Een fietslichtgetint verhaal

De Facebook-update begon met iets in het verlengde van “respect voor medelanders hoor, maar…”. Tja, dan weet je al dat wat achter die komma komt nooit over de heerlijke Syrische keuken, de eindeloze schoonheid van de Afrikaanse steppe of de kleurenpracht van het Holifeest in India gaat.

In dit geval was de schrijver van de Facebook-update verbolgen over het feit dat een lichtgetint persoon in een zwarte jas op een fiets zonder licht fietste en boos werd op hem omdat hij de jongeman op dit gedrag aansprak. Het gedrag verdiende de hashtag #waaristochdiezelfreflectie.

Er was ooit een tijd dat zo’n rotjoch op die fiets gewoon een rotjoch was dat z’n grote kop moest houden en z’n licht door z’n vader moest laten maken. Nu valt blijkbaar, ondanks het gebrek aan licht, vooral eerst op dat dit rotjoch ‘lichtgetint’ is. De reacties waren helaas voorspelbaar: “Bij hen is het altijd de schuld van een ander”; “lekker omver rijden”; “lachen, dat geeft ook reflectie” en “ze snappen het niet die ondankbare teringlijers”. Dat teringlijers heb ik overigens zelf ingevuld. Er stond ‘ondankbare t………rs.’ Het had uiteraard ook over troubadours of trendwatchers kunnen gaan. Maar ik weet niet of daar veel ondankbare versies zonder fietslicht van bestaan, dus voor dit verhaal kies ik voor het gemak voor teringlijers.

Het is duidelijk, het is tegenwoordig zeer bon-ton om alles lekker te benoemen. Vrijheid van meningsuiting! Alles moet gezegd mogen worden en het liefst in zo hard mogelijke bewoording. Onderstreep de boel door je CAPSLOCK permanent aan te zetten. Nuance is voor wegkijkers. Zég niet wat je op je lever hebt, kots het eruit! Filters zijn zó enorm 1988 en oogkleppen zijn in alle kleuren en patronen über-hip. Generaliseren blijkt een zeer onregelmatig werkwoord; de ene keer veel meer toepasbaar dan de andere. Zij/hun zijn namelijk allemaal gek en wij maar in zeer beperkte mate.

Nu zal ik niet in de Keulse val lopen door te zeggen dat witte rotjochies ook wel eens zonder licht fietsen en de meeste hardlopers wit zijn en zonder verlichting parmantig voor je auto langshuppelen en vaak een grote bek hebben als je ze daar op aanspreekt. Voor je het weet komt Sywert van Lienden met een studie die hij ietwat vrij vertaalt en zitten we met z’n allen als expert bij DWDD over de kosten van fietsverlichting te praten. Wellicht nodigt Matthijs Timmermans ook uit en kan hij zeggen dat 60% überhaupt geen licht heeft en het dus niet eens aan kán. En ik zal ook niet al te hard protesteren tegen genoemde Facebook-update want straks vindt iemand dat er een ‘rapefugee piemel’ in mij moet en ik wil ook nog de belastingen invullen vandaag dus heb daar echt enorm geen tijd voor nu. Ik denk wel dat er, vergeef mij de beeldspraak, een gapend gat in de markt is voor reflecterende verfspray voor fietsers en hardlopers. Dat kunnen we dan gratis uitdelen in Spijkenisse. Kan iemand iets met dit idee?

De werkelijke klacht van de schrijver was natuurlijk, gefilterd door mijn gütmensch-roze bril, dat fatsoen ontbreekt bij een grote groep mensen. Ik denk dat de reacties van zijn ‘vrienden’ op zijn stuk zijn bange vermoeden bevestigden en onderstreepten. We zijn steeds primitievere wezens aan het worden die alleen nog aanslaan op elkaars kleur, geur en geluid. Het onderscheid tussen mens en laat ik zeggen de eerste de beste labradoedel vervaagt.

Ik betrap mijzelf steeds vaker op een bijna banale angst voor de veiligheid van mijn kinderen en met name voor die van mijn dochter. Ze heeft grote donkere ogen en donker golvend haar. Als ik blond en blozend naast mijn dochter loop is er niets aan de hand. Als ze alleen loopt is ze afhankelijk van omgeving van dat moment lichtgetint, Turk, Mocro, mag ze zonder hoofddoek en spreekt ze opvallend goed Nederlands voor ‘haar soort’. Als zij iemand per ongeluk voor zijn voeten fietst moet ze oprotten uit dit land. Mijn zoon is donkerblond met lichtere ogen, hij heeft (bij wangedrag) meer geluk. Ik ben bang voor die mensen die denken dat, als zij in een puberbui een keer een grote bek heeft, ze omver gereden of het land uitgezet moet worden. Dat mensen haar als “hun soort” en “teringlijer” zien. Ik grapte ooit dat ze haar ketting met gouden kruisje, gekregen bij haar katholieke doop, maar om moest gaan doen, of de Portugese vlag van haar voorouders als bandana moest gaan dragen, want mensen hebben geen idee. Gelukkig werd mijn slimme dochter boos op mij. Ik wilde haar uiterlijk aanpassen om idioten te plezieren? Ik kreeg terecht een grote bek van die puber. Ik dacht ook aan het verhaal van mijn vader die als kind zonder zijn familie op zijn 11 e vluchtte voor oorlog en honger in Amsterdam. Mijn vader was Luthers, maar leek met zijn donkere haar en ogen Joods. Dat kon een probleem zijn, dus hou je koest, ken je gebeden. Gelukkig had hij geen Joodse naam en was hij niet besneden.

Het lijkt er op dat wij mensen net als labradoedels (verkrijgbaar in alle kleuren en maten!) maar een beperkte leercurve kunnen doormaken. We kunnen op onze achterpoten springen en af en toe leuke kunstjes doen voor een brokje of een aai. Maar aan het eind van het verhaal zijn we vooral blaffende beesten, bang dat een andere doedel hoger springt en ons brokje afpakt.

cc-foto: René Gademann