Geef Europa meer macht over staatshuishouding

Maar nu de economie prille tekenen van herstel begint te tonen, ebt de urgentie voor hervormingen een beetje weg. Ten onrechte. Het Stabiliteitspact, het regulerend instrument van de Eurozone, zou juist meer bindend moeten worden gemaakt, en in het uiterste geval moet kunnen worden ingegrepen in nationale Lidstaten. Het huidige sanctie-instrument van boetes is tamelijk onzinnig, voor landen die toch al financieel in de problemen zitten.

Het Stabiliteitspact heeft onmiskenbaar in de afgelopen tien jaar een disciplinerende werking gehad op de Lidstaten.  Maar als het puntje bij het paaltje komt is het nauwelijks afdwingbaar. Die vrijblijvendheid is door de Lidstaten bewust zo ingevoerd. Lidstaten willen vooral de andere Lidstaten disciplineren en controleren, maar ze dulden zelf geen bemoeienis van Brussel. In goede tijden hoeft dat niet problematisch te zijn, maar niet-naleving in slechte tijden ondermijnt het vertrouwen in onze gemeenschappelijke munt.

Enkele jaren geleden is het Stabiliteitspact versoepeld, onder druk van Lidstaten en vooral van linkse partijen, die het Stabiliteitspact een keurslijf vinden. Tegelijkertijd werd afgesproken dat Lidstaten in goede tijden buffers zouden opbouwen, en dat de pensioenstelsels vergrijzingsbestendig zouden worden gemaakt. Maar die afspraken werden in economisch goede tijden snel vergeten.

De situatie in Griekenland geeft vooral in Duitsland (de paymasters van Europa) aanleiding tot discussies over het al dan niet bijspringen in geval een land failliet gaat. Het is niet helemaal ondenkbaar dat zo’n situatie zich voordoet, en in dat geval moet redding niet worden overgelaten aan het IMF, maar moet Europa zelf bijspringen. Daar tegenover moeten natuurlijk strakkere regels komen, en meer bevoegdheden voor Europees ingrijpen.

In de komende tijd moeten er strakkere regels en meer controlemogelijkheden komen voor de statistische gegevens die door de Lidstaten worden aangeleverd. In uiterste gevallen moet een Lidstaat verplicht kunnen worden de begroting aan te passen als de regels over tekorten en schulden ernstig en systematisch worden geschonden. Een soort curatele-regeling, om handhaving van de normen af te kunnen dwingen.

Meer Europese bevoegdheden is geen populair thema. Maar voor een stabiele en betrouwbare Euro, onze gemeenschappelijke munt, een noodzakelijke discussie!