Geen medelijden met de Acht van Eindhoven

Het is 2013. Ik begin mijn column met deze op het oog nogal overbodige constatering omdat het lijkt alsof volwassen Nederlanders dit niet altijd lijken te beseffen en geestelijk nog in de 20e eeuw leven. Het is 2013 en dat betekent dat wanneer u, geachte lezer, denkt te weten wat de nieuwste trend op het internet is, dit betekent dat deze waarschijnlijk alweer op zijn retour is.

Privacy? Het internet verandert ons gedrag. We schrijven meer, lezen meer verschillende bronnen, reageren, discussiëren, schelden en haten op een ongekende schaal. Daar zitten goede en slechte kanten aan, daar kun je uitgebreid over discussiëren, maar het is nu eenmaal zo. Privacy anno 2013 is niet meer de privacy waarmee wij opgroeiden in de 20e eeuw. Onze kinderen hebben dat allang begrepen. Zij zetten hun levens op websites, verversen hun profielfoto’s dagelijks, delen persoonlijke informatie met liefst zoveel mogelijk vrienden, kennissen en onbekenden. Vandaar dat mij de discussie over de privacy van de ‘Acht van Eindhoven’ nogal bevreemdt. Weblog GeenStijl deed in no-time waar de politie niet toe in staat bleek. Via sociale media achter de identiteit komen van acht jongens die begin deze maand in Eindhoven op de meest laffe manier mogelijk een voorbijganger verrot schopten.

GeenStijl zette de camerabeelden van de – in mijn ogen – poging tot doodslag op het internet, maar daar bleef het niet bij. Toen de tips over de identiteit van de daders (daders, ja! En iedereen die begint met “het zijn geen daders maar verdachten”, kan wat mij betreft opsodemieteren – de beelden spreken voor zich) begonnen binnen te komen, deelde het weblog deze met zijn lezers. De acht stonden dus met foto en naam op het net. Een verdomd sterk staaltje moderne journalistiek, zou ik zeggen, hulde!

Begrip voor de daders Maar nee hoor, Nederland zou Nederland niet zijn als niet onmiddellijk het gehuil van de policor brigade losbarstte. Die arme jongens, hun levens verwoest, dat kun je niet maken! Chris Klomp schreef er een artikel over op The Post Online dat rechtstreeks uit de jaren ’70 lijkt te zijn weggelopen. Vol met begrip voor de daders (sorry Chris, ik bedoel ‘verdachten’) en natuurlijk gif tegen GeenStijl: de “Roze Khmer”, de ware schuldige in deze zaak, de rechts-populistische erfvijand, de wortel van al het kwaad. Maar een verslaafde winkeldief mag u geen “klootzak” vinden, althans niet als u een goede baan heeft. Of zo, ik begreep het ook niet helemaal. O ja, en het slachtoffer was ook geen lieverdje, want die had misschien wel iets gezegd tegen het tuig. Zum kotzen!

Klomp vertelt ons verder vol overgave dat we niet te hard moeten oordelen over ‘de acht’ omdat geweld in ons allen zit (eerder wist hij ons naar aanleiding van de zaak Tim Ribberink ook al te vertellen dat we allemaal pesters zijn – nogmaals sorry Chris, maar toen en nu spreek je echt alleen voor jezelf). En dat diep filosofische inzicht over la condition humaine heb je pas gekregen sinds je rechtbankverslaggever bent? (“Geloof me, ik heb ze gezien.”) Als Klomps punt al hout snijdt (een nogal grote als) is het volkomen irrelevant. Het gaat er niet om of geweld in je zit, het gaat er om dat het er niet uit komt.

Moderne schandpaal Wie boeit het of ieder mens intrinsiek gewelddadig is? Van mij mag iedereen dat zijn, zolang je het maar in je houdt. Leef je lekker uit, knal iedereen af in Call of Duty of Far Cry. Hoe potentieel gewelddadig zij ook zijn, de meesten van ons  hebben nog nooit met zijn achten op straat een man in elkaar geslagen en terwijl hij versuft op de grond lag nog een half dozijn keer tegen het hoofd getrapt. Doe je dat wel en ben je ook nog eens zo stom het te doen in het licht van een camera, verdien je niet beter dan te worden genamed en geshamed. Vooral als je elke keer dat je naar de sportschool bent geweest een nieuwe profielfoto zonder shirt op je Facebookpagina knalt. Pech gehad. Daar geen behoefte aan privacy, dan ook niet als je met je maatjes probeert een willekeurige voorbijganger halfdood te schoppen. Welkom in de 21e eeuw, bitch.

Geloof me, als journalist en jurist is het ook mij in het hoofd gestampt dat privacy van een verdachte een groot goed was. Was, want die opleidingen deed ik in de jaren ’90. Pré-veiligheidscamera’s en pré-Facebookexhibitionisme. De wereld verandert en je mag hopen dat het dadergeknuffel daarmee uitsterft. Want de volgende keer bent u het die ’s nachts alleen over straat loopt of met een grensrechtervlag in de hand langs de lijn draaft.

De moderne schandpaal? Prima! Als er voor dit soort tuig – ja, Chris Klomp, dit soort “beesten” – een afschrikwekkende werking vanuit gaat, dan liever vandaag dan morgen. Om daar alvast een voorsprong op te nemen, komen ze hier nog eens. Helaas slechts zes van de acht, had ik de laatste twee namen ook, zou ik ze er zeker bij zetten: Bob Sloots, Brent Leysen, Ismail Bouziane, Jordy Moeskops, Tom Kantelberg, Brett Smits.

Volg Bart Schut ook op Twitter