Giro 555 is een redmiddel, geen oplossing

BBC World brengt orkaan Haiyan heel even angstwekkend dichtbij. De omroep legt satellietbeelden van Haiyan over de kaart van Europa, met het oog van de storm middenin Amsterdam. Als dit realiteit zou zijn, teisterden windsnelheden tot 320 km per uur nu een gebied dat zich uitstrekt van Londen tot Berlijn. Zó groot is het rampgebied op en om de Filippijnen, waar minstens tienduizend mensen zijn omgekomen. En waar een veelvoud ontheemd is geraakt, verstoken van schoon drinkwater, voedsel en medicijnen.

Gelukkig voor ons heeft Haiyan Europa niet getroffen. Wij zien op tv hoe erg het in de Filippijnen is. En we helpen de tienduizenden ontheemden door geld over te maken op giro 555. Onze levens en huizen worden niet verwoest door een orkaan en we hebben het geld om ons te wapenen tegen de effecten van klimaatverandering, zoals zeespiegelstijging en verzilting. Maar klimaatverandering raakt ons op termijn allemaal.

Wetenschappelijke waarschuwingen Giro 555 is een (uiterste) redmiddel, geen oplossing. Harde klimaatafspraken over drastische CO2-reducties zijn dat wél. Want orkaan Haiyan komt wel letterlijk, maar niet figuurlijk uit de lucht vallen. Wetenschappers waarschuwen al jaren: tropische stormen worden krachtiger onder invloed van klimaatverandering. In Warschau praten regeringsleiders nu voor de zoveelste keer over maatregelen tegen klimaatverandering. En opnieuw ziet het er somber uit: hoogstwaarschijnlijk eindigt ook deze klimaattop zonder tastbare resultaten. Reden voor de Filippijnse onderhandelaar Yeb Saño om in hongerstaking te gaan, uit solidariteit met de slachtoffers in zijn land.

Op de klimaatconferentie in Doha (2012) maakte hij al een onuitwisbare indruk toen hij tijdens zijn speech in tranen uitbarstte. De klimaatonderhandelingen schoten geen centimeter op en intussen verwoestte orkaan Bopha zijn land. ‘Als wij niet hier en nu klimaatafspraken kunnen maken’, hield hij de zaal voor, ‘wanneer dan wel? Terwijl wij hier zitten, stijgt het dodental in mijn land.’ De Filippino kreeg een daverend applaus. Maar daar bleef het bij: er kwamen geen bindende afspraken en de toegezegde gelden voor klimaataanpassing bleven grotendeels in de portemonnees van rijke industrielanden. Zo bezien zijn het vooral krokodillentranen die wereldleiders huilen om de slachtoffers van Haiyan. Pas als zij structurele maatregelen durven nemen die de CO2-uitstoot beperken, kunnen de superorkanen op termijn verminderen en helpen ze Filippino’s echt.

Absurde keuze voor fossiel Met de beelden van duizenden ontredderde mensen op je netvlies, is het alsmaar absurder dat regeringsleiders wereldwijd nog steeds kiezen voor kolen en olie. Gedegen energiescenario’s tonen keer op keer aan dat de mensheid zichzelf uitstekend kan ontwikkelen zónder de fossiele energiebronnen die ons klimaat zo dramatisch veranderen.

Sterker nog: de toekomst is aan duurzame energiebronnen, zowel voor het behoud van onze aarde als uit economisch perspectief. In Nederland organiseren steeds meer mensen hun eigen, duurzaam opgewekte energie. Ook in ontwikkelingslanden is zo’n beweging gaande. De kolencentrales en gecentraliseerde netwerken komen immers niet ten goede aan de miljarden armen die geen aansluiting op stroom of schone kookvoorziening hebben. Lokaal opgewekte, duurzame energie is voor hen dé toegangspoort tot ontwikkeling.

Duurzame toekomst Op het Indonesische eiland Sumba beschikken de straatarme inwoners nu wel over stroom, dankzij zelf beheerde kleine waterkrachtcentrales, zonnepanelen en biogas. Overheden, het energiebedrijf en de particuliere sector sloegen onder aanvoering van Hivos de handen ineen. Hun doel: Sumba voorzien van 100 procent duurzame energie. Je ziet hier hoe mensen zelf richting geven aan hun toekomst met behulp van lokaal opgewekte, duurzame energie. Stroom brengt computers op school, koeling voor medicijnen en apparatuur voor kleine bedrijfjes. Zonnepanelen jagen irrigatiesystemen aan die de oogst verbeteren. Een windmolentje helpt het water weg te pompen na een overstroming.

Sumba, de Filippijnen en Nederland zijn nauw met elkaar verbonden. We hebben tenslotte maar één aarde; klimaatverandering en de afschuwelijke gevolgen raken ons allemaal. Maar we zijn ook allemaal deel van de oplossing, als we kiezen voor duurzame energie. Hivos roept iedereen op zijn reactie op de Filippijnse ramp niet te beperken tot giro 555. Leg zonnepanelen op je dak, koop aandelen in een windmolen en kies een echt groene energieleverancier. Dan help je de jonge Filippino’s van nu echt aan veiliger, schone toekomst.