kooijman, Willem Bosch, Hugo van Dam, Jesse Rutters

Goedenavond allemaal. Ik wil de organisatie heel erg bedanken dat ze mij heeft uitgenodigd om hier te spreken en ik wil u bedanken voor uw aanwezigheid.

Maar toch ben ik vanavond hier onder protest.

Daders Toen ik werd benaderd om te spreken reageerde ik meteen door te zeggen dat het echt niet kan dat er alleen mannen in het panel zitten. De organisatie hield echter voet bij stuk.

Ik nam toen contact op met een goede vriendin van mij, een wetenschapper en activist, en ik vroeg haar om advies. Want mijn gevoel en verstand zeiden, ‘Zihni, niet meedoen, dat wordt alleen maar meer olie op het vuur en dat wil je niet’.

Maar mijn vriendin zei: ‘Zihni je moet wel gaan. Als jij niet gaat komt er een andere man in jouw plaats en zal hetgeen jij wil zeggen helemaal niet gezegd worden.’

En hetgeen ik wil zeggen is het volgende.

Feminisme is wel degelijk een mannenzaak. Waarom? Omdat wij mannen de daders zijn.

Mannen hebben door de eeuwen heen bijna overal op de wereld vrouwen onderdrukt, gemarginaliseerd, gemuilkorfd, bedekt, gereduceerd tot seksueel object enzovoorts. En dat doen wij mannen vandaag nog steeds.

Doorgeschoten boerka-relativisten Mede vanwege het ‘de vrije markt bepaalt alles dus als je tegen glazen plafonds aanloopt is het vast ook wel je eigen schuld’-mantra dat na de Koude Oorlog gemeengoed is geworden, is feminisme tegenwoordig vooral een woord dat bij velen – vooral mannen – kortsluiting oplevert.

En voor zover er nog mensen zijn die zich feminist noemen, zijn er nog maar weinigen onder hen die consistent zijn. Want helaas is het 21e-eeuwse feminisme voor een groot deel het speelveld van de selectief verontwaardigden geworden.

Enerzijds heb je wat ik noem de wereldvreemde, doorgeschoten boerka-relativisten.

U weet wel, die types die op een bakfiets hun kinderen ophalen van een bekakte witte school om ze vervolgens naar hun pand aan de grachtengordel te brengen terwijl ze ondertussen een pitstop maken bij een macrobiotische winkel. En die bij tijd en wijl een hoofddoekje opdoen als protest tegen Wilders.

U weet wel, diezelfde types die zelf nauwelijks ‘allochtone’ buren of vrienden hebben. Of zelf wel ‘allochtoon’ zijn maar hun geïnternaliseerde waarden en hun gebrek aan objectiviteit verbloemen. Het liefst met ook nog wat wollig postmodern/poststructureel/postkoloniaal/post-whatever jargon er doorheen om het allemaal interessanter te laten lijken, en met droge ogen te kunnen beweren dat een bikini net zo seksistisch zou zijn als een boerka.

Maar tegelijkertijd zie je ze dezelfde soort misogyne producten bij bijvoorbeeld gereformeerden niet weg-relativeren. Want voor de doorgeschoten boerka-relativisten zijn gereformeerden wél volwaardige mensen die ook bekritiseerd mogen worden.

De onderliggende motivatie van deze betuttelracisten is dus niet veel meer dan zichzelf beter voelen dan het islamofobe gepeupel dat op Wilders stemt.

Infantiele islamofoben Anderzijds heb je de infantiele islamofoben in verschillende gradaties, die de hoofddoek gebruiken als wapen om hun racistische onderbuik mee te kunnen etaleren.

U weet wel, die types die alleen maar moslimvrouwen willen bashen door ze als ‘achterlijk’ neer te zetten.

U weet wel, diezelfde types die zo fenomenaal hypocriet zijn dat ze het structurele seksisme en de misselijkmakende misogynie van de ‘westerse cultuur’ ontkennen.

En, let’s face it, Godwin of niet, deze infantiele islamofoben zijn de nieuwe nazi’s. ‘De islam’ bestaat voor hen uiteindelijk uit een soort donkere onmensen die op het punt staan het Avondland te onderwerpen aan de sharia.

Door beide groepen heen loopt ook een aantal vrouwen dat we, ik ga er geen doeken omheen winden, Tante Tom kunnen noemen. Zij erkennen dan wel sommige feiten over westerse vrouwenonderdrukking maar claimen dat het allemaal aan vrouwen zelf ligt. Zij zetten feministen dan ook altijd weg als irrelevant omdat ze ‘te kritisch’ of niet ‘vrolijk’ genoeg zouden zijn.

Lakmoesproef Er zijn dus bijna geen echte feministen meer. Ik zeg altijd, de lakmoesproef der hypocrisie is consistentie. Daarmee bedoel ik dat als we niet hypocriet zijn, we onze eigen land, cultuur, religie enzovoorts minimaal dezelfde meetlat leggen als we dat bij anderen doen. En er zijn er maar weinigen onder ons die die lakmoesproef halen.

