Groen belastingstelsel onafwendbaar

Onze schatkist zal de komende jaren miljarden euro’s mislopen als gevolg van de overstap naar schone energie (FD, 20 september, voorpagina). Dit is gek genoeg goed nieuws. Het betekent namelijk dat we minder vervuilende energie gaan gebruiken. De oplossing is bovendien even logisch als het geschetste probleem. In drie stappen kunnen we de opbrengsten uit groene belastingen verhogen en subsidies verminderen. GroenLinks vraagt de onderhandelaars van PvdA en VVD hierop in te zetten.

Allereerst is het zaak dat het nieuwe kabinet meer belasting op vervuiling gaat heffen. Zo kunnen we de groene ondernemers en duurzame burgers stimuleren en versnellen we de overgang naar schone energie. Jaarlijks gaat nog bijna €6 miljard aan staatssteun naar fossiele energie. Het is een goede eerste stap om die belastingvrijstellingen, exportkredieten en andere cadeaus voor de fossiele sector af te bouwen. Niet voor niets is energiebedrijf Eneco verheugd over de in het Lenteakkoord afgesproken kolenbelasting. Daardoor betaalt de vervuiler en belonen we de vergroener.

We staan voor de uitdaging onze economie schoner, eerlijker en competitiever te maken. De verhoging van de belasting op vervuiling, moet hiervoor gecombineerd worden met een verlaging van de belasting op arbeid. Dat levert meer energiebesparing, schone energie en werkgelegenheid op. Dat blijkt ook uit de doorrekening van de verschillende verkiezingsprogramma’s door het Centraal Planbureau.

Ten tweede: het klopt dat statische milieubelastingen financieel instabiel zijn. Immers, een milieubelasting heeft als doel vervuiling te verminderen. Minder vervuiling betekent dan minder belastinginkomsten.

Progressieve milieubelastingen bieden hier de uitweg. Elke keer als de vervuiling een stapje teruggedrongen is, moeten de tarieven verder omhoog. De maatregelen die we als eerste kunnen nemen zijn ook het goedkoopst. Naarmate we verder komen in het vergroeningsproces, zullen maatregelen duurder worden en zijn hogere milieubelastingen nodig om verduurzaming te bevorderen. Mits we de hogere milieubelastingen compenseren met lastenverlichtingen voor ondernemers die verduurzamen, stimuleren we de concurrentie- en innovatiekracht van het Nederlandse bedrijfsleven.

Als derde en laatste: de Algemene Energie Raad adviseert om de subsidies voor duurzame energie af te schaffen. Dat is een goed plan, mits er een verplichting voor in de plaats komt. Subsidies zijn altijd wispelturig en zorgen voor onzekerheid in de markt. Voor een echte groene doorbraak is lange termijnzekerheid nodig. Een verplichting voor energiebedrijven om te investeren in schone energie is daarbij cruciaal. Dan heb je een eerlijk speelveld en zorg je ervoor dat de broodnodige vergroening er daadwerkelijk komt.

Het kabinet Rutte heeft ons klimaat- en energiebeleid vooral afgebroken. Hopelijk kijkt de nieuwe regering wel verder dan haar neus lang is. En laten onze Duitse Oosterburen hierbij nu een lichtend voorbeeld zijn. Zij hebben er al jaren geleden voor gekozen fors in te zetten op groene energie. Wie naar Duitsland kijkt ziet één van de meest concurrerende economieën van Europa. Met een lage werkloosheid en economische groeicijfers, waar Nederland van droomt. Sinds de Duitse regering aangekondigd heeft om de kerncentrales te sluiten, zijn de energieprijzen in Duitsland met 10 tot 15 procent gedaald.

Nederland is nog steeds de grijze, gekke Henkie van Europa. We lopen hopeloos achter. Juist nu de prijzen van fossiele energie stijgen, is het de hoogste tijd om aansluiting te zoeken bij de groene kopgroep in Europa. Dáár moeten de onderhandelaars van PvdA en VVD ronduit voor gaan. Laten mijn drie stappen voor hen een inspiratie zijn.

Volg Liesbeth van Tongeren op twitter of bezoek haar website.