Generationele apartheid is het beste middel tegen corona

De meeste overheidscommissies komen niet verder dan eindeloos gemummel en zinledige rapporten. Maar soms slaat bij zo’n gezelschap de bliksem van het genie in. Dat is bij het Outbreak Management Team (OMT) gebeurd. Enkele leden vonden de definitieve strategie tegen het coronavirus: voer generationele apartheid in. Scheid jongeren en ouderen van elkaar. Dan kun je de leeftijdsgroepen die weinig te duchten hebben van het virus, vrijelijk in de samenleving hun gang laten gaan. Voor de senioren schep je bijzondere regelingen om zoveel mogelijk te voorkomen dat zij op de IC eindigen.

Dit is buitengewoon knap gevonden. Het is een briljante inval. Het punt is alleen dat dit idee aan het brein van geléérden is ontsproten. Zij komen veelal niet verder dan beginsels en beleidslijnen. Voor het vinden van praktische oplossingen is de architectuur onder hun hersenpan niet ontworpen. Daarvoor zijn mensen nodig zoals U en ik.

Apartheid is grotendeels vormgegeven door de in Amsterdam geboren maar niet getogen Hendrik Verwoerd. Zijn uitgangspunt was dat de uiteenlopende volkeren van  Zuid-Afrika  zich het best op hun eigen manier en in eigen kring konden ontwikkelen. In de praktijk kwam het er echter op neer dat de blanken werden bevoordeeld en het grootste gedeelte van de welvaart voor zich behielden. Ook monopoliseerden zij de politiek. Die fout moeten wij in Nederland niet maken. Wij zijn aan onze democratische stand verplicht werkelijk een win-win situatie te scheppen zodat iedereen er op zijn manier het beste van kan maken.

Een geleerde ethica als emeritus hoogleraar Heleen Dupuis stelt  dat Nederlanders boven de zeventig jaar het beste thuis kunnen blijven. Dat heeft grote nadelen. Ze worden op die manier alleen maar dikker. Ook zullen ze zich nu helemaal te pletter roken. Het is juist van belang dat zij in beweging blijven en de deur uitkomen. Anders  belasten ze straks massaal het zorgsysteem met ándere ziektes dan corona. Daarom dient de overheid het openbaar vervoer in het hele land exclusief voor zestig plussers te reserveren. De jongere generaties gaan op de fiets of nemen de benenwagen. Dat is gezond. Dat gaat obesitas tegen op een moment dat het nog zin heeft. Uiteraard blijft iedereen zoveel mogelijk thuis werken maar als dat niet kan, dan dienen personen beneden de zestig op eigen kracht naar het werk te komen. Dat is natuurlijk lang niet altijd mogelijk omdat zoveel Nederlanders te ver van hun werk wonen. Je zou per leeftijdscohort een maximale afstand kunnen vaststellen, voor twintigers een grotere dan voor vijftigers. Het UWV zet vervolgens een ruilsysteem van functies op touw zodat alle betrokkenen op aanvaardbare afstand van hun werkplek terecht komen Naast banenruil behoort ook woningruil tot de mogelijkheden. Fluitje van een cent. Waar een wil is, is een weg. Een kind kan de was doen.

De supermarkt betreden is voor senioren niet zonder risico. Aan de andere kant worden jongeren massaal door werkloosheid getroffen. Laat ze in teams bij de supermarkten wachten om met het boodschappenlijstje van ouderen het voor hen zo gevaarlijke potentieel besmette gebied binnen te gaan en daar de door de klanten gewenste artikelen uit de schappen te halen. Senioren kunnen met een speciale app betalen. Wel  kleingeld meenemen voor een fooitje! Tip voor ondernemende jongeren: scoor een bakfiets of construeer een vrachtriksja om een boodschappenservice van deur tot deur of van deur tot halte openbaar vervoer te beginnen. Hier  kun je ter inspiratie een mooie affiche van zo’n vrachtriksja laten maken.

Zestigers die tijdens de uitoefening van hun functie corona kunnen oplopen, zoals leraren, sturen we met vroegpensioen. Dat is de beste oplossing. Het schept in een tijd van toenemende werkloosheid bovendien mogelijkheden tot doorstroming. Het kan zijn dat de potentiële opvolgers van zulke pensionado’s onvoldoende opleiding of ervaring in huis hebben  maar dat mag in tijden van nood de pet niet kreuken. Er staan nu al genoeg onbevoegde docenten voor de klas. En met voldoende toezicht kunnen misgrepen tijdig worden gecorrigeerd. Vaak zijn enthousiasme en toewijding een uitstekende vervanging voor opleiding en ervaring.

Wat te doen met personen van zeventig jaar en ouder? We zouden ze kunnen stimuleren voor de duur van de crisis – of misschien wel voor altijd – een andere omgeving  te zoeken ver van de jongeren die immers ongehinderd onze maatschappij draaiende moeten houden. Stel ze om te beginnen in staat tegen tien procent van de werkelijke kosten te overwinteren in een warm klimaat. De Spaanse costa’s of de Griekse eilanden liggen allereerst voor de hand maar als daar de corona toeslaat – zoals nu dreigt – vallen ook andere bestemmingen te overwegen. De regering zou op grote schaal ressorts kunnen huren op de kusten van Marokko, Algerije en Ghana. Als dat koudwatervrees oplevert bij sommige gegadigden, is voor Ali B. rapper Boef en Akwasi zeker een mooie rol weggelegd als cultureel intermediair of intercultureel ambassadeur of hoe je het wilt noemen. Dat is een mooi alternatief voor hun weggevallen concerten. De eigenaren van de resorts zullen van hun kant blij zijn met de klandizie. Banen blijven dáár behouden zodat de druk op onze grenzen afneemt. Win-win aan alle kanten! Met een miljardje of wat komt alles voor de bakker.

De horeca is een maatschappelijke sector waar ouderen en jongeren elkaar te dicht naderen. Ook hier ligt een scheiding van generaties voor de hand. Stel per gemeente het percentage zestig-plusser en zestig-minners vast. Vervolgens worden kroegen, restaurants en danstenten volgens deze sleutel onder de generaties verdeeld.

Uiteraard kan dit artikel niet meer dan een schets bieden van wat mogelijk is als we maar willen met zijn allen. Scherp afgetekende oplossingen komen pas tot stand als we stuk voor stuk op ons eigen praktische niveau meedenken met de grote geesten van het OMT. Anders blijft generationele apartheid een mooie droom. Doet U mee? Ik wil me zelf niet op de borst kloppen maar toch: goed voorbeeld doet goed volgen.