Want, zoals ik zei, wij mannen hebben universeel vrouwen onderdrukt en gedisciplineerd. En dat gebeurt nog steeds aan de lopende band. Ook in Nederland.

Enkele feiten:

Per week zijn er 24 aangiftes van verkrachting in Nederland. En het werkelijke aantal slachtoffers is veel hoger.

In Nederland is 12% van de vrouwen ooit verkracht. Eén op de negen vrouwen tussen de 20 en 60 jaar in Nederland is slachtoffer van langdurig geweld binnen de relatie.

30.000 vrouwen in Nederland zijn genitaal verminkt. Honderden vrouwen in Nederland zijn jaarlijks slachtoffer van eergerelateerd geweld.

In de top van de politiek, de wetenschap en het bedrijfsleven in Nederland zijn vrouwen, en helemaal zogenaamd allochtone vrouwen, nog steeds enorm ondervertegenwoordigd.

Jaarlijks ondergaan 65.000 vrouwen in Nederland zwangerschapsdiscriminatie.

Vrouwen in de Europese Unie moeten gemiddeld 59 dagen langer werken om hetzelfde te verdienen als mannen. Gemiddeld verdienen vrouwen per uur 16,2 procent minder dan mannen. En Minister Jet Bussemaker moest afgelopen mei zelfs erkennen dat Nederland ‘ver achterloopt’ bij andere Europese landen als het gaat om vrouwenemancipatie.

Mijn eigen universiteit, de Erasmus Universiteit, deelde vorig jaar acht eredoctoraten uit ter ere van haar 100-jarig bestaan. Raad eens hoeveel vrouwen daarbij zaten? 0! Zelfs hun erepromotoren waren allemaal mannen!!

Beste mensen, het is uiterst droevig gesteld in Nederland. Gaat u maar eens een keer kritisch kijken naar reclames, talkshows of soapseries. Het is een en al stereotypering, reductie en objectivering van vrouwen.

Bechdel Vrouwen in Nederland, en helemaal zogenaamde allochtone vrouwen, die kritisch zijn en zich niet conformeren aan hun door mannen geconstrueerde rol vinden we snel ‘hysterisch’, ‘zeikerds’ of onnodige onruststokers.

En over beeldvorming gesproken: mannen in de zaal, doe maar eens een keer een week lang de Bechdel-test. Wat is de Bechdel-test? Deze test is genoemd naar de Amerikaanse cartoonist Alison Bechdel die in haar stripverhaal Dykes to watch out for (1985) deze test poneerde.

Probeer het maar eens uit. Check als je een boek of strip leest, een film of serie bekijkt, hoe vaak het voorkomt dat er in het verhaal minimaal twee vrouwen zijn die

1)    een naam hebben 2)    met elkaar praten 3)    over iets anders dan een man

Ga maar een keer opletten. En wat zult u zien? De Bechdel-test wordt bijna nooit gehaald.

Met andere woorden, de duizenden jaren aan onderdrukking die wij mannen hebben gepleegd op vrouwen, is diep verweven in ons culturele DNA en is absoluut nog niet weggeveegd. De ondervertegenwoordiging en het muilkorven van vrouwen is iets dat we dagelijks doen, in allerlei domeinen.

Regelrechte belediging En dan zijn we hier vanavond in Spui25. Een debat met als titel ‘feminisme is ook een mannenzaak’.

Mensen, vrouwen hadden vanavond moeten uitleggen waarom feminisme ook een mannenzaak is. Nadia Ezzeroili, Asha ten Broeke, Shirin Musa en Annabel Nanninga hadden bijvoorbeeld met elkaar moeten debatteren. Want, met alle respect, ik ben niet geïnteresseerd in wat Willem en Jaap te zeggen hebben hierover. En, eerlijk gezegd, ook niet in wat ik te zeggen heb.

Dit hier vanavond – drie mannen als sprekers en twee mannen als gespreksleiders terwijl de vrouwen in het publiek moeten luisteren en na afloop misschien een vraag mogen stellen – is werkelijk een schandaal. Het debat dat zo meteen gaat plaatsvinden is qua opzet eigenlijk de puurste vorm van vrouwenonderdrukking. Het is een regelrechte belediging.

Net als bijvoorbeeld twee jaar geleden in Rotterdam, toen er een groot debat was over de vraag of de term ‘allochtoon’ moest worden afgeschaft. Met zes sprekers, waarvan, jawel, 0 allochtonen. En niemand die het opviel.

De organisatoren in Rotterdam hadden trouwens niet eens de moeite genomen om er een legitimatie bij te verzinnen, zoals vanavond wel is gebeurd. Dus in dat opzicht, kudos en een hartelijk applaus voor de jonge redactie van Spui 25!

Deze tekst verscheen ook op het weblog van Zihni Özdil. Volg Zihni ook op Twitter