Gele truiendag, dat zou het klimaat kunnen helpen

Het is vrijdag Warme Truiendag, de dag die in Nederland en België gehouden wordt om de klimaatverandering tegen te gaan door de verwarming een paar graden lager te zetten. Dat klinkt als een prachtactie en dat vindt de organisatie, het Klimaatverbond, zelf ook: “De warme trui staat symbool voor alles wat mensen nu zélf kunnen doen om verdere klimaatverandering tegen te gaan: samen hebben we impact”, ronkt het persbericht.

Impact hebben , wie wil dat nou niet?

Het is vrijdag alleen 13 graden, volgens de weersverwachting. Dat is geen temperatuur voor warme truien maar meer t-shirtweer. Het is alsof je met een skipak aan naar de Kamasutra-beurs gaat.

De Warme Truiendag werd bedacht in 2005, toen was het op 15 februari gemiddeld 1,7 graden. O ironie, het klimaat heeft de actie tegen klimaatverandering ingehaald. Daar sta je dan met je peace-trui op het slagveld, terwijl de kogels om je oren vliegen.

Natuurlijk is het makkelijk en ook een beetje flauw om zo te reageren. Wat kan er nu eenmaal op tegen zijn om mensen bewust te maken van de noodzaak hun energieverbruik te minderen? Niets toch!

Er is inderdaad niets mis met bewustwording maar wel met het idee dat mensen als individuen, in groepsverband, de klimaatramp kunnen afwentelen. Dat idee wordt verspreid met dit soort acties en dat past in een strategie die hoort bij een politiek waarin de rol van de overheid wordt teruggedrongen. Daarbij word je eerst aangepraat dat je zelf iets tegen een probleem kunt doen en de volgende stap is dat jij verantwoordelijk bent voor het probleem.

Dat hangt samen met de Angelsaksische – of zo je wilt neoliberale – maatschappijopvattingen die we via internet en oude massamedia voortdurend krijgen ingepeperd. Je bent zelf overal verantwoordelijk voor, omstandigheden doen er niet toe. Pech is je eigen schuld, geluk je verdienste. Of zoals Margaret Thatcher, Brits premier en profeet van het neoliberalisme, predikte: There is no such thing as society. De maatschappij, dat complex van invloed hebben op elkaar, bestaat niet.

Het is als beweren dat rokers de oorzaak van gezondheidsproblemen zijn en de tabaksindustrie en de reclame die handig gebruik maakt van groepsdruk en een onzeker zelfbeeld, buiten beschouwing laten.

Zo kun je blijven herhalen dat mensen niet voor 29 euro naar de zon moeten vliegen maar dat is als zeggen dat je verantwoord moet eten terwijl de supermarkten volgeplempt worden met goedkope ongezonde snacks waar goud geld aan verdiend wordt. Zoals Ivan Wolffers vaak uitlegde : je moet hoger opgeleid zijn om je gezonde weg door de supermarkt te vinden. En dan nog. Tijdens een bijeenkomst over armoede werd het voorbeeld verteld van een wat eenvoudig denkende moeder die haar kinderen paprikachips te eten gaf omdat ze had gehoord dat paprika’s gezond zijn.

De werkelijke vraag bij vliegreizen is waarom de overheid dat vliegverkeer subidieert? Waarom hoeft de luchtvaartmaatschappij geen belasting te betalen op brandstof? Pak dat aan en de prijsvechters staan voorgoed aan de grond. Als je de gloeilamp kunt verbieden – dank je wel EU – dan kun je wel meer dwingende maatregelen nemen.

Het Klimaatverbond dat Warme Truiendag organiseert is een kwart eeuw gelden opgericht door de politiek en overheid om de burger bewust te maken van klimaatverandering. Met succes want de burger is er inmiddels zeer bewust van. Het is gek genoeg de overheid zelf die het af laat weten. Met als gevolg dat je op 15 februari de verwarming niet eens meer aan hoeft te zetten.

Om de overheid er toe te zetten wel maatregelen kun je best een warme trui aantrekken. Een gele liefst. En dan zonder jas en op klimaatneutrale fietsen de straten opgaan en wat belangrijke verkeersaders blokkeren. Dat deden de gele hesjes en daar werd heel snel naar geluisterd. Over impact gesproken.