Geloven in de sociaaldemocratie

Het stof over de leiderschapsdiscussie van de PvdA is even gedaald. Voorlopige tussenstand: Cohen mag blijven, er is geen betere kandidaat, bovendien is hij authentiek en onhaags. Om Wilders te parafraseren: ‘er is hier maar één outsider, en hij staat daar’ en we kijken allemaal naar Job Cohen. Tijdens de discussie viel de naam van wethouder Lodewijk Asscher geregeld.

Hij zou als nieuw schaap met vijf poten Cohen moeten vervangen.  Asscher heeft echter, heel begrijpelijk, meer zin om gewoon zijn werk af te maken in Amsterdam. De leiderschapsdiscussie was een vreselijk Haagse discussie, door politieke professionals die kijken met de blik van politieke junkie. De kiezer kijkt immers niet zo, die ziet iemand die hij mag of niet, van wie je wel of niet een tweedehands auto koopt, kortom, die kijkt of een politicus en een partij te vertrouwen zijn en of ze wat voor elkaar krijgen. Niet of een politicus goedgebekt is of niet.

Je zou denken dat na het weekje debatteren over de poppetjes de partij nu weer hard over de sociaaldemocratische principes moet gaan nadenken. Dat denk ik niet. Ik durf te beweren dat het wel goed zit met de sociaaldemocratische principes. Die hoeft Job Cohen of het wetenschappelijk bureau van de partij niet opnieuw te formuleren. Het is altijd handig om ze in een handzaam boekje te hebben, maar wat die zo ongeveer zijn weten we wel: je herkent ze als je ze ziet. Sociaaldemocraten maken altijd een afweging tussen gelijkheid en efficiëntie: de kost moet ook verdiend worden, en verder prefereren sociaaldemocraten een iets gelijkere samenleving dan partijen rechts van het midden. Sociaaldemocraten willen een partij voor alle mensen in Nederland zijn: rijk en arm, hoogopgeleid en laagopgeleid, wit en zwart. Ik denk dat meer dan de helft van de Nederlanders het eens is met sociaaldemocratische oplossingen voor de problemen van nu.

Het probleem van de PvdA is de eigen onzekerheid over de bruikbaarheid van de sociaaldemocratische principes  in het Haagse snelle debat en de vertaling in heldere boodschappen. Job Cohen zei het wat dat betreft goed in het tv-programma Buitenhof van zondag 8 oktober: ‘Ik ben wel duidelijk, alleen de oplossing is niet simpel’. Precies. Dat snappen de mensen die sociaaldemocratische oplossingen vertrouwen best. Maar wat de partij lijkt te doen is wrijven in vlekken die de tegenpartij graag maakt over de betrouwbaarheid van de PvdA.

Bijvoorbeeld door het probleem van onterechte bonussen en topinkomens hapklaar te vertalen naar zichzelf. De PvdA zou niet integer zijn omdat er grootverdieners en baantjesjagers in rondlopen. Een erecode voor eigen leden is alleszins begrijpelijk, maar van zo’n intern issue weer een publiek issue maken benadrukt de eigen onzekerheid. Mensen die in je geloven weten wel hoe je er over denkt, voor PvdA-bashers is er weer een extra onderwerp om over te smalen.  Ook  ‘strategisch’ een linksere koers gaan varen richting de SP getuigt niet van veel vertrouwen in het eigen verhaal. De sociaal-democratie is een beweging die met werkende oplossingen rijk en arm wil verbinden, niet een partij die  de tegenstelling tussen de haves en de have-nots benadrukt.

Maar daarmee kom ik toch weer op de leiderschapsdiscussie. Van Cohen en de mensen om hem heen mag je wel vragen dat hij de sociaaldemocratische oplossingen met evenveel overtuiging en passie overbrengt als veel van de leden in de partij dat doen. Ik kom ze namelijk overal tegen, gewone PvdA-leden die uit de grond van hun hart kunnen uitleggen waarom ze sociaaldemocraat zijn, authentiek kwaad worden over onrecht, en zich gewoon inzetten om de samenleving rechtvaardiger te organiseren. Mensen, zoals inderdaad Lodewijk Asscher, die geloven in sociaaldemocratische oplossingen voor de problemen van nu. Net als vele andere PvdA-wethouders werkt hij aan een beter Nederland volgens sociaaldemocratische principes. De PvdA heeft niet zozeer Asscher nodig als nieuwe redder, als wel zijn overtuigende stijl van werken.