Gematigd rechts moet opstaan

Het anti-vluchtelingengeluid is behoorlijk verstomd. Enerzijds natuurlijk omdat de grote stroom is ingedamd, anderzijds ook omdat de burger kon vaststellen dat het met verstoring van de openbare orde waar zo voor gewaarschuwd werd allemaal heel erg meevalt. De ellendelingen die zo veel stampij maakten tegen de komst van vluchtelingen en dat niet zelden deden met de bagage van het extreemrechtse gedachtengoed, hebben niet veel moeite gehad nieuwe slachtoffers te vinden voor hun giftige erupties: de Joodse gemeenschap. Terug van nooit echt weggeweest.

In Amsterdam heeft dat geleid tot het zogeheten Joods akkoord. Vreemd genoeg hebben al die partijen die dat akkoord hebben onderschreven nooit de behoefte gevoeld tot een soortgelijk initiatief ten aan zien van de moslimgemeenschap, maar dat terzijde. Hoe dan ook; het antisemitisme neemt toe. Is het vreemd te veronderstellen dat de toenemende intolerantie mede een gevolg is van politici die maar steeds de grenzen van het betamelijke opzoeken en niet zelden overschrijden. Sterker; uiterst rechts en het populisme wentelen zich in door hen zelf opgeroepen situatie van toenemende spanning, angsten en onrust. Het zijn de handvatten om de burger, het electoraat op het verkeerde been te zetten en vervolgens de onderbuik haar werk te laten doen.

Links staat er intussen verloren bij en ziet de situatie tandenknarsend aan. De enige kans voor links ligt wellicht in het meegaan in het populisme, maar dat is vloeken in de (gematigd) linkse kerk. Het ligt links niet om net als sommige rechtse krachten en partijen over de rand van redelijkheid te gaan. Het ligt links niet om de kiezer met onhaalbare statements te misleiden of om aan te schurken tegen onfatsoen en belediging en het komt al helemaal niet in de genen van links voor om mee te gaan in discriminatie en racisme, in misleiding en in het bewerkstelligen van onduidelijkheid of in het tegen elkaar uitspelen van bevolkingsgroepen.

Fatsoen en eerlijkheid zijn, ondanks ook bij links voorkomende zwaar af te keuren onzuivere gedragingen (elke organisatie kent zijn minkukels), toch te zeer ingebakken. Zie de eervolle representanten van deze mentaliteit in mensen als Drees, Tinbergen, Theo Thijssen, Mansholt, Vondeling, Den Uyl, Schaeffer,  Dales, Van der Stoel, Pronk, Jeltje van Nieuwenhoven, Gerdi Verbeet, Cohen, Aboutaleb, Van der Laan, Koenders, Jacobi en Arib.

In de steeds verder verrechtsende samenleving krijgen extreme krachten steeds meer en ontoelaatbaar veel ruimte. Een ontwikkeling die vooral initiatief vereist van gematigd rechts. Dat links ageert tegen de verrechtsing zal bij de mensen te rechter zijde van het politieke spectrum, hoe gematigd ook, niet veel indruk maken, integendeel, ze werkt eerder averechts. Echter, als milder rechts zelf zich openlijk verzet  tegen extreme verrechtsing, zoals overigens gematigd links zich altijd keihard dient te verzetten tegen extreem links, zou het effect wel eens vele male groter kunnen zijn. Juist gematigd rechts zou veel meer dan nu het geval is nadrukkelijk afstand moeten nemen van het PVV- en FvD-geluid, van hun opvattingen, gedragingen, beledigingen, discriminatie en racisme. Is dus de hoop op gematigd rechts gevestigd om verder afglijden van de samenleving af te wenden? Zou zomaar kunnen.